CeDeFi چیست؟ آشنایی با امور مالی غیرمتمرکز-متمرکز شده

در دنیای امروز، فناوری بلاکچین در صنایع مختلفی از جمله بخش مالی استفاده می شود. CeDeFi که مخفف عبارت Centralized Decentralized Finance است، نوعی سیستم مالیست که از مکانیسم‌های متمرکز و غیرمتمرکز توامان استفاده می‌کند. به عبارت دیگر، بهترین جنبه‌های مالی سنتی متمرکز و غیرمتمرکز را با هم ترکیب کرد است. در این مقاله به بررسی CeDeFi و مزایا و معایب آن می‌پردازیم.

CeDeFi چیست؟

CeDeFi ترکیبی از CeFi و DeFi است که بهترین ویژگی‌های دو سیستم مالی را با هم ترکیب می‌کند. مدتی است که سیستم‌های مالی به تامین مالی متمرکز  (CeFi) و غیرمتمرکز  (DeFi) تقسیم شده‌اند. CeFi یک سیستم مالی سنتی و مبتنی بر بانک است، در حالی که DeFi مبتنی بر بلاکچین و قراردادهای هوشمند است. اما اخیرا سیستم جدیدی به نام CeDeFi  که ترکیبی از تأمین مالی متمرکز و غیرمتمرکز است، پدیدار شده است. اما به راستی CeDeFi چیست و چگونه کار می‌کند؟

کاربران با CeDeFi می‌توانند در عین حالی که از مزایای یکی سیستم متمرکز استفاده می‌کنند، به محصولات دیفای مانند صرافی‌های غیر متمرکز، تامین نقدینگی، ابزارهای فارمینگ بهره و پروتکل‌های اعطای وام دسترسی دارند. پروژه‌های CeDeFi بر خلاف DeFi، که بدون مجوز و برای استفاده برای هر کسی در دسترس است، بیشتر به سمت متمرکز شدن گرایش دارند. آنها اغلب توسط گروه‌های کوچک یا یک نهاد واحد اداره می شوند که به آنها امکان نظارت بیشتر را می‌دهد.

به طور کلی، اکوسیستم CeDeFi، ترکیبی از مدل‌های متمرکز و غیرمتمرکز است که با وام گرفتن مزایای ارزهای دیجیتال، امکان انجام تراکنش‌های با حجم بالا، سریع، ایمن و با کارمزد پایین را برای سیستم‌های سنتی ممکن می‌کند.

اهمیت CeDeFi چیست؟

امروزه تعداد فزاینده‌ای از موسسات مالی و بانک‌های سنتی به دنبال تعامل با استراتژی‌های CeFi و DeFi هستند، زیرا ارز دیجیتال بیشتر به یک مفهوم خانگی تبدیل شده است. بسیاری از سرمایه‌گذاران نهادی و خرد به امنیت به عنوان یک عامل مهم نگاه می‌کنند که به شدت بر تصمیمات سرمایه‌گذاری تاثیرگذار است. بنابراین به دلیل عدم نظارت انسانی بر فرآیندهای دیفای، پذیرش آن برای بسیاری دشوار و پرریسک است.

از طرف دیگر، تامین مالی متمرکز به مشارکت انسانی برای کمک به فرآیندهای عادی شبکه متکی است. با این حال، یک رویکرد نوآورانه و جدید با ترکیب تکنیک‌های CeFi و DeFi، برای خودکارسازی استراتژی‌های سرمایه‌گذاری با استفاده از مدل ترکیبی CeDeFi وجود دارد. CeDeFi به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا بر بسیاری از موانع موجود غلبه کرده و بدون عبور از موانع پیچیده وارد دنیای دیفای شوند.

تفاوت CeDeFi و DeFi چیست؟

CeDeFi و DeFi هر دو مفاهیم گسترده‌ای هستند و طیف وسیعی از خدمات و محصولات مالی بلاکچینی را در بر می‌گیرند. با این حال، تفاوت اصلی بین CeDeFi و DeFi در رویکردهای آنها به تمرکززدایی نهفته است. همانطور که از نام CeDeFi  پیداست، ماهیت متمرکزی دارد و پروژه ها در آن معمولاً توسط یک نهاد واحد ساخته و اجرا می شوند. در مقابل، پروژه‌های DeFi ساختاری غیرمتمرکز دارند و غالباً توسط جامعه توسعه‌دهندگان ساخته و اجرا می‌شوند. اجازه دهید نگاهی دقیق تر به تفاوت های اصلی این دو مفهوم بی‌اندازیم.

