تحلیل آنچین چیست؟

رمزارزها منحصر به فرد هستند، چراکه برخلاف سیستم‌های مالی سنتی مثل بانک‌ها، از بلاک‌چین‌های عمومی استفاده می‌کنند. دسترسی عمومی به اطلاعات بلاک‌چین باعث می‌شود تا هرکسی بتواند اطلاعات را از داخل گره‌ (node)های شبکه استخراج کرده و آن‌ها را بررسی و اعتبارسنجی کند. به‌ صورت بسیار خلاصه، این کار را تحت عنوان تحلیل آنچین می‌شناسیم.

بررسی داده‌های آنچین می‌تواند کاربردهای مختلفی داشته باشد و اطلاعات زیادی را در مورد شبکه بلاک‌چین مورد نظر در اختیار افراد قرار دهد. به‌عنوان‌مثال، چه افرادی بیشترین سکه‌ها را در اختیار دارند؟ آیا سکه‌ها در صرافی‌ها جریان دارند یا اینکه نقد شده و از بازار خارج می‌شود؟ آیا سرمایه‌گذاران در سود هستند و یا اینکه ضرر کرده‌اند؟ برای اولین‌بار در تاریخ بازارهای مالی، این امکان دسترسی عمومی به سلامت بازارها امکان‌پذیر شده است. در این مقاله از آکادمی مزدکس شما را به صورت کامل با تحلیل آنچین آشنا خواهیم کرد.

تحلیل آنچین چیست؟

تحلیل آنچین (On-chain) یا درون زنجیره‌ای که گاهی اوقات از آن به‌عنوان تجزیه و تحلیل بلاک‌چین نیز گفته می‌شود، یک بخش جدید و در حال توسعه از تجزیه و تحلیل است. این سبک تحلیلی حول داده‌هایی می‌چرخد که می‌توان از بلاک‌چین استخراج کرد. تحلیل درون زنجیره‌ای فقط برای ارزهای دیجیتال کاربرد دارد، چراکه رمزارزها تنها کلاس دارایی هستند که هر فعالیتی در شبکه آن‌ها روی دفتر کل توزیع شده عمومی ثبت می‌شود و می‌توان فعالیت‌های سرمایه‌گذار را از درون آن استخراج کرد. به این نکته باید توجه داشت که فعالیت‌های تجاری که بر بستر صرافی‌های متمرکز انجام می‌شوند در این داده‌های جای نمی‌گیرند. چراکه آن‌ها جزو اقدامات داخلی صرافی شمرده می‌شوند. با این حال، واریزی‌ها و یا برداشت‌های مربوط به یک صرافی در این داده‌ها جای می‌گیرند.

تفاوت تحلیل آنچین و تکنیکال

در تحلیل آنچین (on-chain) به اصول بنیادی شبکه توجه می‌شود که با تحلیل تکنیکال سنتی (TA) که بررسی را بر پایه قیمت و حجم انجام می‌دهد متفاوت است. حجم عظیمی از داده‌ها و با سطح بالایی از جزئیات را می‌توان در داخل زنجیره‌ها مشاهده کرد. این داده‌ها ما را قادر می‌سازد جریان‌های نقدی، تعداد کاربران، توزیع ثروت، اندازه بلوک، پاداش‌های ماینر و موارد دیگر را ردیابی کنیم. با استفاده ابزارهای پیشرفته از پردازش داده و اکتشافی، از اطلاعات خام روی بلاک‌چین برای محاسبه معیارها استفاده می‌شود و سپس آن‌ها بر روی نمودارها نمایش داده می‌شوند. این معیارها به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تأثیر سفته‌بازان کوتاه‌مدت را بر روی ارزش‌گذاری دارایی‌های رمزارزی فیلتر کرده و دید واضح‌تری از وضعیت کلان و سلامت یک شبکه به دست بیاورند.

حوزه تحلیل آنچین نوظهور و جوان است، ولی با سرعت زیادی در حال رشد است. در گذشته تنها برخی کاربران در انجمن‌های گفتگو اینترنتی از بخشی از این اطلاعات استفاده کرده و جزوه و صفحات مختلفی می‌ساختند، ولی امروزه پلتفرم‌های مختلفی شروع به فعالیت کرده‌اند که داده‌های باکیفیت را برای صندوق‌های تأمینی و سرمایه‌گذاری و یا سایر افراد علاقه‌مند به حوزه سرمایه‌گذاری ارائه می‌کنند.

