بهترین پروژه‌های دیفای؛ معرفی 10 پروژه برتر

اگر کمی در بازارهای مالی فعال باشید، به احتمال زیاد عبارت «امور مالی غیرمتمرکز» یا همان دیفای (DeFi) به گوشتان خورده است. این حوزه مالی موفق شده توجه بیشتری از مردم را به خود جلب کند و روزانه اخبار بیشتری پیرامون دیفای را بشنویم. شبکه ارزهای دیجیتال همتا به همتا (Peer To Peer) رونق بیشتری پیدا کرده و بخش بیشتری از سبد سرمایه‌گذاری کاربران را از آن خود کرده‌اند. این پروژه‌ها بسیار هیجان‌انگیز به نظر می‌رسند، در این مقاله از بلاگ مزدکس به شما دقیقا توضیح خواهیم داد دیفای‌ چیست؟ چه چیزی دیفای را از سایر بخش‌های بازار رمزارزها متمایز می‌کند؟ و بهترین پروژه‌های دیفای کدامند؟

دیفای چیست؟

همانطور که می‌دانید دنیای مالی امروزه به طور فزاینده‌ای در حال دیجیتالی شدن است. دیفای سعی می‌کند تا از کارایی و قدرت قراردادهای هوشمند (قراردادهای دیجیتالی که روی بلاکچین منعقد می‌شوند) استفاده کرده و فضایی متفاوت و به دور از کاغذبازی و بوروکراسی را برای وام دادن، استقراض، تجارت، پس‌انداز و کسب سود ایجاد کند. این کار سهولت بسیار زیادی را برای سرمایه‌گذاران به ارمغان می‌آورد، چراکه تمام تراکنش‌ها به‌صورت کاملاً همتا به همتا و به‌ آسانی و سرعت انجام می‌شود. اهداف شبکه DeFi بسیار ساده است:

• کنار گذاشتن مدارک و کاغذ بازی

در شبکه دیفای از قراردادهای هوشمند استفاده می‌شود. قراردادهای هوشمند به‌صورت دیجیتالی و روی بلاکچین پردازش می‌شوند. بنابراین، برخلاف سازوکارهای بانکی امروزی، هیچ کاغذبازی و یا صرف هیچ‌گونه زمانی برای تأیید درخواست و تراکنش را شاهد نخواهیم بود.

• کنار گذاشتن واسطه‌ها

خودکارسازی فرایند این قراردادها در بلاکچین، نیاز به هرگونه واسطه انسانی را این بین می‌برد. دیگر برای پردازش توافقات بین طرفین هیچ احتیاجی به شرکت‌های میانجی، ضامن، وکیل و … نخواهد بود.

• بالا بردن سرعت کار

وقتی تمام بوروکراسی‌ها، کاغذبازی‌ها و واسطه‌ها حذف شوند، طبعاً سرعت انجام کارها نیز بسیار بالاتر می‌رود. انعقاد قراردادهای هوشمند هیچ احتیاجی به حضور هیچ‌یک از طرفین قرارداد ندارد. تمام این فرایند به صورت مجازی، کاملاً یکپارچه و سریع انجام می‌شود.

• برابرسازی فرصت‌ها

بسیاری از فرصت‌های ارائه شده در بانکداری سنتی و امروزی بیشتر برای مؤسسات مالی و صندوق‌های بزرگ‌تر محفوظ است. بخش کمتری از بودجه‌ها به سرمایه‌گذاران عادی و افراد می‌رسد. اکوسیستم دیفای سهولت دسترسی به خدمات مالی را برای کلیه افراد به همراه می‌آورد. از سوی دیگر، با حذف واسطه‌ها و سرعت بخشیدن به فرایندها، هزینه‌ها نیز تا حد زیادی کاهش پیدا و افراد کم‌ درآمد نیز حتی می‌توانند از خدمات مالی بهره‌مند شوند.

