بیت کوین چیست؟ آشنایی با شبکه و رمزارز BTC

بیت کوین در ژانویه 2009 توسط فرد یا گروهی ناشناس از متخصصین حوزه فناوری راه‌اندازی شد و اکنون به یک دارایی مالی قابل معامله در سطح جهان تبدیل شده که حجم تسویه روزانه آن به ده‌ها میلیارد دلار میرسد. اگرچه وضعیت نظارتی بیت کوین برحسب مناطق جغرافی متفاوت است، اما معمولاً به‌عنوان یک ارز یا کالا قانونگذاری می‌شود و استفاده از آن (با سطوح مختلف محدودیت) در همه اقتصادهای بزرگ قانونی است. در این مقاله از آکادمی مزدکس قصد داریم در خصوص تاریخچه، نحوه عملکرد، ویژگی‌ها و روش های کسب درآمد از بیت کوین صحبت کنیم.

شبکه بیت‌کوین چگونه کار می‌کند؟

از نظر عملی، بیت کوین شکلی از پول دیجیتال است که مستقل از هر دولت، ایالت یا موسسه مالی می‌تواند بدون نیاز به یک واسطه متمرکز در سطح جهانی مبادله شود و دارای یک سیاست پولی شناخته شده و غیر قابل تغییر است. اما در یک سطح عمیق‌تر، بیت کوین را می‌توان به عنوان یک سیستم سیاسی، فلسفی و اقتصادی توصیف کرد. این به لطف ترکیبی از ویژگی‌های فنی یکپارچه، مجموعه وسیعی از شرکت‌کنندگان، ذینفعان و فرآیند ایجاد تغییر در پروتکل آن است.

بیت کوین بر اساس یک ثبت سابقه دیجیتال توزیع شده به نام بلاکچین ساخته شد. بلاکچین نوعی دفتر کل عمومی است؛ یک سیستم دیجیتال برای ثبت تراکنش‌ها و داده‌های مرتبط در چندین مکان در یک زمان. بلاک‌ها در بلاکچین واحدهایی حاوی داده‌های هر تراکنش، از جمله تاریخ، زمان، ارزش، خریدار، فروشنده و کد شناسایی هر صرافی هستند.  هر بلاک در بلاکچین سه بخش اصلی دارد: 

• اطلاعات مربوط به معاملات و تراکنش‌ها مانند زمان انجام تراکنش و مبلغ آن 
• بلاک مشخصات گیرنده و فرستنده‌ی ارز 
• عدد نانس که اطلاعات منحصر به فردیست که بلاک آن را از بلاک‌های دیگر متمایز می‌کند.

برای اضافه شدن هر بلاک به بلاکچین باید تمامی اعضای فعال شبکه بر سر اضافه شدن آن توافق کنند. این توافق به صورت کلی «الگوریتم اجماع» نام دارد. در بلاکچین بیت کوین این اجماع با پروتکل‌های «اثبات کار» یا Proof of work  انجام می‌شود. به این معنا که نودهای «Nod» شبکه با توان پردازشی بالای خود، یک تراکنش در یک بلاک را به بلاکچین اضافه می‌کنند و با تایید حداقل سه نود، بلاک به بلاک چین اضافه می‌شود.

منشا، رشد و تکامل بیت‌کوین

بیت کوین بر اساس ایده‌هایی است که در سال 2008 در وایت پیپری با عنوان «بیت کوین: سیستم نقدی الکترونیکی همتا به همتا» بیان شده است. این مقاله روش‌هایی را برای «اجازه دادن به هر دو طرف مایل به انجام معاملات مستقیم بدون نیاز به شخص ثالث قابل اعتماد» شرح می‌دهد. فن‌آوری‌های به کار رفته در بیت کوین مشکل دوبار خرج کردن را حل کرده و برای اولین بار کمیابی را در محیط دیجیتال ممکن کردند. نویسنده وایت پیپر بیت کوین ساتوشی ناکاموتو است، نامی مستعار برای شخص یا گروهی از افراد که هویت واقعی آنها همچنان یک راز است. ناکاموتو اولین کلاینت نرم افزار بیت کوین را که به صورت متن باز است در 9 ژانویه 2009 منتشر کرد و هرکسی که کلاینت را نصب کند می تواند از بیت کوین استفاده کند.

رشد اولیه شبکه بیت کوین عمدتاً به دلیل کاربرد آن به عنوان یک روش جدید برای تبادل ارزش در دنیای دیجیتال بود. به طور کلی، طرفداران اولیه آن، «سایفرپانک ها» بودند. افرادی که از استفاده از رمزنگاری و فناوری‌های افزایش دهنده حریم خصوصی، به عنوان مسیری برای تغییرات اجتماعی و سیاسی حمایت می‌کردند. با این حال، حدس و گمان در مورد ارزش آینده بیت کوین هم به یک محرک مهم برای پذیرش آن تبدیل شد.

