ولیدیتور چیست؟ آشنایی با نحوه کار اعتبارسنج در بلاکچین

احتمالاً برای یک بار هم که شده اسم ماینر به گوشتان خورده است؛ ماینرها در اصل یک ولیدیتور هستند که بدون آنها بلاکچین معنایی ندارد. امروزه موضوع ولیدیتورها و ماینینگ، با در نظر گرفتن درآمدی که می‌‌تواند برای کاربران ایجاد کند بیشتر بر سر زبان ها افتاده است. اهمیت آشنایی با ولیدیتور، نه صرفاً برای سودآوری بلکه به دلیل نقش کلیدی آنها که موجب تضمین امنیت اکوسیستم دارایی‌های دیجیتال شده قابل توجه است و می‌تواند اعتماد کاربران زیادی را برای سرمایه‌گذاری و ورود به دنیای کریپتوکارنسی جلب کند. در این مقاله از آکادمی مزدکس با ولیدیتور و نحوه کار آنها آشنا خواهیم شد.

ولیدیتور چیست؟

ولیدیتور (validator) یکی از ارکان اصلی شبکه بلاکچین است که مسئول اعتبارسنجی تراکنش‌های جدید و حفظ امنیت بلاکچین را بر عهده دارد. ولیدیتورها با ذخیره رمزارز یا ماینینگ، امنیت شبکه را افزایش داده و تراکنش‌های جدید را تایید می‌کنند. کاری که ولیدیتورها انجام می‌دهند علاوه بر اینکه به امنیت اکوسیستم رمزارزها کمک می‌کند، به‌عنوان یکی از روش‌های کم‌دردسر کسب درآمد از بازار نیز شناخته می‌شوند. در اصل تراکنش‌ها پس از تایید ولیدیتورها، می‌توانند به دفتر کل توزیع شده (DLT) اضافه شوند. در سیستم‌های اثبات کار (PoW) مانند بیت‌کوین، اعتبارسنجی‌ تراکنش‌ها با دستگاه‌هایی  به نام ماینر انجام می‌شود. ماینرها مسائل پیچیده ریاضی را حل کرده تا تراکنش‌ها را تایید و در قبال این کار، پاداش دریافت می‌کنند. در مقابل سیستم‌های اثبات سهام (PoS)  مانند اتریوم و سولانا قرار دارند که ولیدیتورها با استیکینگ توکن اختصاصی شبکه، حق مشارکت در فرایند اعتبارسنجی را داشته و در ازای آن پاداش می‌گیرند. در این مکانیسم، validator با قفل کردن دارایی خود در شبکه به‌منظور مشارکت در تصمیم‌گیری‌های مربوط به اجماع، به امنیت شبکه کمک می‌کند.

نحوه کار ولیدیتور چگونه است؟

ولیدیتورهای بلاکچین با تایید تراکنش های جدید و افزودن آنها به زنجیره بلاک‌ها، معتبر بودن تراکنش و کافی بودن وجوه فرستنده برای تکمیل تراکنش را انجام می‌دهند. به عنوان مثال در شبکه سولانا، اعتبارسنج‌ها با پردازش تراکنش، قراردادهای هوشمند و شرکت در رای‌گیری، سرعت کار شبکه را حفظ می‌کنند. ولیدیتورها با ارزهای استخراج شده درامد خواهند داشت. در این بخش برای بررسی دقیق‌تر نحوه عملکرد ولیدیتورها دو روش اثبات کار و اثبات سهام را به صورت جداگانه بررسی می‌کنیم.

در روش PoW، استخراج کنندگان با ماینر‌های اختصاصی شبکه برای حل مسائل پیچیده ریاضی با هم رقابت می‌کنند. اولین ماینری که معادله هش مربوطه را حل کند، یک بلاک جدید به بلاکچین اضافه می‌کند و ارز بومی همان شبکه را (مثلا بیت کوین) پاداش می‌گیرد. این فرآیند به توان محاسباتی و مصرف انرژی قابل توجهی نیاز دارد.

