در این مقاله از آکادمی مزدکس، ما به بررسی مفهوم روانشناسی معامله‌گری، چگونگی ایجاد یک ذهنیت معاملاتی قوی و راه‌های جلوگیری از انجام معاملات هیجانی خواهیم پرداخت.
در دنیای امروز مهارت‌های زیادی برای موفقیت معاملات در بازارهای مالی مورد نیاز است. آنها شامل توانایی ارزیابی پیشینه یک محصول و تشخیص روند بازار است. اما هیچ یک از این مهارت‌های تکنیکال به اندازه طرز فکر معامله‌گر مهم نیستند.
ذهن معامله‌گر شامل احساسات، سرعت عمل و اقداماتی منضبط است که مجموعه آن را «روانشناسی معامله‌گری» می‌نامیم. اگر یک معامله‌گر با روانشناسی معاملات آشنا نباشد، حتی در صورت داشتن استراتژی مناسب دچار مشکل می‌شود. بنابراین کنترل احساسات خود امری ضروریست و یکی از مهمترین ویژگی‌های یک معامله‌گر موفق شمرده می‌شود.
روانشناسی معامله‌گری شامل چیست؟
روانشناسی معاملات به نحوه مدیریت ذهنی یک معامله‌گر در هنگام مواجهه با سود و زیان دلالت دارد. این بیانگر توانایی او برای مقابله با ریسک‌ها و عدم انحراف از برنامه معاملاتی خود است. جنبه‌های احساسی سرمایه‌گذاری تلاش دارند هر معامله‌ای را به شما دیکته کنند و در مقابل، توانایی شما برای کنترل این احساسات، بخشی از روانشناسی معاملاتی است.
هرچند غلبه بر احساسات در معاملات امری غیرممکن است، اما معامله‌گران حداقل باید بدانند که چگونه جهت‌گیری‌های احساسی می‌توانند بر معاملات آنها تاثیر مخرب بگذارند.
هدف این است که یاد بگیرید چگونه این احساسات را مهار کرده و یک ذهنیت برنده ایجاد کنید. علاوه بر این شما با مطالعه کتاب‌های روانشناسی و گوش سپردن به صحبت سرمایه‌گذاران خبره، می‌توانید یک برنامه معاملاتی ایجاد کنید. توسعه یک برنامه معاملاتی به شما کمک می‌کند تا به یک دستورالعمل ثابت پایبند باشید و از ضررها جلوگیری کنید.
ترس جا ماندن با نام مستعار فومو (FOMO)
ترس جا ماندن با نام مستعار فومو (FOMO) احساس از دست رفتن یک فرصت بزرگ است. اگر قیمت دارایی به سرعت جهش کند، یک معامله گر ممکن است دچار ترس جا ماندن از بازار شود. این حس به ویژه در بین معامله‌گران مبتدی بسیار مرسوم است. همیشه فرصت‌ها در بازار وجود دارند و شما باید بر اساس طرح معاملاتی خود وارد معاملات شوید، نه صرفاً به این دلیل که می‌ترسید سود احتمالی را از دست بدهید.
حرص و طمع یکی دیگر از موانع اصلی موفقیت بسیاری از معامله‌گران است. هدف از معامله، کسب سود یا به عبارتی، کسب درآمد است. با این حال، باید ذهنیت درستی داشته باشید. برای خود هدف تعیین کنید (مثلاً درصد بازدهی مشخص در ماه) و برای آن تلاش کنید. هرگز اجازه ندهید حرص و طمع احساسات و اعمال شما را کنترل کند.
یک روش خوب برای روانشناسی معامله‌گری این است که هرگز دست از تحقیق و مطالعه نکشید. بازارها همیشه در حال تکاملند و ممکن است لازم باشد هر از گاهی استراتژی خود را تنظیم کنید.
داشتن ذهنیت سالم معامله‌گری
یکی از بزرگترین موانع برای هر معامله‌گر ترس از ضرر و اشتباه است. متاسفانه، هنگام معامله، ریسک هایی که ممکن است منجر به ضرر شود، اجتناب ناپذیرند. یک معامله‌گر برای غلبه بر احساس ترس از دست دادن، باید به فعالیت های تجاری خود مشابه نحوه اداره یک بیزینس نگاه کند.
یک روش خوب این است که بر روی آمار و داده‌ها تمرکز کنید. معامله گران مبتدی باید این عادت را به عنوان بخشی از ذهنیت معاملاتی خود قبل از هر معامله در نظر بگیرند.
روش دیگر برای ایجاد یک ذهنیت معاملاتی سالم، داشتن یک روند مشخص است. این روند می‌تواند شامل یک روش از پیش برنامه‌ریزی شده برای آغاز روز باشد. به عنوان مثال، یک معامله‌گر ممکن است در ابتدای روز به دنبال یافتن اطلاعاتی باشد که در شب گذشته رخ داده‌اند.