تاریخچه از سیر پیشرفت تحلیل آنچین

اولین معیار تحلیل آنچین را می‌توان Coin Days Destroyed (CDD) دانست. این معیار توسط یکی از کاربران انجمن Bitcoin Talk به نام ByteCoin و در سال ۲۰۲۱ ساخته شده بود. این معیار از طریق بررسی سن بیت‌کوین‌های منتقل شده در یک روز معین محاسبه شده و به‌عنوان راهی برای سنجش سلامت و مشارکت بازار گرفته می‌شد.  

در سال ۲۰۱۴، کاربر دیگری به نام Gbianchi در انجمن Bitcoin Talk از «ارزش شبکه – Network Value» رونمایی کرد. این معیار با استفاده از اصول قانون متکالف و تمرکز بر رشد آدرس‌های کیف پول منحصر به فرد سنجیده می‌شد. کمی بعد و در همان سال ۲۰۱۴، Jon Racliff یک نسخه اولیه از آنچه امروزه به عنوان امواج HODL شناخته می‌شود را ارائه کرد.

Willy Woo -یکی از سرشناس‌ترین تحلیلگران آنچین- در سال ۲۰۱۷ نسبت ارزش شبکه به تراکنش‌ها (NVT) را ایجاد کرد. در سال ۲۰۱۷ شاهد پیشرفت‌های سریع در حوزه تجزیه و تحلیل درون شبکه بودیم و مجموعه‌های Coin Metrics و Glassnode ایجاد شده بودند. کمی بعد، شرکت‌های زیادی از جمله Messari و Dune Analytics نیز تأسیس شدند.

نسخه جدید نسبت ارزش شبکه به تراکنش‌ها (NVT)

در اوایل سال ۲۰۱۸، Dmitry Kalichkin نسخه جدیدی از نسبت ارزش شبکه به تراکنش‌ها (NVT) را ارائه کرد که با استفاده از میانگین حجم تراکنش‌ها محاسبه می‌شد و به دنبال آن نسبت جدیدی به نام «نسبت ارزش شبکه به Metcalfe» (Network Value to Metcalfe Ratio – NVM) ارائه شد. کمی بعد، آپدیت امواج HODL توسط Dhruv Bansal از Unchained Capital منتشر شد.  در نیمه دوم سال، Nic Carter و Antoine Le Calvex از Coin Metrics از میزان سرمایه واقعی رونمایی کردند که ارزش کل همه بیت‌کوین‌ها را در زمانی که آخرین بار منتقل شده بودند را نشان می‌داد. طی چند هفته بعد، میزان «ارزش بازار نسبت به ارزش واقعی» (Market Value to Realized Vale) توسط Murad Mahmudov منتشر شد و در انتهای سال ۲۰۱۸ بود که Tamás Blummer پیشنهاد سنجش تغییرات رفتار Hodling (نگهداری) بیت‌کوین را ارائه کرد.

از زمان پیشرفت‌های سریع سال ۲۰۱۸، استفاده از تحلیل آنچین افزایش زیادی داشته است. این افزایش استفاده باعث شده تا تحلیلگران جدیدی مطرح شوند و معیارهای جدیدتری نیز توسط آن‌ها ارائه شوند. در حال حاضر، بیش از ۷۵ معیار تنها در سایت Glassnode درج شده است. استفاده از این تحلیل همچنین به حوزه خرده‌فروشی نیز سرایت کرده است و شاهد هستیم که کاربران شبکه‌های اجتماعی مختلف در مورد نرخ رشد شبکه (Network Growth Rate) صحبت می‌کنند.

اگرچه بیشتر این معیارها برای تحلیل بیت‌کوین توسعه پیدا کرده‌اند، ولی از آن‌ها می‌توان برای تحلیل اکثر بلاک‌چین‌های دیگر نیز استفاده کرد. درهرحال، تجربه ثابت کرده است که استفاده از این ابزارها و تحلیل‌ها برای ارزش‌گذاری و تحلیل بنیادی ارزهای دیجیتال کارآمد هستند.

 چرا تحلیل آنچین مهم است؟

تحلیل آنچین یا درون زنجیره‌ای ابزاری عالی است که اطلاعات مفیدی در مورد آنچه در یک شبکه خاص مانند بیت‌کوین می‌گذرد را در اختیار تحلیل‌گر قرار می‌دهد. ازآنجایی‌که یک معامله‌گر موفق مجموعه‌ای و ترکیبی از ابزارهای مختلف را برای تصمیم‌گیری‌های خود استفاده می‌کند،  تحلیل آنچین را نیز می‌توان به‌عنوان یک ابزار مفید و کارآمد برای تحلیل‌گران در نظر داشت.