از سوی دیگر در روش PoS، ولیدیتورها می‌توانند بدون نیاز به قدرت محاسباتی قابل‌توجه، تراکنش‌ها را اعتبارسنجی کرده و بلاک‌های جدید ایجاد کنند. در عوض، ولیدیتورها بر اساس تعداد ارزهای وثیقه شده خود انتخاب می‌شوند و با این کار امنیت شبکه را تامین می‌کنند. بنابراین هرچه میزان ارز وثیقه شده در این روش بیشتر باشد، شانس شما برای دریافت پاداش بیشتر خواهد بود.

پارامتر	اثبات کار	اثبات سهام
ارزهای معروف	بیت کوین، لایت کوین، دوج کوین	اتریوم، سولانا
مصرف انرژی	بالا، به دلیل قدرت محاسباتی مورد نیاز برای حل مسائل ریاضی.	کم
امنیت	زیاد	زیاد
سیستم پاداش دهی	ماینرها با حل معادلات ریاضی، ارز دیجیتال دریافت می‌کنند.	اعتبار دهندگان از محل کارمزد تراکنش‌ها پاداش می‌گیرند.

میزان درآمد ولیدیتورها 

همانطور که متوجه شدید یک validator برای انجام فعالیت در شبکه، سرمایه خود را به نحوی درگیر می‌کند. اما آیا یک ولیدیتور حاضر است به صورت رایگان به انجام چنین کاری بپردازد؟ مسلما پاسخ به این سوال منفی بوده و قبول عنوان ولیدیتوری شبکه بلاکچین صرفاً یک کار داوطلبانه و رایگان نیست؛ بلکه افراد در ازای انجام اعتبارسنجی تراکنش‌ها، پاداش و مزایای ویژه‌ای دریافت می‌کنند. از آنجا که سلامت و امنیت بلاکچین در گرو تامین امنیت فرآیند اعتبارسنجی تراکنش‌های شبکه است و با توجه به ماهیت غیرمتمرکز چنین شبکه‌هایی، طبیعتاً فرآیند اعتبارسنجی نیز باید به صورت غیرمتمرکز انجام شود. با توجه به این که اعتبارسنج‌ها در ازای تایید تراکنش‌ها پاداش از شبکه دریافت می‌کنند، در حال حاضر سوالات زیادی در ذهن کاربران ایجاد گردیده که در این قسمت از مقاله به آن می‌پرادازیم. 

شما پس از اضافه شدن به شبکه به عنوان validator علاوه بر مسائل حاکمیتی شبکه درصدی از مبلغ سرمایه‌گذاری شده را به‌عنوان پاداش دریافت می‌کنید. در جدول زیر می‌توانید اطلاعات کامل پاداش‌های دریافتی را در چند شبکه مختلف مشاهده نمایید:

بلاکچین	شرط اعتبارسنجی	شرط استیکینگ	پاداش سالانه	نقش حاکمیتی
اتریوم	به صورت تصادفی بر اساس مقدار ETH	32 اتریوم	تقریبا 5 درصد	دارد
سولانا	به صورت تصادفی بر اساس مقدار SOL	بدون حداقل میزان سرمایه‌گذاری	تقریبا 6.1 درصد	دارد
اوالانچ	بر اساس مقدار AVAX و عملکرد آنها	بدونحداقل میزان سرمایه‌گذاری	تقریبا 9.3 درصد	دارد
پولکادات	بر اساس میزان DOT و عملکرد آنها	بدون حداقل میزان سرمایه‌گذاری	تقریبا 13.93 درصد	دارد
بایننس اسمارت چین	21 هولدر برتر توکن	بدون حداقل میزان سرمایه‌گذاری	تقریبا 19.46 درصد	دارد

چگونه به یک ولیدیتور تبدیل شویم؟

تبدیل شدن به یک اعتبارسنج بلاکچین مستلزم راه‌اندازی نودهای ولیدیشن و استیکینگ مقداری توکن‌ به عنوان وثیقه برای تایید تراکنش‌های بلاکچین است. این فرآیند بسته به شبکه ارز دیجیتال انتخاب شده متفاوت است، اما معمولاً مقدار قابل توجهی از منابع و زمان برای شروع این کار نیاز دارید. در این قسمت با استفاده از چند مثال شرایط مورد نیاز را بررسی می‌کنیم.