بهترین پروژه‌های دیفای جهان در سال ۲۰۲۲

دنیای DeFi هر روز بزرگ‌تر می‌شود، اما چند پروژه وجود دارند که راه را برای پیشرفت کل شبکه هموار می‌کنند. در میان انواع مختلف پروژه‌های موجود،‌ موارد زیر را حتماً‌ در نظر داشته باشید:

پلتفرم آوه | Aave (AAVE)

پروژه آوه کار خود را در سال ۲۰۱۷ و با اسم ETHLend شروع کرد. این پروژه یکی از اولین و اصلی‌ترین پلتفرم‌های دیفای موجود در بازار است. Aave یک پلتفرم نقدینگی غیرمتمرکز است که امکان استقراض دارایی و دریافت پاداش در ازای سپرده‌ها را فراهم می‌کند. این پلتفرم در واقع وام‌دهندگان و وام‌گیرندگان را در فضایی غیرمتمرکز گرد هم می‌آورد و از این طریق یکم سیستم وام‌دهی با فرصت‌های برابر را ایجاد می‌کند. Aave ارز مخصوص خودش را هم دارد، با استیک (Staking) کردن سکه‌های آوه در پلتفرم دیفای آوه، شما می‌توانید از جوایز و تخفیف‌های آن بهره‌مند شوید.

پلتفرم آوالنچ | Avalanche (AVAX)

پلتفرم آوالنچ خود را «سریع‌ترین پلتفرم قراردادهای هوشمند در صنعت بلاکچین» می‌داند. این پلتفرم جایگاه خود در فضای پر رونق NFT را نیز محکم کرده است. علاوه بر این، پلتفرم آوالنچ در حال برقراری ارتباط با سایر پروژه‌های بلاکچین مانند SushiSwap (SUSHI)، Chainlink (LINK) و یا Graph (GRT) است. از آنجایی که آوالنچ امکان ارائه تراکنش‌های ارزان ‌قیمت‌تری را در کسری از زمان دارد، به‌عنوان یکی از رقبای سرسخت اتریوم نیز شناخته می‌شود. پلتفرم آوالنچ (Avalanche) اخیراً موفق شده بودجه‌ای ۲۳۰ میلیون دلاری را با هدف حمایت از طرح‌های DeFi خود جذب کند. با احتساب تمام این موارد، به‌ نظر می‌رسد آوالنچ سرمایه‌گذاری قانع‌کننده‌ای در بخش دیفای محسوب شود.

چین‌لینک | Chainlink (LINK)

چین لینک یک سرویس اوراکل غیرمتمرکز است که با هدف تزریق داده‌های جهان واقعی به داخل قراردادهای هوشمند تزریق کند. چین لینک اخیراً از توکن بریج (Token Bridge) قابل برنامه‌ریزی خود رونمایی کرده بود که امکان برقراری ارتباط بین بلاکچین‌های دیفای را مهیا می‌کند. این فناوری و پلتفرم به دیفای اجازه رشد بالایی می‌دهد و به آن کمک می‌کند تا به درستی مقیاس‌بندی شود. علاوه بر این، چین لینک می‌تواند چاره‌ای برای حل مشکلات و تنگناهایی باشد که نسل‌های قبلی پروژه‌های بلاکچین را محدود می‌کردند.

کامپاند | Compound (COMP)

پلتفرم کامپاند هم مانند آوه (Aave) یک منبع نقدینگی برای قرض دادن و یا قرض گرفتن دارایی‌ها است. وقتی چیزی را در این پلتفرم واریز می‌کنید، توکن‌های CTOKEN را در ازای آن دریافت خواهید کرد. از این توکن‌ها می‌توان برای خرید سایر رمزارزها در داخل پلتفرم استفاده کرد. CTOKENها در واقع به‌عنوان مهر تأیید عمل کرده و می‌گویند «این کاربر دارایی‌هایی در این شبکه دارد، بنابراین اجازه قرض گرفتن دارند». ارزش دارایی‌های قفل شده در این پلتفرم اخیراً از ۹۰۰ میلیون دلار هم گذشته است.