قیمت بیت کوین و تعداد کاربران آن طی دهه بعد به صورت تصاعدی افزایش یافت. همانطور که قانون‌گذاران در اقتصادهای بزرگ شفاف‌سازی را در مورد قانونی بودن بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال ارائه کردند، تعداد زیادی از صرافی‌های بیت‌کوین، ارتباطات بانکی برقرار کردند و تبدیل ارزهای محلی به بیت‌کوین تسهیل شد. همچنین با ایجاد خدمات حضانتی قوی از سوی کسب‌وکارها، سرمایه‌گذاران نهادی توانستند در معرض این دارایی قرار بگیرند.

موارد استفاده از بیت‌کوین 

بیت کوین در ابتدایی ترین سطح خود، برای تبادل ارزش خارج از سیستم مالی سنتی مفید است. برای مثال، مردم از بیت‌کوین برای انجام پرداخت‌های بین‌المللی استفاده می‌کنند که سریع‌تر، ایمن‌تر و با هزینه‌های تراکنش کمتری نسبت به روش‌های تسویه قدیمی مانند شبکه‌های SWIFT یا ACH انجام می‌شود. 

در سال‌های اولیه، زمانی که پذیرش شبکه بسیار پراکنده بود، بیت‌کوین می‌توانست برای تسویه تراکنش‌های حتی با ارزش کم استفاده شود، و این کار را به صورت رقابت با شبکه‌های پرداختی مانند ویزا و مسترکارت انجام داد. با این حال، همانطور که بیت کوین به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفت، مشکلات مقیاس‌پذیری باعث شد که کارکرد آن به عنوان یک ابزار مبادله برای اقلام کم ارزش کمتر شود. به طور خلاصه، تسویه تراکنش‌های کم‌ارزش به‌دلیل توان عملیاتی محدود در دفتر کل و در دسترس نبودن راه‌حل‌های لایه دوم، بسیار گران شد.

این باعث شد ارزش اولیه بیت کوین کمتر به عنوان یک شبکه پرداخت و بیشتر به عنوان جایگزینی برای طلا یا «طلای دیجیتال» قلمداد شود. در اینجا، بحث این است که ارزش بیت‌کوین ترکیبی از پیشرفت‌های تکنولوژیکی، عرضه محدود آن با سیاست‌های پولی و اثرات شبکه قدرتمند آن است. در این راستا، یک نظریه این است که بیت کوین می‌تواند جایگزین طلا شود و به طور بالقوه به شکل یک «پشتوانه» برای اقتصاد جهانی عمل کند.

روایت رایج دیگر این است که بیت کوین از آزادی اقتصادی پشتیبانی می‌کند؛ که این کار را با ارائه یک شکل جایگزین از پول که محافظی قوی در برابر مصادره پولی،  سانسور و  کاهش ارزش از طریق تورم است انجام می‌دهد (توجه داشته باشید که این روایت از روایت «طلای دیجیتال» جدا نیست).

ویژگی‌های اساسی بیت‌کوین

غیرمتمرکز: هیچ کس شبکه بیت کوین را کنترل نمی‌کند و مالک آن نیست. درعوض، این شبکه متشکل از شرکت‌کنندگان مشتاقی است که با قوانین یک پروتکل (که به شکل یک کلاینت نرم‌افزاری متن باز است) اجماع می‌کنند. تغییرات در پروتکل باید با اجماع کاربران آن انجام شود و طیف گسترده‌ای از جمله نودها، کاربران نهایی، توسعه‌دهندگان، ماینرها، صرافی‌ها، ارائه دهندگان کیف پول برای این کار وجود دارد. این امر بیت کوین را به یک سیستم شبه سیاسی تبدیل می‌کند. از میان هزاران ارز دیجیتال موجود، بیت کوین مسلماً غیرمتمرکز ترین است، ویژگی‌ای که موقعیت آن را به عنوان پشتوانه برای اقتصاد جهانی تقویت می کند.