مزایا داده‌های آنچین چیست؟

همان‌طور که بیان شد، داده‌های آنچین از طریق دسترسی به سیستم دفتر کل عمومی یک بلاک‌چین به دست می‌آید که به تمام افراد اجازه می‌دهد تمام تراکنش‌ها را بررسی کنند. همین موضوع باعث شده تا تمامی اطلاعات استخراج شده کاملاً معتبر و بدون هیچ‌گونه خدشه‌ای باشند. برخلاف سایر تحلیل‌ها که ممکن است بسته به نظرات و دیدگاه شخصی تحلیلگر متغیر باشند، داده‌های آنچین کاملاً موثق و معتبر هستند. به عنوان مثال، در تحلیل بنیادی اوراق بهادار و سهام، شناسایی ارزش ذاتی کار بسیار دشواری است و روش‌های مختلف ارزش‌گذاری ممکن است نتایج متفاوتی را به همراه داشته باشند.

بنابراین، داده‌های درون زنجیره‌ای را می‌توان اطلاعات خام شبکه بلاک‌چین مورد نظر دانست. اگر روش‌های مناسبی را برای تحلیل این داده‌های خام به کار بگیریم، تجزیه و تحلیل آنچین می‌تواند چارچوب جدیدی برای ارزش‌گذاری ارزهای دیجیتال و به‌خصوص بیت‌کوین ارائه کند. با تجزیه و تحلیل آنچین، معامله گران می‌توانند ببینند که در شبکه‌ها چه اتفاقی می‌افتد که در نهایت منجر به حرکت قیمت می‌شود. برای مثال، داده‌های مربوط جریان مبادله و جریان پول (Exchange Flow) به ما کمک می‌کند تا درک و دیدگاه مناسبی نسبت به جریان پول واقعی بازیگران اصلی در شبکه‌ها به دست بیاوریم.

به صورت کلی، اهمیت و مزایا داده‌های آنچین را می‌توان در ۴ دسته خلاصه کرد:

عدم تردید در شفافیت و دقت اطلاعات: داده‌های روی زنجیره را می‌توان به دلیل دقت، عینیت و شفافیت بالایی که دارند، قابل‌اعتمادترین منبع اطلاعات بلاک‌چین در بازار دانست.

ردیابی و پیگیری اتفاقات و فعالیت‌های بازار در زمان واقعی: داده‌های آنچین به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد تا فعالیت‌ها و رفتار اجزاء و بازیگران مختلف بازار را به‌دقت مشاهده و رصد کنند. این موضوع به‌خصوص در مورد بررسی رفتار نهنگ‌ها (سرمایه‌گذاران اصلی وب بزرگ) اهمیت دارد، چراکه ان‌ها عموماً به منابع مالی و اطلاعاتی فراوانی دسترسی دارند و رفتار آن‌ها می‌تواند در کنترل و جهت‌دهی بازار تأثیرگذار باشد.

پیش‌بینی موقعیت‌های بازار و تصمیم‌گیری معقولانه برای سرمایه‌گذاری: سرمایه‌گذاران موفق، باهوش و تحلیلگر می‌توانند با به‌روزرسانی مداوم اطلاعات زنجیره‌ای، مسائل را پیش‌بینی کرده و یک قدم جلوتر از جامعه سرمایه‌گذاران بمانند. چراکه تفسیر اطلاعات و انتشار عمومی آن‌ها در کانال‌های ارتباطی مختلف ممکن است کمی با تأخیر همراه باشد.

تجزیه و تحلیل رفتار سرمایه‌گذار: تحلیل آنچین همچنین می‌تواند اطلاعاتی را در مورد رفتار سرمایه‌گذارانی خاص ارائه کند. به عنوان مثال، یک تحلیل‌گر آنچین می‌تواند مدت زمانی را که یک آدرس کیف پول (یک فرد) رمزارزی را منتقل نکرده است و تعداد افرادی که ارز دیجیتال را HODL کرده‌اند را بررسی کند. این اطلاعات چه فایده‌ای دارد؟ اگر تعداد سرمایه‌گذارانی که رمزارز را HODL می‌کنند افزایش یابد، ممکن است به این معنی باشد که عرضه در گردش این ارز دیجیتال در حال کاهش است. تحلیل آنچین در چنین شرایطی بیان می‌کند که با توجه به کاهش عرضه و HODL کردن رمزارزها، اگر تقاضا ثابت بماند، احتمالاً افزایش قیمت بالا است.

