بانک مرکزی ایالات متحده آمریکا موسوم به «فدرال رزرو» (Federal Reserve)، پایه اصلی نظام بانکداری این کشور است. بنیانگذاری این نهاد عالی مالی در تاریخ ۲۳ دسامبر ۱۹۱۳ پس از بروز مجموعهای از تنشهای اقتصادی انجام شد. بدین ترتیب یک موسسه واحد کنترل نظام پولی را در آمریکا در دست گرفت. وقوع بحرانهای فراگیر مالی از جمله رکودهای عمیق مالی در سالهای ۱۹۳۰ و ۲۰۰۰ میلادی نیز باعث شد تا اختیارات و مسئولیتهای فدرال رزرو، گسترش چشمگیری پیدا کند.
در این مقاله از آکادمی مزدکس، نگاهی به نقش و جایگاه فدرال رزرو در نظام مالی آمریکا و رویکرد آن در قبال ارزهای دیجیتال میاندازیم.
نقش فدرال رزرو در نظام مالی و پولی ایالات متحده آمریکا
فدرال رزرو در عالیترین جایگاه ناظر بانکداری آمریکا عهدهدار پنج وظیفه اساسی برای بهبود عملکرد اقتصادی ایالات متحده و تأمین منافع شهروندان این کشور است. این وظایف بهطور خلاصه عبارتند از:
- تدوین سیاستهای پولی با هدف بیشینهسازی نرخ اشتغال، تثبیت قیمتها و تضمین نرخهای بهره بانکی متعادل
- ارتقای پایداری و ثبات نظام مالی و کمینهسازی ریسکهای ساختاری از طریق پایش فعالانه فعالیتهای بانکی داخلی و برونمرزی
- ارتقای امنیت و سلامت نهادهای مالی مستقل و پایش تأثیرگذاری آنها بر شاکله کلی نظام مالی
- تقویت امنیت نظام پرداخت و پردازش تراکنشهای بانکی با خدماترسانی مناسب به دولت و صنعت بانکداری ایالات متحده و تسهیل مراودات پولی بر پایه دلار
- صیانت از منافع و حقوق مصرفکنندگان و تدوین و اجرای قوانین شفاف و اثربخش برای بهبود فضای اقتصادی جامعه
با مروری بر وظایف پنجگانه متوجه میشویم که گسترش پذیرش رمزارزها در قامت ابزارهای نوین مالی میتواند زنگ هشدار را برای فدرال رزرو به صدا در بیاورد. رمزارزها با ادعای بر هم زدن قواعد بازی در نظامهای متعارف مالی، شروع به کار کردند. بنابراین از این قابلیت برخوردارند که بانکهای مرکزی از جمله فدرال رزرو را از قدرت کنار بگذارند. در این میان، فدرال رزرو و دیگر بانکهای مرکزی با هدف حفظ جایگاه سنتی خود و مقابله با پیامدهای مخرب فراگیری ارزهای دیجیتال، دست به تدوین سیاستها و چارچوبهای مقرراتی تازهای برای تنظیمگیری ذخیره و دادوستد این داراییهای مجازی زدهاند.
در ادامه، وضعیت مقرراتگذاری ارزهای دیجیتال را در ایالات متحده را بهطور اجمالی برررسی میکنیم. سپس رویکرد فدرال رزرو را در قبال ارزهای دیجیتال و به ویژه استیبل کوینها زیر ذرهبین میبریم.
وضعیت کلی حاکم بر فضای تنظیمگری رمزارزها در آمریکا
در ایالات متحده، علاوهبر فدرال رزرو، چندین نهاد و آژانس مالی دیگر از جمله کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC)، کمیسیون معاملات آتی کالا (CFTC) و همچنین وزارت خزانهداری، از نزدیک، تحولات حوزه رمزارزها را دنبال میکنند. همچنین در پی چارهاندیشی برای تدوین و اعمال قوانین کارآمد برای این بخش نوپا هستند.
گرچه این نهادها تاکنون خطمشیها، هشدار و قواعد متعددی را برای تنظیمگری حوزه رمزارزها تدوین و منتشر کردهاند؛ اما بسیاری از این اقدامات با ناهماهنگی بسیاری همراه بوده است.