اشتباهات روانشناسی معامله‌گری و تاثیر بر معاملات
یکی از رایج‌ترین اشتباهات معامله‌گری، ورود به پوزیشن‌ها بر اساس احساس درونی یا شهودی، بدون داشتن استراتژی خاص است. این اتفاق ناشی از کمبود اطلاعات و داده‌های مناسب است که منجر به ترس از دست دادن بالقوه یک فرصت طلایی و یا از دست دادن سرمایه می‌شود.
بنابراین یک معامله‌گر برای جلوگیری از قرار گرفتن در این چرخه معیوب، علاوه بر داشتن یک برنامه معاملاتی، باید منضبط بماند. اطمینان حاصل کنید که هر معامله‌ای که انجام می شود به قوانین و اهداف مشخص شده پایبند است. معامله بر اساس احساس، بدون برنامه معاملاتی معتبر یک اشتباه بزرگ است.
برای جلوگیری از این اشتباهات، شما به یک سیستم مدیریت ریسک نیاز دارید که موارد زیر را تعیین کند:
- سطح حد ضرر (Stop-loss level)
- زمانی بستن سود (take profit)
- هرگونه توقف ضرر احتمالی
- شاخص‌هایی که به تایید سطوح توقف ضرر و زمان بستن سود کمک می‌کنند.
ورود به یک ذهنیت معاملاتی موفق
توانایی اتخاذ یک ذهنیت معامله‌گری موفق کاری نیست که بتوان از همان ابتدا انجام داد. برای این کار، نیاز به صبر و حوصله است تا از موفقیت‌ها و اشتباهات گذشته خود درس بگیرید. یک روش خوب برای تمرین این کار داشتن یک اکانت معاملاتی آزمایشی (دمو) است. این کار هم به تقویت روانشناسی معاملاتی کمک می‌کند و هم به معامله‌گر اجازه می‌دهد تا مهارت‌ها و تکنیک های معاملاتی خود را (بدون خطر) اصلاح کند.
معامله‌گر با صرف زمان مشخصی برای معامله در یک حساب دمو، می‌تواند فراز و نشیب‌های قیمت و هیجاناتی را که هنگام معامله با آنها روبروست، بسنجد. مانند بیشتر معامله‌گران موفق، اجازه ندهید ترس از دست دادن نیرویی باشد که شما را از استراتژی معاملاتی خود منحرف کند. منضبط ماندن یک تمرین روانشناختی حیاتی است که به معامله‌گران کمک می‌کند به موفقیت دست یابند.
تاثیر جهت‌گیری‌های احساسی بر معاملات
در ادامه به برخی از رایج ترین جهت‌گیری‌های احساسی که بر معامله تاثیر می‌گذارد را معرفی می‌کنیم.
۱. اصل مغلطه قمارباز
مردم ممکن است مفهوم تصادفی را اشتباه درک کنند. یک مثال خوب رولت است. شانس افتادن توپ رولت روی رنگ سیاه به این دلیل افزایش نمی‌یابد که قبلا روی رنگ قرمز افتاده است!. همین اصل در معاملات نیز صادق است. بنابراین صرفاً به این دلیل که شما پنج معامله را با ضرر پشت سر گذاشتید، به این معنا نیست که احتمال اینکه در تلاش ششم برنده شوید، بیشتر است.
۲. تعصب لنگر انداختن
یک مثال از تعصب لنگر انداختن این است که یک معامله‌گر کاملا روی قیمتی که وارد معامله شده متمرکز باشد. این قیمت کاملاً به بقیه بازار بی‌ربط است، اما برای معامله‌گر نیست.
فرض کنید یک معامله‌گر EUR/USD را در 1.1950 خریداری می‌کند. سپس این جفت ارز کاهش می یابد و معامله‌گر به این فکر می‌کند که «فقط نیاز دارم که قیمت به 1.1950 بازگردد و تا در نقطه سر به سر خارج شوم». با این کار 1.1950 به یک سطح قیمتی مهم برای معامله‌گر ما تبدیل می‌شود و او همه چیز را پیرامون آن قرار می‌دهد.
مثال دیگر. فرض کنید که می‌خواهید یک دست لباس بخرید. بعد از مراجعه به فروشگاه می‌بینید که بر روی لباس مورد نظر شما برچسب قیمتی 300 هزار تومان زده شده به وسیله ماژیک خط خورده و در کنار آن برچسب 200 هزار تومان زده شده است. به خاطر همین خطای لنگرگیری تصوری که ایجاد می‌شود اینست که 200 هزار تومان قیمت خوبیست و شما با خرید آن، 100 هزار تومان تخفیف می‌گیرید! در واقع برچسب 300 هزار تومان (اتیکت اول) مبنای مقایسه شما شده و باعث می‌شود قيمت بعدی 200 هزار تومانی را با آن مقایسه کنید.