۱. غیرمتمرکز در برابر متمرکز: همانطور که قبلا اشاره شد، تفاوت اصلی بین CeDeFi و DeFi در رویکردهای آنها به تمرکززدایی نهفته است. پروژه‌های CeDeFi ماهیتی متمرکز دارند، در حالی که پروژه‌های DeFi غیرمتمرکز هستند. این تفاوت هم در نحوه حکمیت و هم در روند توسعه پروژه‌های Ce‌DeFi و DeFi منعکس شده است.

۲. نحوه حکمیت: حکمیت یکی دیگر از تفاوت‌های کلیدی بین CeD‌eFi و DeFi است. پروژه‌های CeDeFi معمولاً توسط یک نهاد واحد مانند یک شرکت یا بنیاد اداره می‌شوند. در مقابل، پروژه‌های DeFi اغلب توسط جامعه توسعه‌دهندگان اداره می‌شوند. این تمرکززدایی از حاکمیت باعث می‌شود پروژه‌های DeFi در برابر تغییرات در رهبری انعطاف‌پذیری بیشتری داشته باشند.

۳. فرآیند توسعه: فرآیند توسعه در CeD‌eFi کاملاً متمرکز است و یک نهاد واحد مسئول توسعه و اجرای پروژهاست. در مقابل، روند توسعه در DeFi غیرمتمرکز بوده و توسعه دهندگان مختلفی روی یک پروژه کار می‌کنند. این تمرکززدایی توسعه، پروژه های DeFi را متن‌بازتر و شفاف می‌کند.

۴. موارد استفاده: CeD‌eFi و DeFi هر دو دارای طیف گسترده‌ای از کاربردها را دارند. پروژه‌های CeDeFi معمولاً بر ارائه خدمات مالی و محصولات، متمرکز هستند. مانند پلتفرم‌های اعطا و دریافت وام، صرافی‌ها و پردازش‌های پرداخت. 

در مقابل، پروژه‌های DeFi اغلب بر ارائه خدمات مالی و محصولاتی که ماهیت غیرمتمرکز دارند متمرکز هستند. مانند پروتکل‌ها، قراردادهای هوشمند و استیبل کوین‌ها.

۵. ریسک: توجه داشته باشید که CeDeFi و DeFi هر دو با مجموعه‌ای از خطرات خاص خود همراه هستند. پروژه‌های CeDeFi به دلیل متمرکز بودن، عموماً ریسک بیشتری از نظر هک نسبت به پروژه‌های DeFi دارند. در مقابل پروژه‌های DeFi به دلیل ماهیت غیرمتمرکز، ناشناسی کاربران و عدم نظارت یک نهاد واحد، پتانسیل بیشتری برای ورود کلاهبرداران، اقدام پولشویی و … دارند.

مزایای CeDeFi چیست؟

از جمله مزایای CeD‌eFi می‌توان به هزینه کمتر، امنیت بهتر، دسترسی، سرعت بالاتر اشاره کرد.

۱. رویکرد نوآورانه: کاربران در یک پلتفرم CeDeFi قادرند دارایی دیجیتال خود را بدون نیاز به یک صرافی متمرکز معامله کنند. این بدان معناست که کاربران مستقیماً با یکدیگر معامله می‌کنند و نیاز به واسطه از بین می‌برد.

۲. کاهش هزینه: هزینه تراکنش‌های CeDeFi کمتر از تراکنش‌های موجود در پلتفرم های متمرکز است، زیرا واسطه های کمتری درگیر هستند. البته این مسئله کاملا به شبکه مورد استفاده هم بستگی دارد.

به عنوان مثال، اتریوم هزینه های گس (gas) بسیار بالایی دارد و اغلب مشکلات ترافیک شبکه منجر به تاخیر پردازش تراکنش‌ها می‌شود. در مقابل شبکه بایننس کارمزدهای بسیار کمتری دارد و طی چند ثانیه، تراکنش ها را تایید می‌کند.

۳. امنیت: برای هکرها نفوذ به شبکه CeDeFi در مقایسه با سیستم‌های بانکی سنتی بسیار دشوارتر از است. زیرا ساختار شبکه آنها غیرمتمرکز است.

۴. دسترسی خوب: علاوه بر این پلتفرم‌های CeDeFi به‌طور باورنکردنی در دسترس هستند و شما با داشتن یک کیف پول ارز دیجیتال می‌توانید از آنها بهره ببرید. بنابراین کاهش موانع ورود کاربران کم‌تجربه را را قادر می‌سازد تا با استفاده گزینه‌های معاملاتی تأیید شده در دنیای دیفای کاوش کنند.