کاربردهای تحلیل آنچین

همان‌طور که بیان شد،  تحلیل آنچین ابزار قدرتمندی را در اختیار تحلیل‌گران قرار می‌دهد تا از وضعیت شبکه اطلاع پیدا کنند. کاربردهای این سبک تحلیلی می‌تواند بسته به اهداف تحلیل‌گران متفاوت باشد. در ادامه برخی از اصلی‌ترین کاربردهای این سبک تحلیل را معرفی می‌کنیم.

به‌کارگیری تحلیل آنچین برای معاملات رمزارز

تحلیل آنچین اطلاعاتی را در اختیار تحلیلگران قرار می‌دهد که کاملاً منحصر به فرد هستند. به‌عنوان مثال،  بررسی میزان ورودی دلار به صرافی‌های ارز دیجیتال و مقایسه آن با قیمت بیت‌کوین نشان می‌دهد که بعد از افت بیت‌کوین و رسیدن به قیمت ۳۰ هزار دلار (اعداد فرضی هستند)، حجم بسیار قابل توجهی دلار و سرمایه جدید به صرافی‌ها واریز شده و به خرید بیت‌کوین اختصاص پیدا کرده است. این می‌تواند یک سرنخ برای تحلیلگر باشد که تقاضای خرید بیت‌کوین در قیمت ۳۰ هزار دلار بسیار بالا است و سرمایه‌های جدیدی را وارد بازار می‌کند. بنابراین، احتمال اینکه قیمت این رمزارز به کمتر از ۳۰ هزار دلار برسد چندان بالا نیست (اعداد فرضی هستند.) بررسی شاخص و معیارهای دیگری مثل آدرس‌های فعال، حجم تراکنش‌ها، درآمد ماینرها، نرخ هش، نرخ سهام به نقدینگی و نسبت ارزش شبکه به حجم تراکنش نیز می‌تواند برای معامله‌گران مفید باشد.

به‌کارگیری تحلیل آنچین برای سنجش قدرت شبکه

معیارهای زیر به سرمایه‌گذاران و معامله‌گران کمک می‌کند تا یک دید کلی نسبت به شبکه بلاک‌چین مورد نظر داشته باشند. اطلاعاتی از قبیل امنیت شبکه، مقدار استفاده از شبکه و اینکه سیاست پولی آن به چه شکل کار می‌کند یا اینکه آیا اصول بلندمدت در آن به خوبی کار می‌کنند؟

آدرس‌های فعال

آدرس‌های فعال تعداد آدرس‌های کیف پول فعال در شبکه را نشان می‌دهد. باید در نظر داشت که این معیار تعداد دقیق کاربران شبکه را نشان نمی‌دهد. بلکه تعداد آدرس‌هایی که توسط صرافی‌ها، ماینرها و افراد استفاده می‌شود را نشان می‌دهد. از لحاظ تاریخی، تعداد آدرس‌های فعال ارتباط مستقیمی با قیمت آن رمزارز دارند.

حجم معاملات

حجم تراکنش و معاملات نشان دهنده میزان مبلغی است که بین آدرس‌ها تبادل می‌شود. به عنوان مثال، بیت‌کوین بیش از ۱۳ تریلیون دلار استرالیا حجم معامله داشته است. بررسی حجم معاملات در بازه‌های زمانی مختلف می‌تواند سیگنال خوبی برای ورود و یا خروج از معاملات باشد.

صدور روزانه

صدور یا انتشار روزانه به مجموعه سکه‌های و توکن‌های جدیدی گفته می‌شود که روزانه به ماینرها و استیکرها تعلق می‌گیرد. این موضوع می‌تواند نشان‌دهنده صحت و یا اشتباه در سیاست‌های پولی شبکه باشد. به عنوان مثال، شبکه بیت‌کوین طی عمل هالوینگ (Halving)، حدوداً هر ۴ سال مقدار پاداش ارائه شده به ماینرها را نصف می‌کند تا حجم عرضه و توکن‌های شناوری کنترل شده باشد.

درآمد ماینر

درآمد ماینر به مجموع بیت‌کوین تازه استخراج شده به اضافه کارمزد تراکنش گفته می‌شود. درآمدهای بالا نشان دهنده یک شبکه سالم است که در آن ماینرها برای محافظت از منافع بلندمدت شبکه تشویق می‌شوند.