میدانیم که بازار ارزهای دیجیتال طی سالیان گذشته با رشدی انفجارگونه همراه شده است. این بازار توانسته میلیونها کاربر را در ایالات متحده و دیگر نقاط جهان به سوی خود جذب کند. از این رو، قانونگذاران آمریکا رفتهرفته دریافتهاند که دیگر نمیتوانند به چشم یک پدیده گذرا به رمزارزها نگاه کنند. به همین خاطر برای جا نماندن از قافله فناوری، چارهای جز تصویب قوانین نظارتی مناسب ندارند. در همین راستا، چندی پیش، رئیس جمهور ایالات متحده با امضای یک فرمان اجرایی، از تمامی نهادها و آژانسهای مالی فدرال خواست که اختلافات خود را در زمینه قانونگذاری در حوزه رمزارزها کنار بگذارند و مقررات اولیه مناسبی را برای محافظت از سرمایهگذاران و جلوگیری از سوءاستفاده از کاربران رمزارزها تهیه کنند.
تدوین چارچوب نظارتی
در حال حاضر، نهادهای مالی فدرال آمریکا در حال تدوین یک چارچوب نظارتی ملی برای رمزارزها هستند. با این حال، برخی از ایالتها پیش از تصویب نهایی این چارچوب، خود به استقبال ارزهای دیجیتال رفتهاند.
برای مثال، ایالتهای تگزاس و وایومینگ، قوانین رمزارزدوستانهای را با هدف جذب کسبوکارهای فعال در حوزه ارزهای دیجیتال به تصویب رساندهاند. در این میان، ایالات تگزاس با تصویب لایحهای، ارزهای مجازی را بهعنوان ابزارهای دیجیتالی ذخیره و دادوستد ارزش به رسمیت شناخته است. ایالات وایومینگ نیز با استفاده از ارزهای دیجیتال بهعنوان واسطه مبادلات مالی موافقت و چارچوبی را برای اعطای مجوز به بانکهای رمزارزی تدوین کرده است.
سایر ایالتهای آمریکا اما هنوز در کش و قوس تصویب قوانین محلی برای ذخیره و دادوستد رمزارزها هستند. در این میان ایالت نیویورک، پیش از همه در سال ۲۰۱۵ چارچوبی را برای فعالیت در حوزه رمزارزها تدوین کرد. با اینحال چندی بعد با تصویب قانون تازهای، تمام معادلات کسبوکارهای رمزارزی به کلی تغییر کرد.
در مجموع میتوان ادعا کرد که خرید و فروش و نگهداری رمزارزها از جمله بیتکوین در ایالات متحده، غیرقانونی نیست. با این حال، چگونگی خرید و فروش یا معاملهگری رمزارزها در هر ایالات با ایالات دیگر متفاوت است.
حال که بهطور مختصر با فضای کلی قوانین نظارتی رمزارزها در ایالات متحده آشنا شدیم، بهتر است ببینیم که ارزیابی فدرال رزرو از فضای کلی حاکم بر حوزه رمزارزها چگونه است و این نهاد بیش از همه به دنبال تنظیمگیری چه رمزارزهایی است.
ارزیابی کلی بانک مرکزی آمریکا از صنعت ارزهای دیجیتال
به گفته مقامات فدرال رزرو، تدوین چارچوبهای مقرراتی شفاف، مهمترین دستور کار این نهاد مالی در حوزه رمزارزها برای صیانت از حقوق و منافع سرمایهگذاران خرد و کلان است. چندی پیش، یکی از مدیران بلندپایه فدرال رزرو در این باره گفت:
تدوین مقررات برای بیتکوین و دیگر ارزهای دیجیتال، بیش از آنکه برای محافظت از سرمایهگذاران خبره باشد، به دنبال صیانت از منافع سرمایهگذاران خرد و کمتحربه است.
فدرال رزرو از نزدیک، نظارهگر رشدهای انفجارگونه بازار ارزهای دیجیتال طی پنج سال گذشته بوده است. این رشد یکباره و حیرتآور، علاوهبر آنکه پای بسیاری از مردم را به این بازار نوظهور باز کرده، باعث شده تا دولتمردان نیز با قدرت پدیده رمزارزها آشنا شوند. مقامات فدرال رزرو بارها در اظهارات خود گفتهاند که افزایش آگاهی عمومی از صنعت رمزارزها باعث شده تا مسیرهای توسعهای تازهای در این حوزه نوپا شکل بگیرد و دیگر بیتکوین، یکهتاز این بخش نباشد و قلمروهای نوینی از جمله دیفای یا امور مالی غیرمتمرکز در کانون توجه کاربران قرار بگیرند.