۵. سرعت: تراکنش‌های مالی انجام‌شده از طریق CeDeFi در مقایسه با سیستم‌های مالی سنتی بسیار سریع‌تر انجام می‌شوند. به این دلیل که CeDeFi نیازی به منتظر ماندن برای تایید شخص ثالث که اغلب ممکن است چند روز تا چند هفته طول بکشد، ندارد.

۶. انعطاف‌پذیری: فن‌آوری CeDeFi نسبت به سیستم‌های مالی معمولی انعطاف‌پذیرتر است و این به آنها اجازه می‌دهد تا برای رفع نیازهای هر کاربر تغییر کنند. به عنوان مثال در استراتژی سبد بازده خودکار  (YAP) با قرار دادن سرمایه‌گذاران در معرض انواع دارایی‌ها، ریسک پرتفوی را متنوع می‌کند. 

۷. افزایش حریم خصوصی: با ارزیابی و حسابرسی کامل پروژه‌ها و توکن ها در صرافی‌های CeDeFi، انجام تراکنش‌های امن‌تر امکان پذیر است. علاوه بر این CeDeFi حریم خصوصی بیشتری نسبت به سیستم‌های پرداخت معمولی دارد و شبکه غیرمتمرکز آن، ردیابی تراکنش‌های کاربران را سخت‌تر می‌کند.

معایب CeD‌eFi چیست؟

در حال حاضر، نقطه ضعف اصلی CeDeFi نحوه یادگیری این پروتکل‌ها به دلیل پیچیدگی آنها است. توجه داشته باشید که این مفهوم هنوز نوپاست و رابط‌های بصری و کاربر پسندتر به مرور زمان ظاهر می‌شوند. با توجه به اینکه اکثر پروتکل‌های CeDeFi اکثرا بر بستر بلاکچین اتریوم ساخته شده‌اند، آنها به شدت به اتریوم متکی هستند. بنابراین فرضاً اگر اتریوم با مشکل مواجه شود، CeDeFi هم از آن بی‌نسیب نخواهد ماند. 

یکی دیگر از معایب CeDeFi این است که مفهومی نسبتا جدید و اثبات نشده‌ای است. علیرغم اینکه این بخش طی سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته، اما هنوز در مراحل اولیه خود است. بنابراین پروتکل‌های CeDeFi در معرض نوسانات بالایی هستند و ممکن است هنوز برای پذیرش انبوه آماده نباشند.

در نهایت، CeDeFi هم از کلاهبرداران مصون نیست. بنابراین بهتر است از پروتکل‌های معتبر CeDeFi استفاده کنید و آن را به عنوان یک راه حل برای ادغام محصولات و برنامه های DeFi در سیستم‌های مالی ببینید.

معرفی برخی پلتفرم‌های CeD‌eFi

برخی از محبوب‌ترین نمونه‌های پروتکل‌های CeDeFi که قابلیت‌های DeFi را به صورت متمرکز ارائه می‌کنندعبارتند از:

• MakerDAO
• Synthetix 
• Compound 
• Midas.Investments

این پلتفرم‌ها همگی بر بستر بلاکچین اتریوم ساخته شده‌اند. همچنین میداس اینوستمنت (Midas.Investments) با بروزرسانی شبکه خود در آگوست ۲۰۲۲، با رویکردی جدید با ایجاد قراردادهای هوشمند برای خدمات مدیریت دارایی تحت پروتکل‌های مختلف، به توسعه هرچه بیشتر DeFi در قالب پلتفرمی متمرکز پرداخت. این خدمات شامل اعطا و دریافت وام و امکان لوریج گیری است که باعث ورود هرچه بیشتر سرمایه به این فضای می‌شود. 

جمع‌بندی

همانطور که در این مقاله اشاره شد، CeDeFi به پروتکلی اطلاق می‌شود که مزایای سیستم‌های مالی غیرمتمرکز را در قالب یک نهاد تصمیم‌گیرنده متمرکز ارائه می‌دهد. بنابراین کاربران با پلتفرم‌های CeDe‌Fi همزمان با اینکه از ویژگیهای بلاکچین و حذف واسطه‌ها بهره‌مند می‌شوند، توسط یک نهاد واحد هم تحت نظارت‌اند. این امر به سرمایه‌گذاران سنتی که علاقه‌مند به تایید هویت و همچین نظارت دقیق هستند، این اطمینان را می‌دهد تا با خیال آسوده در دنیای وسیع بلاکچین معامله کنند.