نرخ هش

نرخ هش میزان قدرت پردازشی را اندازه‌گیری می‌کند که ماینرها برای ایمن سازی شبکه تولید می‌کنند. به طور کلی، هرچه نرخ هش بالاتر باشد، امنیت شبکه بلاک‌چین بیشتر است.

به‌کارگیری تحلیل آنچین برای تشخیص خریداران و فروشنده‌ها

درحالی‌که در بخش قبل به معرفی آن دسته از معیارهای آنچین پرداختیم که به بحث امنیت شبکه می‌پردازند،  شاخص‌های زیر نمایانگر عملکرد کوتاه‌مدت و بلندمدت بازار هستند. به طور خاص، آنها می‌توانند نشان دهند که ماینرها، صرافی‌ها و افراد چقدر دارایی در اختیار دارند. همچنین نشان می‌دهند که آیا آنها در سود و یا در زیان هستند.

شاخص Cointime destroyed

بر اساس این شاخص، تعداد سکه‌های معامله شده در یک روز ضرب در زمان نگهداری پیشین آن‌ها می‌شوند. به عبارت دیگر، این شاخص زمان گردش یک ارز دیجیتال را به ما نشان می‌دهد. این شاخص در واقع وزن بیشتری به سکه‌هایی می‌دهد که بعد از مدت طولانی خرج می‌شوند. بالا بودن این معیار یعنی سرمایه‌گذاران قدیمی شروع به فروش دارایی‌های خود کرده‌اند.

سود و زیان تحقق یافته

این شاخص ارزش دلاری بیت‌کوین‌هایی را اندازه‌گیری می‌کند که با سود و یا زیان فروخته می‌شوند. به عنوان مثال، اگر یک سکه به قیمت ۱۰ هزار دلار خریداری شود و به قیمت ۵۰ هزار دلار فروخته شود، به عنوان سود ۴۰ هزار دلاری محاسبه می‌شود و یعنی سرمایه‌گذاران قدیمی شروع به شناسایی سود کرده‌اند.

عرضه در سود و زیان

این معیار تعداد توکن‌هایی که نسبت به قیمت خرید خود در سود و یا زیان هستند را نشان می‌دهد. در یک بازار صعودی و روبه‌رشد، بیشتر سکه‌ها در سود هستند. ولی زمانی که بیشتر سکه‌ها در ضرر باشند، بازار نزولی بوده و بیشتر معامله‌گران خریدهای اشتباهی داشته‌اند.

ارزش درک شده

بر اساس این معیار، قیمت آخرین خرید تمام سکه‌ها با یکدیگر جمع می‌شوند. این معیار را می‌توانید با «ارزش بازار» مقایسه کنید که در آن تعداد کل سکه‌های موجود در شبکه ضرب در آخرین قیمت می‌شوند. زمانی که ارزش درک شده بالاتر از ارزش بازار باشد، به این معنا است که سرمایه‌گذاران در ضرر هستند.

شاخص Thermo Capitalisation

بر اساس این شاخص،  ارزش دلاری ارزهای دیجیتالی که برای اعتبارسنجی به ماینرها پرداخت می‌شود محاسبه خواهد شد. کاهش مقدار این شاخص نشان می‌دهد که فشار عرضه از سوی ماینرها در حال کاهش بوده و آن‌ها تأثیر کمتری بر قیمت خواهند داشت.

امواج HODL

همان‌طور که می‌دانیم، «HODL» یک اصطلاح اختصاصی در زمینه ارزهای دیجیتال بوده و به سرمایه‌گذارانی گفته می‌شود که سکه‌های خود را برای مدتی طولانی نگهداری می‌کنند. امواج HODL درصد بیت‌کوین را نشان می‌دهد که برای دوره‌های زمانی مختلف، از کمتر از یک ماه تا بیش از هفت سال نگهداری می‌شود. برای مثال، مقدار سکه‌هایی که برای بیش از هفت سال نگهداری می‌شوند، به طور قابل‌توجهی افزایش یافته است، که نشان می‌دهد «هدلرها» بخش رو به رشدی از شبکه را کنترل می‌کنند.