توزیع شده: تمام تراکنش‌های بیت کوین در یک دفتر کل عمومی ثبت می‌شوند که به «بلاکچین» معروف است. این شبکه به افرادی (نودها) متکی است که داوطلبانه نسخه‌های دفتر کل را ذخیره و نرم‌افزار پروتکل بیت‌کوین را اجرا می‌کنند. این «نودها» با پیروی از قوانین پروتکل که توسط کلاینت نرم‌افزار تعریف شده، به انتشار صحیح تراکنش‌ها در سراسر شبکه کمک می‌کنند. در حال حاضر بیش از 80000 نود در سطح جهانی توزیع شده که باعث می‌شود احتمال خرابی یا رخنه در شبکه تقریباً غیرممکن شود.

شفافیت: افزودن تراکنش‌های جدید به دفتر کل بلاکچین و وضعیت شبکه بیت‌کوین در هر زمان معین، با اجماع و به شیوه‌ای شفاف به دست می‌آید.

همتا به همتا: اگرچه نودها وضعیت شبکه را ذخیره و منتشر می‌کنند، پرداخت‌ها به طور موثر مستقیماً از یک شخص یا کسب‌وکار به دیگری انجام می‌شود. این بدان معناست که نیازی به هیچ شخص ثالث قابل اعتمادی نیست تا به عنوان یک واسطه عمل کند.

بدون نیاز به مجوز: هر کسی می‌تواند از بیت‌کوین استفاده کند، هیچ درگاهی وجود ندارد و نیاز به ایجاد «حساب بیت‌کوین» نیست. تمامی تراکنش‌هایی که از قوانین پروتکل پیروی می‌کنند، توسط شبکه در طول مکانیسم‌های اجماع تعریف‌شده تأیید می‌شوند.

شبه ناشناس: اطلاعات هویتی افراد با تراکنش‌های بیت‌کوین مرتبط نیستند. در عوض، تراکنش‌ها به آدرس‌هایی گره خورده‌اند که به شکل رشته‌های تصادفی از اعداد و حروف تولید می‌شوند.

مقاوم در برابر سانسور: تمام تراکنش‌های بیت‌کوین که از قوانین این پروتکل پیروی می‌کنند ناشناس هستند، و از آنجایی که کاربران دارای کلید بیت‌کوین خود هستند، برای مقامات سخت است که افراد را از استفاده از آن منع کنند. برای مصادره دارایی آنها این پیامدهای مهمی برای آزادی اقتصادی دارد و حتی ممکن است به عنوان یک نیروی متقابل برای اقتدارگرایی در سطح جهانی عمل کند.

عمومی: تمام تراکنش‌های بیت‌کوین برای همه در دسترس است. این عملاً انجام تراکنش‌های جعلی را از بین می‌برد و در برخی موارد این امکان را نیز فراهم می‌کند که هویت افراد را به آدرس‌های بیت‌کوین خاص مرتبط کنیم. تاکنون تلاش‌های زیادی برای ارتقای حریم خصوصی بیت‌کوین انجام شده، اما ادغام آنها در پروتکل منوط به فرآیند حاکمیت شبه سیاسی بیت‌کوین است.

ویژگی‌های اقتصادی بیت‌کوین

عرضه ثابت: یکی از پارامترهای کلیدی در پروتکل بیت کوین عرضه ثابت 21 میلیون کوینی آن است. این عرضه کل ثابت و شناخته شده، بیت کوین را به یک دارایی سخت تبدیل کرده که به مرور زمان باعث افزایش ارزش آن می‌شود. 

کاهش تورم: نرخ عرضه بیت کوین‌های جدید به تدریج در طول یک زمان‌بندی تعریف شده کاهش می‌یابد (نرخ انتشار هر چهار سال به نصف کاهش می‌یابد). این عدد در شروع 50 بیت کوین در هر بلاک بود و در ماه مه 2020، سومین هاوینگ نرخ انتشار را از 12.5 به 6.25 بیت کوین در هر بلاک کاهش داد. در آن زمان، 18375000 کوین از 21 میلیون کوین (87.5 درصد از کل) استخراج شده بود. هاوینگ چهارم، در سال 2024، عرضه را به 3.125 بیت کوین کاهش می‌دهد و به همین ترتیب تقریباً تا سال 2136، پاداش بلاک به 0.00000168 بیت کوین کاهش می‌یابد.

انگیزه محور: یک مجموعه اصلی از شرکت‌کنندگان، که به عنوان ماینر شناخته می‌شوند، با کسب پاداش منابع مورد نیاز برای حفظ و ایمن سازی شبکه را به اشتراک می‌گذارند. ماینرها از طریق فرایندی به نام گواه اثبات کار (PoW)، برای افزودن بلاک‌های جدید به زنجیره‌ای که دفتر کل (بلاک چین) را تشکیل می‌دهد، رقابت می‌کنند. هزینه‌های سخت‌افزار و انرژی مرتبط با استخراج PoW به امنیت شبکه در راستای اصول مبتنی بر نظریه بازی کمک می‌کند. انگیزه سود در این زمینه مهم تلقی می‌شود. علاوه بر این، از آنجایی که ماینرها تمایل دارند بیت کوین به دست آمده خود را بفروشند تا هزینه‌های قابل توجه مربوط به ماینینگ خود را پوشش دهند، فرآیند استخراج به عنوان یک مکانیسم منصفانه برای توزیع گسترده بیت کوین در نظر گرفته می‌شود.