رشد در خارج از محیط رگولاتوری
مدیران ارشد فدرال رزرو اعتراف کردهاند که بسیاری از محصولات رمزارزی توانستهاند در شکافهای موجود میان ساختارهای حقوقی و نظارتی و بیرون از «محیط رگولاتوری» رشد کنند. آنها افزودهاند که در این شکافها خبری از ابزارها و سازوکارهای حمایتی متعارف حوزه مالی سنتی نیست و سرمایهگذاران خرد و کمتجربه به حال خود رها شدهاند.
فدرال رزرو بر این باور است که شماری از سرمایهگذاران خبره حوزه رمزارزها میانه چندانی خوبی با تدوین چارچوبهای مقرراتی شفاف ندارند. این دسته از افراد قوانین تازه را مانع از شکوفایی این صنعت نوپا میدانند.
با این حال، به ادعای فدرال رزرو، سرمایهگذاران خردهپای رمزارزها آسیبهای جبرانناپذیری را از فقدان چارچوبهای نظارتی در این حوزه متحمل شدهاند. یکی از مدیران ارشد فدرال رزرو در این باره میگوید:
کاربران کمتجربه یا تازهوارد نمیدانند که چگونه باید یک ارز دیجیتال را به تنهایی خریداری کنند یا کلید خصوصی بسازند. همچنین آنها از پروتکلهای دیفای و معاملهگری در بستر آنها شناخت کافی ندارند و به هیچ وجه، قادر به حسابرسی مفاد قراردادهای هوشمند نیستند.
این مدیر بلندپایه مدعی است که برخی از سرمایهگذاران کارکشته رمزارزها گاهی اوقات با برپایی کارزارهایی فریبنده به دنبال تحمیل زیانهای خود بر گرده کاربران تازهوارد هستند. از نمونههای بارز این اتفاق میتوان به سرنوشت فاجعهبار استیبل کوین UST پس از افول پروتکل ترا (Terra) اشاره کرد.
روی هم رفته، فدرال رزرو با عزمی راسخ به دنبال وضع چارچوبهای مقرراتی شفاف برای حوزه رمزارزها است. بدین ترتیب میتواند همزمان با گسترش پذیرش عمومی ارزهای دیجیتال، مانع از به خطر افتادن منافع همگانی و بر باد رفتن سرمایههای کاربران کمتجربه شود.
رویکرد فدرال رزرو در قبال استیبل کوینها
در سالهای اخیر، بیتکوین، اتریوم و چندین رمزارز دیگر با ادعای کنار زدن روشهای پرداخت سنتی، پا به عرصه گذاشتهاند. رمزارزها توانستهاند کاربران بسیاری را برای خود دستوپا کنند. اما به دلیل نوسانات گاه و بیگاه، کارمزدهای گزاف و محدویتهای متعدد در توان عملیاتی و ظرفیت پردازش تراکنشها موفق به تحقق وعدههای خود نشدهاند. افزونبراین، تراکنشهای رمزارزی بیش از تراکنشهای رایج پولی، در معرض هک، سرقت سایبری و کلاهبرداری قرار دارند و بسته به سازوکارهای اجماع خود میتوانند به افزایش مصرف انرژی هم دامن بزنند.
در ادامه، برخی از کسبوکارهای فعال در حوزه رمزارزها برای تسهیل مراودات مالی میان فعالان این صنعت، دست به عرضه رمزارزهایی با ارزش ثابت زدند. این رمزارزها که با عنوان استیبل کوینها شناخته میشوند، از پشتوانه ارزهای رایج و رسمی برخوردارند و میتوانند تراکنشهای مالی را سریعتر و ارزانتر از بیتکوین و دیگر ارزهای دیجیتال، پردازش کنند.
فدرال رزرو بر این باور است که استیبل کوینهای فاقد پشتوانههای نقدشونده میتوانند کاربران را در معرض مخاطرات بسیاری قرار دهند. به گفته مدیران این نهاد مالی، استیبل کوینها خطری بالقوه برای ثبات نظام مالی قلمداد میشوند. همچنین تنظیمگری آنها مقدم بر تدوین چارچوبهای مقرراتی برای دیگر ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز از قبیل بیتکوین است.