به‌کارگیری تحلیل آنچین برای ارزیابی قیمت یک رمزارز

وقتی مرتباً دارایی دیجیتالی مانند بیت‌کوین را معامله می‌کنید، باید دقیقاً بدانید در بازار چه می‌گذرد. آیا اکنون زمان خوبی برای ریسک کردن است یا باید محتاط بود؟ نسبت‌ها و معیارهای زیر می‌توانند به شما کمک کنند تا درک بهتری از روندهای کوتاه‌مدت در بازار داشته باشید.

ارزش بازار به ارزش واقعی

ارزش بازار به ارزش واقعی (MVRV) به نسبت بین ارزش بازار و سرمایه تحقق یافته اشاره دارد. هرچه این نرخ بالاتر باشد، نشان‌دهنده این است که ارز به سقف قیمتی خود نزدیک‌تر است.

ارزش شبکه به تراکنش (NVT)

نسبت ارزش شبکه به تراکنش به مقایسه ارزش بازار با حجم معاملات می‌پردازد. در بازارهای مالی سنتی از نسبت قیمت به درآمد استفاده می‌شود. ولی در دنیای رمزارزها، نسبت ارزش شبکه به تراکنش را می‌توان نزدیک‌ترین معادل برای نسبت قیمت به درآمد دانست. در نهایت، هدف آن مقایسه ارزش بنیادی شبکه با قیمت فعلی است. NVT پایین، تمایل نزولی بازار را نشان می‌دهد، در حالی که NVT بالا، تمایلات صعودی را نشان می‌دهد.

سایر کاربردی‌های تحلیل آنچین

با این حال، پیش‌بینی‌های قیمتی تنها کاربرد اطلاعات و تحلیل آنچین نیست. پروژه‌های PlusToken در سال ۲۰۱۹ و WoToken در سال ۲۰۲۰ جزو بزرگ‌ترین پروژه‌های کلاهبرداری ارزهای دیجیتال بودند. ماهیت ناشناس بودن کاربران در محیط بلاک‌چین باعث می‌شود طرح‌های کلاهبرداری افزایش پیدا کند. با این حال، به لطف پیشرفت‌های تحلیل درون زنجیره، ارزش وجوه کلاهبرداری شده در سال ۲۰۲۰ حدود ۵۷ درصد نسبت به سال 2019 کاهش یافت.

پلتفرم KuCoin هک شده بود و خسارت وارد شده چیزی در حدود ۲۸۱ میلیون دلار بوده است. ولی این پلتفرم ادعا می‌کند بیش از ۸۴٪ از این سرمایه را با استفاده از تجزیه و تحلیل زنجیره‌ای بازیابی کرده است.

اهمیت تجزیه و تحلیل زنجیره‌ای برای اولین‌بار زمانی مشاهده شد که یک مأمور ویژه سابق اف‌بی‌آی با نام IIhwan Yum از این روش برای ردیابی ۳ هزار و ۷۶۰ تراکنش از سرورهای جاده ابریشم تا Ross Ulbricht استفاده کرد. پلتفرم KuCoin نیز از همین روش برای بازگردانی وجوه میلیون‌ها توکن دزدیده شده استفاده کرد. این پیشرفت را می‌توان نویدبخش و نشان‌دهنده پایان دوران تاریک بازارهای بلاک‌چین دانست.

داده‌های آنچین چیست؟

داده‌های روی زنجیره اساساً به تمام اطلاعاتی گفته می‌شود در دسترس عموم قرار داشته و در مورد تراکنش‌های یک شبکه بلاک‌چین خاص هستند. به عبارت دیگر، اطلاعات آنچین به مجموعه‌ی تمام اطلاعات بلاک‌های سازنده‌ی یک بلاک‌چین گفته می‌شود. با توجه به شفافیت این شبکه‌ها و غیرمتمرکز بودن دفترهای کل توزیع شده در بلاک‌چین‌ها، این اطلاعات به راحتی در دسترس عموم قرار می‌گیرد و هرکسی می‌تواند در صورت نیاز از داده‌های زنجیره‌ای استفاده کند.

همان‌طور که در مورد سازوکار بلاک‌چین‌ها می‌دانیم، زمانی که تراکنش‌ها تأیید شود، داده‌های تراکنش برای همیشه در دفتر دیجیتال ثبت و هرگز نمی‌توان آن‌ها را تغییر داد. به این ترتیب، این اطلاعات دقیق و امن خواهند بود و همین باعث می‌شود با اطمینان خاطر بتوان از آن‌ها برای توسعه dappها و سایر پروژه‌های Web3 استفاده کرد. انواع مختلف داده‌ها معمولاً در دسترس هستند، از آدرس‌های کیف پول، مُهرهای زمانی بلوک، هزینه‌های استخراج، مبالغ انتقال، کد قرارداد هوشمند و موارد دیگر.