بند پروتکل | Band Protocol (BAND)

بند پروتکل شباهت زیادی به چین لینک دارد. این پلتفرم هم تمرکز خود را روی اوراکل‌های غیرمتمرکز منعطف کرده و سعی دارد با استفاده از آنها اطلاعات دنیای واقعی را جمع‌آوری و سپس آن‌ها را به قراردادهای هوشمندی در بلاک‌چین‌هایی مثل کاسموس (Cosmos) و اتریوم (Ethereum) ارسال کند. از آنجایی که دیفای احتیاج دارد که منابع اطلاعاتی خارجی و قابل اعتماد (مانند نتایج ورزشی، گزارش‌های هواشناسی و …) به صورت کاملاً امن وارد محیط بلاکچین شوند، بند پروتکل همچنان می‌تواند به عنوان یکی از سنگ بناهای فضای دیفای عمل کند.

ترا لونا | Terra Luna (LUNA)

ترا لونا را می‌توان نسل بعدی پلتفرم‌های قرارداد هوشمند بدانیم که امور مالی غیرمتمرکز را با ایده‌ی استیبل کوین‌ها (Stablecoins) ادغام می‌کند. بلاکچین ترا را می‌توان یک پلتفرم پرداخت برای استیبل کوین‌های الگوریتمی دانست. استیبل کوین‌های الگوریتمی رمزارزهایی هستند که قیمت آنها بر اساس قیمت سایر ارزها و یا دارایی‌ها تعریف می‌شود. پروتکل ترا استیبل‌کوین‌هایی می‌سازد که همیشه بر اساس قیمت ارز فیات هستند. این پلتفرم از استبیل‌کوین‌هایی پشتیبانی می‌کند که تسویه‌های فوری، کارمزد پایین و مبادلات بین مرزی یکپارچه را ارائه می‌کنند.

خوب است بدانید این استیبل ‌کوین‌ها برای فیات‌های مختلف ارائه می‌شود. برای مثال،‌ ارز ترا که بر اساس دلار باشد TerraUSD (UST) نام دارد. لونا توکن داخلی این شبکه است که برای کارهای مدیریتی و ماینینگ کاربرد دارد و به عنوان ستون فقرات پلتفرم ترا عمل می‌کند. هرچه استفاده از ترا بیشتر شود، محبوبیت و قیمت لونا نیز بالاتر خواهد رفت. محبوبیت روزافزون دیفای از یک سو و توجه ویژه به استیبل کوین‌ها (هم از سوی مشتری‌ها و دولت‌ها) باعث می‌شود که لازم باشد ترا لونا را به‌عنوان یک پروژه‌ی مستعد زیر نظر داشته باشیم.

پالی‌گان | Polygon (MATIC)

پالی‌گان یکی از پذیرفته‌شده‌ترین و پررشدترین راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری لایه ۲ اتریوم و اکوسیستم اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز است. به عبارت دیگر، پالی‌گان را می‌توانیم یک پروتکل و چارچوبی برای ساخت و اتصال شبکه‌های بلاکچین سازگار با اتریوم بدانیم که سعی دارد برخی از محدودیت‌های موجود در اتریوم را برطرف کند. امنیت بالا، افزایش مقیاس‌پذیری و قابلیت همکاری متقابل بین بلاکچین‌ها را می‌توانیم جزو اصلی‌ترین ویژگی‌های پالی‌‌گان مطرح کنیم. پالی‌گان در واقع سعی می‌کند چند عبور مرور اضافی به بزرگراه شلوغ و پرترافیک لایه ۱ اتریوم اضافه کند. اکثر پروژه‌های دیفای امروزه بر بستر بلاکچین اتریوم کار می‌کنند؛ بنابراین، ازدحام کمتر در اتریوم به معنای سرعت بیشتر و مزایای بیشتر برای اکوسیستم دیفای خواهد بود.