تاریخچه قیمت بیت‌کوین

ارزش بیت کوین از زمان پیدایش آن به طور چشمگیری افزایش یافته، اما تاریخچه آن پر از نوسانات است.

• بیت کوین در سال 2009 توسط شخصی با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو معرفی شد. هویت ساتوشی ناکاموتو به امروز تایید نشده است. با این حال، ناکاموتو وایت پیپری به نام «بیت کوین: یک سیستم نقدی الکترونیکی همتا به همتا» را منتشر کرد. 
• در سال 2009، بلاکچین راه‌اندازی شد. بیت کوین هنوز ارزش پولی نداشت. اولین بلاک در بلاکچین، بلاک جنسیس (آغازین) نام داشت.
• در 22 می 2010، اولین معامله اقتصادی بیت کوین انجام شد. دو پیتزا به ارزش 25 دلار با 10000 بیت کوین خریداری شد. در اواخر سال 2021 میلادی، 10000 بیت کوین بیش از 600 میلیون دلار ارزش داشت!
• در سال 2011، شبکه‌های دیگری مانند اتریوم شروع به بهبود کد بلاکچین بیت کوین کردند.
• در آوریل سال 2011، بیت کوین 1 دلار ارزش داشت و تا ژوئن 2011 به 32 دلار افزایش یافت.
• در سال 2013، بیت کوین با 13.40 دلار معامله شد و تا آوریل به 220 دلار افزایش یافت، اما در اواسط آوریل، ارزش آن به 70 دلار کاهش یافت.
• از 25 مارس تا 17 دسامبر 2017، قیمت بیت کوین از 975.70 دلار به 20089 دلار افزایش یافت.
• در ژوئن 2019، ارزش هر بیت کوین از 10000 دلار گذشت و تا دسامبر به 7112.73 دلار کاهش یافت.
• در نوامبر 2020، بیت کوین با قیمت 18353 دلار معامله می‌شد.
• در مارس 2021، بیت کوین بیش از 61000 دلار ارزش داشت.

روش های کسب درآمد از بیت‌کوین

۱. استخراج بیت‌کوین 

استخراج یا ماینینگ بیت کوین به فرآیند افزودن تراکنش‌های جدید در شبکه گفته می‌شود. استخراج‌کنندگان بیت‌کوین از نرم‌افزاری استفاده می‌کنند که به ظرفیت پردازش آنها برای حل الگوریتم‌های مربوط به تراکنش دسترسی دارد. در ازای هر بلاک، تعداد معینی بیت کوین به آنها تعلق می گیرد. این باعث می‌شود که ماینرهای به حل الگوریتم‌های مربوط به تراکنش ادامه دهند و از سیستم کلی پشتیبانی کنند. این فرآیند اثبات کار نامیده می شود.

در ابتدا، استخراج بیت کوین بر روی پردازنده‌ها یا CPU‌های رایانه‌های فردی انجام می‌شد. پس از مدتی اکثر استخراج‌کنندگان شروع به استفاده از پردازنده های گرافیکی (GPU) و مدارهای مجتمع ویژه کردند. 

اما کد بیت کوین به گونه ای نوشته شده که حل الگوریتم های مربوط به تراکنش یا پازل‌های آن در طول زمان چالش برانگیزتر می‌شود. این بدان معناست که حل این معماها به منابع محاسباتی بیشتری نیاز دارد. اکنون دسترسی به رایانه های قدرتمند و مقادیر زیادی برق ضروری است.بنابراین ماینینگ ارز دیجیتال به یک صنعت بدل شده و کمپانی‌های بزرگی دست به استخراج رمزارزها زده‌اند. همچنین نوع دیگری از استخراج به نام استخراج ابری هم در بین کاربران مرسوم شده که با اجاره نرخ هش از یک شرکت ارائه دهنده، شما در سود ماینینگ سهام دار می‌شوید. 