بنابراین، داده‌های درون زنجیره‌ای شامل تمام اطلاعات نوشته شده بر روی بلوک‌های یک بلاک‌چین می‌باشد. اگر یک بلاک‌چین عمومی باشد، این اطلاعات در دسترس تمام افراد قرار خواهند داشت. داده‌های آنچین را به صورت کلی می‌توان به ۳ دسته‌ی مجزا طبقه‌بندی کرد:

• تراکنش‌ها: مثل آدرس‌های کیف پول ارسال و دریافت کننده، مبلغ انتقالی، مقدار دارایی باقی‌مانده برای یک آدرس خاص

• بلوک: مثل مهر زمانی، هزینه‌های مربوط به استخراج‌کننده‌ها (ماینرها) و پاداش‌ها

• کد قرارداد هوشمند: یعنی همان منطق تجاری مدون و کدنویسی شده در یک بلاک‌چین

چگونه داده‌های آنچین را به دست آوریم؟

با گسترش کاربرد و درک بیشتر مزایای تحلیل آنچین، پلتفرم‌های مختلفی به ارائه داده‌های آنچین می‌پردازند و ابزارهای مختلفی برای تحلیل نیز در اختیار کاربران قرار می‌دهند. سرمایه‌گذاران فعال در حوزه ارزهای دیجیتال می‌توانند از این پلتفرم‌ها برای دریافت تحلیل‌ها،  استفاده از معیارها و یا دسترسی به داده‌های خام استفاده کنند.

با این حال، روش دیگری برای دسترسی به این داده‌ها وجود دارد که مستلزم زمان، دقت و تخصص بیشتری است. در این روش خود کاربر باید اطلاعات را از داخل بلاک‌چین دریافت کند. برای انجام این حال، شما باید یک گره (Node) را اجرا کنید. با اجرای یک گره، در واقع شما یک نسخه از دفتر کل را ذخیره و نگهداری می‌کنید و حالا می‌توانید به بخش‌های مختلف اطلاعات دسترسی داشته باشد.

چگونه تحلیل آنچین ارز دیجیتال به تریدرها کمک می‌کند؟

مزیت اصلی معیارهای آنچین این است که رفتار سرمایه‌گذار و سلامت شبکه را در زمان واقعی (Real-Time) شفاف‌سازی می‌کند. معیارهای مختلفی در این سبک تحلیلی وجود دارند و هرکدام اطلاعات خاصی را در اختیار تحلیل‌گر قرار می‌دهند. با این حال، دو معیار وجود دارند که می‌توان آن‌ها را حائز اهمیت بیشتر دانست: تعداد آدرس‌های فعال تعداد تراکنش‌ها. این دو شاخص اصلی برای تحلیل تقاضا (و استفاده)  در یک شبکه بلاک‌چین هستند. زمانی که تعداد آدرس‌ها افزایش پیدا کرده و حجم تراکنش‌های فعال نیز به شدت افزایش می‌یابد، به احتمال زیاد با افزایش قیمت روبرو خواهیم بود.

بسیاری از معیارها نسبت‌های خاصی را برای ارائه اطلاعات در مورد بازار و رفتار سرمایه‌گذاران ارائه می‌کنند. به عنوان مثال، ما می‌توانیم سرمایه بازار را به عنوان تجمیع سرمایه و مشارکت همه معامله گران در نظر بگیریم. ولی این در حالی است که سرمایه تحقق‌یافته بیشتر به مشارکت سرمایه‌گذاران بلندمدت مرتبط می‌شود.

از سوی دیگر، هنگامی که این دو معیار به‌صورت قابل توجهی واگرایی پیدا می‌کنند، می‌توان آن را نشانه‌ای از هیجان بیش از حد بازار و اتکای شدید به حدس و گمان‌های کوتاه‌مدت دانست. به طور دوره‌ای، واگرایی بین این دو معیار کاهش و افزایش پیدا می‌کند و به معامله گران کمک می‌کند تا فرصت‌های مناسبی را برای خرید و فروش پیدا کنند.