۳. خطای بازنگری
اگر به نمودار نگاه کنید و سعی کنید به صورت بصری فرصت‌های معاملاتی خوب گذشته را شناسایی کنید، موارد زیادی پیدا خواهید کرد. اوج اخیر یورو/دلار آمریکا یک نمونه بسیار واضح بود. ما وانمود می‌کنیم که چیزهایی که قبلاً اتفاق افتاده به راحتی قابل تشخیص است. اما توجه داشته باشید که در زمان خود اینطور نبوده‌اند. این که چیزی در گذشته رخ داده پس حتما در آینده هم رخ می‌دهد، یک خطای بازنگری است.
۴. هرچه مرا تایید کرد درست است!
معامله‌گران باید هدف خود را حفظ کنند. وقتی با یک معامله زیان‌ده روبرو هستید، باید با واقعیت روبرو شوید و فقط به دنبال اثبات این نباشید که حق با شماست و بازار در مسیر اشتباه حرکت می‌کند. این می تواند یک اشتباه گران‌قیمت باشد.
۵. منفی نگری افراطی
معامله‌گران متاثر از این تمایل همواره به یک نتیجه منفی به جای یک نتیجه مثبت می‌اندیشند. هرچند بد نیست در معاملات محتاط باشید، اما منفی بودن بیش از حد هم می‌تواند شما منفعل کند. حتی زمانی که فرصت‌های معاملاتی عالی در دسترس است.
چگونه از معاملات هیجانی اجتناب کنیم
برای خلاص شدن از شر احساسات در معاملات باید ابتدا آنها را درک و سپس کنترل کنید. برای رسیدن به این هدف، هر معامله گر باید:
۱. یک برنامه معاملاتی مدون داشته باشید
شما باید یک برنامه کاملاً تعریف شده شامل: از کدام سیستم استفاده می‌کنید (تحلیل فاندامنتال، تحلیل تکنیکال یا ترکیبی از هر دو)، مزایا و معایب آن چیست؟، نحوه شناسایی معاملات و نحوه مدیریت آنها، داشته باشید.
این باید با یک دفتر معاملاتی همراه باشد، جایی که می‌توانید مشاهدات خود را یادداشت کرده، نقاط ضعف خود را شناسایی و از نقاط قوت خود استفاده کنید. پرش از یک استراتژی به استراتژی دیگر بی فایده است و معاملات احساسی همه چیز را فرا خواهد گرفت.
۲. ریسک‌پذیری خود را شناسایی کنید
برخی معامله‌گران ممکن است به راحتی ریسک‌های بزرگ‌تری را انجام دهند حتی اگر با ضررهای زیادی روبرو شوند!. با این حال، اگر به تازگی شروع به معامله کرده‌اید ابتدا باید سطح ریسک‌پذیری خود را شناسایی کرده و بر اساس آن برنامه‌ریزی کنید.
۳. بدانید چه زمانی باید استراحت کنید
اگر احساس استرس و خستگی می کنید، به احتمال زیاد در محاسبات خود مرتکب اشتباه می‌شوید و یا در معاملاتی انتقام جویانه (معاملاتی که بلافاصله برای جبران یک ضرر انجام می‌شود!) شرکت می‌کنید. بنابراین برای خود قاعده‌ای تنظیم کنید که مشخص کند پس از چند معامله با ضرر، استراحت می‌کنید و تا زمانی که آنچه اتفاق افتاده را بررسی نکرده‌اید، معامله نمی‌کنید.
به هر حال، این فقط معاملات نیست که می تواند استرس ایجاد کند و منجر به ضرر شود. ممکن است عوامل خارجی بر وضعیت روانی شما تاثیر منفی بگذارد. پس همیشه در صورت مواجهه با چنین شرایطی از معاملات فاصله بگیرید.
جمع بندی
توانایی توسعه و تقویت ذهن با موفقیت معامله‌گر همسو است. زیرا به معامله‌گر کمک می‌کند تا در محیط های پر هیجان بازار آرامش خود را حفظ کند و با درکی عمیق‌تر از اتفاقات پیرامون خود، تصمیم بهتری را اتخاذ کند. روانشناسی معامله‌گری بر چگونگی واکنش و رفتار معامله‌گران در زمان کسب سود یا زیان تاکید دارد. هر کس که به‌صورت حقیقی به معامله در بازارهای بزرگ مالی می‌پردازد، رفتارهای هیجانی از خود نشان می‌دهد.
در این مقاله سعی داشتیم به اهمیت روانشناسی معامله‌گری و تاثیر آن در موفقیت معاملات بپردازیم. شما تا چه اندازه به تاثیر روانشناسی معامله‌گری در نتایج معاملات خود معتقدید؟ منتظر دریافت نظرات و دیدگاه‌های شما عزیزان هستیم.
لینک کوتاه کپی شد
https://mazdax.ir/academy/?p=5604