سولانا | Solana (SOL)

سولانا با استفاده از مفهوم گواه اثبات تاریخی (Proof of History) در حال متحول کردن مکانیسم‌های اجماع است. مکانیسم اجماع به روش‌های مختلفی گفته می‌شود که پلتفرم‌ها از آن‌ها برای تأیید تراکنش‌ها استفاده می‌کنند. این بدان معنا است که به‌جای اینکه برای تأیید تراکنش‌ها احتیاج به ماینینگ و استیکینگ (Staking) باشد، تمام تراکنش‌ها با استفاده از یک مهر زمانی روی بلاکچین تأیید می‌شوند. سولانا به عنوان اصلی‌ترین رقیب اتریوم شناخته می‌شود. چراکه سرعت بسیار بالایی دارد ولی همچنان یک پلتفرم لایه ۱ است. به عبارت دیگر، سولانا به کمک هیچ پلتفرم دیگری برای انجام این تراکنش‌های سریع احتیاج ندارد.

یوما | Uma (UMA)

یوما (UMA) یکی دیگر از پروژه‌هایی است که با قدرت زیادی روی دیفای و دموکراتیک‌ کردن فضای مشتقات کار می‌کند. از این پلتفرم در بازارهای مالی هم استفاده می‌شود و امکان سرمایه‌گذاری واقعی جهانی را برای تمام مردم جهان مهیا می‌کند.

هزینه‌های مربوط به وکلا و یا مشاورین مالی همیشه یکی از اصلی‌ترین موانع برای ورود افراد به بازارهای مالی بوده است. یوما سعی دارد تا با کمک قراردادهای هوشمند و اوراکل‌ها،‌ این محدودیت‌ها و واسطه‌ها را از بین ببرد. پروتکل یوما روی بلاکچین اتریوم کار می‌کند و سعی دارد که دارایی‌های مصنوعی (synthetic asset) ایجاد کند. به عنوان یک پروتکل مشتقات، این دارایی‌ها را در فضای مالی سنتی و خارج از محیط بلاکچین تبدیل به توکن می‌کند.

یونی‌سواپ | Uniswap (UNI)

یونی‌سواپ پروتکل نقدینگی خودکار یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) است که به کاربران این امکان را می‌دهد تا با کمترین هزینه، نقدینگی را مستقیماً از کیف پول‌های کریپتو تهیه کنند. برخلاف صرافی‌های سنتی که دفتر سفارش‌ها و لیست خریدار و فروشنده‌ها در آن مشخص است، یونی سواپ از استخرهای نقدینگی استفاده می‌کند. بازارساز خودکار (Automated Market Maker – AMM) نقدینگی کافی برای انجام معاملات سریع در این پلتفرم را مهیا می‌کند.

آینده امور مالی غیرمتمرکز به چه صورت است؟

به نظر می‌رسد اقبال عمومی نسبت به پلتفرم‌های دیفای در حال افزایش است. بسیاری از این پلتفرم‌ها به تازگی توجهی که لایق آن هستند را دریافت کرده‌اند. همه‌روزه مبالغ سنگینی روی این پروژه‌ها سرمایه‌گذاری می‌شود تا ایده‌ها و ابتکاراتی ارائه شود، پلتفرم‌های فعلی پیشرفت کند و یا اینکه شبکه‌های پررونق را ارتقاء دهند. ابزارهای دیفای به صورت کلی سعی دارند تا با افزایش قابلیت دسترسی به ابزارهای مهم و دور از دسترس مالی، راهی جدید را برای رسیدن به برابر مالی ارائه کنند. دیفای سعی دارد تا موانعی را از بین ببرد که در گذشته پیشرفت اقتصادی را تنها برای عده‌ای از افراد بسیار ثروتمند ممکن می‌ساخت.

جمع‌بندی

امور مالی غیرمتمرکز با حدف نهادهای واسط در بازارهای پولی و مالی، تحول عظیمی را در ساختارها و ابزارهای این حوزه ایجاد کرده است در این مقاله از آکادمی مزدکس با اشاره به پرطرفدارترین و شناخته‌شده‌ترین پروژه‌ها، پروتکل‌ها و پلتفرم‌های این حوزه، قصد در افزایش سطح اطلاعات و آگاهی کاربران خود در این زمینه را داشته‌ایم.