فروپاشی ارزش استیبلکوین ترا از جمله مواردی است که در گزارشهای فدرال رزرو برای اثبات شکنندگی ساختاری بازار رمزارزها، بارها مورد استناد قرار گرفته است. از این رو، مقامات فدرال رزرو برای جلوگیری از وقوع رخدادهای مشابه، خواستار اقدام هرچه سریعتر نهادهای حاکمیتی برای تدوین مقررات نظارتی در حوزه رمزارزها شدهاند.
پس از این درخواست، برخی مقامات دولتی از جمله وزیر خزانهداری آمریکا، خواستار تدوین چارچوب فدرال برای تنظیمگیری استیبل کوینها تا پایان سال ۲۰۲۲ شدند.
رویکرد فدرال رزرو در قبال ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC)
«ارز دیجیتال بانک مرکزی» یا «ارز دیجیتال ملی» (CBDC)، معادل دیجیتال پول نقد و با ارزشی همسان با یک واحد ارز رسمی (برای مثال دلار) است. این ارز بهطور انحصاری از سوی بانک مرکزی صادر میشود و بدهی مستقیم این نهاد مالی به حساب میآید. مردم عادی میتوانند از این پول دیجیتال برای پرداخت هزینههای روزمره خود استفاده کنند؛ بیآنکه نگران ریسکهای اعتباری و نقدشوندگی آن باشند.
ارز دیجیتال ملی دستکم روی کاغذ میتواند امکان پرداختهای سریعتر، امنتر و ارزانتر را فراهم و رشد نوآوریهای مالی را تسهیل کند و به افزایش فراگیری مالی بینجامد. با این حال، این دارایی میتواند مخاطراتی را هم برای نظام مالی به همراه بیاورد.
فدرال رزرو در گزارشی که چندی پیش با محوریت ارز دیجیتال بانک مرکزی منتشر کرد، آورده است که دلار دیجیتال میتواند گزینهای امن و سریع برای پرداختهای داخلی باشد و همچنین پرداختهای برونمرزی افراد و کسبوکارها را تسهیل کند.
بانک مرکزی آمریکا در بخش دیگری از گزارش خود به ریسکهای احتمالی دلار دیجیتال اشاره و اذعان کرده است که این دارایی میتواند شیوههای مدیریت ذخایر پولی را تغییر دهد، سیاستهای پولی را متحول کند و همچنین پیامدهای ناگواری برای محرمانگی و امنیت مردم داشته باشد.
در مجموع، فدرال رزرو در گزارش خود تنها به برشمردن مزایا و مخاطرات دلار دیجیتال بسنده کرده و از عزم خود برای عرضه دلار دیجیتال، سخنی به میان نیاورده است.
نکته دیگری که در گزارش فدرال رزرو پیرامون ارز دیجیتال بانک مرکزی به چشم میخورد، این است که اگر هم قرار بر عرضه دلار دیجیتال باشد، لزوما از بستر بلاکچین برای راهاندازی آن استفاده نخواهد شد. با این حال، در بخشی از گزارش یادشده آمده است که فدرال رزرو در حال تعامل با دانشگاه MIT است تا بتواند ظرفیتهای بلاکچین را برای تهیه زیرساختهای عرضه دلار دیجیتال در مقیاس بینبانکی ارزیابی کند.
جمعبندی
در مجموع میتوان گفت که فدرال رزرو در جایگاه عالیترین نهاد پولی ایالات متحده، کماکان در حال مطالعه و ارزیابی جنبههای گوناگون ارزهای دیجیتال است و بیش از تنظیمگیری رمزارزهایی همچون بیتکوین و اتریوم، به دنبال تدوین چارچوبهای نظارتی برای استیبل کوینها است. افزونبراین، این نهاد مالی، میخواهد بسترهای لازم را برای عرضه دلار دیجیتال فراهم کند تا مردم بتوانند علاوهبر بهرهمندی از یک ارز دیجیتال باثبات و قانونی، از مزیتهای پرشمار داراییهای دیجیتال برخوردار شوند.
لینک کوتاه کپی شد https://mazdax.ir/academy/?p=3835