ولیدیتور اتریوم

استفاده از مکانیزم اجماع اثبات سهام در اتریوم، فرصت جدیدی برای ولیدیتورهای این شبکه به وجود آورده است. ولیدیتورها در اتریوم بر اساس مقدار ETH استیک شده انتخاب می‌شوند. برای تبدیل شدن به validator اتریوم، باید 32 ETH را استیک کنید. اتریوم در نظر دارد تا 5.05 درصد پاداش به ولیدیتورهای خود ارائه دهد. ولیدیتورها همچنین در پیشنهادات حاکمیتی شبکه شرکت می‌کنند و آنها به بخشی جدایی ناپذیر اکوسیستم اتریوم تبدیل می‌شوند. شما بدون داشتن سخت‌افزار خاصی فقط با داشتن 32 اتریوم می‌توانید با سرویس اپلیکیشن متامسک به اسم Validator Staking ولیدیتور این شبکه شوید. البته در نظر داشته باشید در این صورت باید کارمزد این اپلیکیشن که حدود 1 درصد است را باید پرداخت نمایید. در غیر این صورت با داشتن سیستمی با حداقل 16 گیگ رم و حافظه SSD باید نود (Node) اختصاصی خود را توسعه دهید.

ولیدیتور سولانا

سولانا یکی دیگر از شبکه PoS محبوب در دنیای کریپتو است. در این شبکه، ولیدیتورها بر اساس میزان SOL استیک شده انتخاب می‌شوند. برخلاف اتریوم، سولانا حداقل مقدار استیک شده برای شرایط ولیدیتور شدن ندارد. اما عملکرد و آپ تایم بودن شما خیلی مهم است. سولانا تقریبا 6.1 درصد از مقدار استیک شده را به ولیدیتورها به عنوان پاداش سالانه اهدا می‌کند. برای تبدیل شدن به validator در این شبکه، علاوه بر مقدار دلخواهی که استیک می‌‎کنید به سخت افزاری با 256 گیگابایت رم و سی پی یو 12 هسته ای و یک گیگ حافظه SSD نیاز خواهید داشت.

ولیدیتور بایننس اسمارت چین

زنجیره هوشمند بایننس براساس مکانیزم اجماع اثبات سهام ساخته شده و 21 نفر از کسانی که بیشترین مقدار BNB را در کیف پول خود هولد کرده‌ باشند، به عنوان ولیدیتورهای این ارز شناخته می‌شوند. در این ارز هم آپتایم بودن و عملکرد شما بسیار مهم است و نزدیک 19.46 درصد سود سالانه به دارایی شما به عنوان پاداش اعتبارسنجی اهدا می‌شود. دارندگان این ارز همچنین به نسبت دارایی خود در رای گیری‌های حاکمیتی می‌توانند شرکت کنند. برای اجرای ولیدیشن در این شبکه به سخت‌افزاری با سی پی یو 16هسته‌ای و حافظه SSD نیاز خواهید داشت.

کلام آخر

امروزه افراد زیادی در سراسر جهان از سیستم Staking یا ماینینگ برای کسب درآمد غیر فعال استفاده می‌کنند. اگر بخواهید به یکی از نودهای اصلی بلاکچین تبدیل شوید و به ایجاد بلاک‌های جدید، تایید تراکنش و رای‌دهی بپردازید، باید یک نود ولیدیشن یا دستگاه ماینر به شبکه اضافه کنید. در این مقاله با نحوه کار ولیدیتورها و درآمد آنها آشنا شدیم. حال با توجه به سلیقه و امکاناتی که در اختیار دارید می‌توانید به درستی یکی از این روش ها را انتخاب کرده و سرمایه‌گذاری کنید. البته در نظر داشته باشید درآمدهای ذکر شده در این مقاله در بر اساس نوسانات قیمت هر ارز می‌تواند تغییر کند و منبع اصلی اطلاع رسانی در این مورد وبسایت رسمی هر پروژه است.

شما کدام یک از شبکه‌ها را برای انتخاب یک ولیدیتور انتخاب می‌کنید؟ نظرات خود را با ما درمیان بگذارید.