۲. سرمایه‌گذاری در بیت‌کوین

شما می‌توانید بیت کوین را مانند سهام خرید و نگهداری کنید. مهم نیست که کجا بیت کوین خود را نگهداری می‌کنید، فلسفه افراد در مورد نحوه سرمایه‌گذاری BTC متفاوت است: برخی آن را برای دراز مدت هولد می‌کنند، برخی قصد دارند آن را پس از افزایش مقطعی قیمت بفروشند، و برخی دیگر روی کاهش قیمت آن شرط‌بندی می‌کنند. قیمت بیت کوین در طول زمان نوسانات زیادی را تجربه کرده است.

مارکز براونلی (Marques Brwonlee)، یوتیوبر معروف با بیش از ۱۳.۵ میلیون فالوور می‌گوید: «مردم ممکن است در برخی مکان‌ها از بیت‌کوین برای پرداخت هزینه‌ها استفاده کنند. اما با توجه به اینکه ارزش BTC سریع افزایش می‌یابد، پس چرا چیزی را بفروشید که ارزش آن در سال آینده بسیار بیشتر از امروز است؟ اکثر افرادی که آن را دارند، سرمایه گذاران بلندمدت هستند.»

مصرف‌کنندگان همچنین با خرید سهام تراست گری اسکیل (GBTC) می‌توانند در صندوق سرمایه‌گذاری مشترک بیت کوین سرمایه‌گذاری کنند. با این حال، حداقل مبلغ مورد نیاز برای سرمایه‌گذاری 50000 دلار است. این بدان معناست که اکثر آمریکایی ها قادر به خرید آن نیستند. با این حال، در کانادا، سرمایه‌گذاری متنوع‌تری برای بیت کوین در دسترس است . در فوریه 2021 میلادی، صندوق Purpose Bitcoin ETF) BTCC) به عنوان اولین ETF بیت کوین در جهان شروع به معامله کرد و کمیسیون اوراق بهادار انتاریو نیز این ETF بیت کوین را تایید کرد. 

۳. معامله بیت‌کوین

معامله بیت کوین می تواند برای سرمایه گذاران حرفه ای و همچنین مبتدیان بسیار سودآور باشد. امروزه معاملات بیت کوین به دلیل نوسانات شدید قیمت، ماهیت جهانی و امکان تبادل 24 ساعته آن، بسیار هیجان انگیز است. با این حال، درک و یادآوری خطرات ناشی از معامله در بیت کوین بسیار مهم است.

آربیتراژ در بیت کوین

آربیتراژ اساساً خرید یک اوراق بهادار یا دارایی مانند بیت کوین در یک بازار و فروش همزمان آن در بازار دیگر با قیمت بالاتر است که در این روش معامله‌گر از تفاوت موقت قیمت ها سود می برد.

معامله مارجین

معامله مارجین فرآیندی است که در آن یک معامله گر از صرافی پولی را قرض می‌گیرد تا بیت کوین بیشتری بخرد یا بفروشد. این روش مانند یک وام کوتاه مدت است که اهرم و قدرت خرید معامله‌گر را افزایش می‌دهد.

معامله اسپات

معاملات اسپات به معاملاتی گفته می‌شود که کالای مورد معامله، در زمان معامله میان خریدار و فروشنده رد و بدل میشود. مثلا در یک معامله اسپات بیت کوین در زمان ترید، بیت کوین از فروشنده به خریدار منتقل می‌شود.در این روش  قیمت گذاری‌ها شفاف بوده و مکانیسم عرضه و تقاضا باعث تغییر قیمت‌ها می‌شود.

معامله فیوچرز

در معاملات فیوچرز یا آتی خریدار و فروشنده برای معامله یک چیز در آینده به توافق می‌رسند و با یکدیگر قرارداد می‌بندند که در یک زمان مشخص و معین این معامله را با یکدیگر انجام دهند. لذا هر دو طرف باید به طور کامل بر سر این قرارداد متعهد باقی مانده و تمامی جزئیات قرارداد فیوچرز به طور کامل انجام شود. معاملات فیوچرز برای معامله‌گران مزایای خاصی دارد که در سایر روش‌های معامله کمتر به چشم میخورد. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های آن، امکان کسب سود هم در ریزش و هم رشد بازار (پوزیشن های لانگ و شورت) است.

کلام آخر

در این مقاله از مزدکس آموختید که بیت کوین چیست و بلاکچین آن چطور کار می‌کند و چه اهدافی را دنبال میکند. بدون شک این پادشاه رمزارزها یک از مورد بحث ترین اتفاقات نظام مالی طی یک دهه اخیر بوده است. نظر شما درباره بیت کوین چیست؟ آیا این رمزارز می‌تواند تغییرات چشمگیری در سیستم‌های مالی ایجاد کند؟ منتظر دریافت نظرات شما عزیزان هستیم.