تحلیل مدت زمان نگهداری ارزهای دیجیتال توسط کیف پول‌های فعال

تحلیل مدت زمان نگهداری ارزهای دیجیتال توسط کیف پول‌های فعال نیز می‌تواند یکی از معیارهای کاربردی برای تحلیل رمزارزها باشد. به عنوان مثال، زمانی که تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران بلندمدتی در شبکه بیت‌کوین وجود دارند که مدتی است دارایی خود را جابه‌جا نکرده‌اند، می‌توان حدس زد که تعداد سرمایه‌گذاران HOLDing در حال افزایش است. با افزایش آن‌ها، مقدار عرضه کاهش پیدا کرده و با فرض ثابت بودن تقاضا، می‌توان افزایش قیمتی را پیش‌بینی کرد. بنابراین، افزایش سرمایه‌گذاران HODL را می‌توان یکی از نشانه‌ها برای زمان مناسب خرید دانست.

رابطه بین قیمت بیت‌کوین و موج HODL کننده‌های بیش از ۱ سال.

بررسی معیارهای زیر نیز می‌تواند سرمایه‌گذاران و تحلیل‌گران در را تصمیم‌گیری‌های خرید و فروش خود راهنمایی کند:

• آدرس‌های فعال

• حجم معاملات

• درآمد ماینرها

• نرخ هش

• تنظیم ارزش شبکه به تراکنش (NVT)

• نسبت سهام به شناوری

اصول تجزیه و تحلیل آنچین ارز دیجیتال

واقعیت این است که بسیاری از ایده‌های اصلی و مفاهیم موردنیاز برای ساخت معیارهای (Metrics) تحلیل آنچین بسیار پیچیده هستند و مستلزم مهارت‌های بالایی در علوم داده (Data Science)، محاسبات و برنامه‌نویسی هستند. با این حال، اپلیکیشن‌ها و وب‌سایت‌های مختلفی به ارائه این داده‌ها می‌پردازند (در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم). اطلاعات درج شده در این پلتفرم‌ها در واقع خیلی قابل فهم و ساده‌تر هستند.

برای استفاده از ابزارهای آنچین نیازی نیست که یک متخصص ریاضی یا کدنویسی باشید. در واقع، تجزیه و تحلیل درون زنجیره‌ای بیشترین سود را برای آن‌هایی دارد که درک خوبی از مبانی شبکه، اهداف و مشوق‌های افرادی فعال در بازار دارند.

۲ اصل مهم و کلیدی در زمینه تحلیل آنچین وجود دارد:

باستان‌شناسی بلاک‌چین: این یک نقش بسیار تخصصی و مهم در زمینه تحلیل آنچین است. این فرد در واقع باید داده‌های قدیمی‌تر را ردیابی کرده و بررسی کند. نقش اصلی او این است که «داده‌های خرد» (Micro)، مانند تراکنش‌ها، موجودی‌های کیف پول و … را پردازش کرده و آن‌ها را به «داده‌های کلان» (Macro) و قابل اعتماد و دقیق تبدیل کند.

تحلیل‌گر آنچین: در مرحله بعد، این تحلیلگران معیارهای کلان را در نظر می‌گیرند و محتمل‌ترین روندها و شاخص‌ها را در رابطه با احساسات بازار و رفتار طرف‌های مختلف ذی‌نفع تفسیر می‌کنند.

راز موفقیت در تحلیل آنچین این است که تحلیل‌گر سؤالات درستی را مطرح کرده و بداند در کجای اطلاعات بلاک‌چین دنبال پاسخ به سؤالات خود بگردد! این سؤالات می‌تواند جزو گزینه‌های مناسب باشد:

– شرکت‌کنندگانی که به افراد آن‌ها در شبکه علاقه‌مند هستید کدام‌اند؟ (مثلاً نهنگ‌ها، صرافی‌ها، ماینرها، نوسان‌گیران و …)

– محرک‌ها، مشوق‌ها و عوامل بازدارنده (سود و زیان، درآمدهای استخراج‌شده، انباشت آمار و غیره) کدام‌اند؟

– اطلاعات مربوط به این افراد و تصمیمات را چطور در بلاک‌چین ردیابی کنیم؟ (کارمزدهای پرداخت شده، حجم تراکنش، تعدیل سختی، موجودی کیف پول، خوابیدن سکه و غیره)

محدودیت‌های تحلیل آنچین ارز دیجیتال چیست؟

علی‌رغم نویدبخش بودن آینده تحلیل آنچین، این سبک هنوز در مراحل اول شکل‌گیری خود بوده و با توجه به سوابق محدود داده‌ها، معیارهای (Metrics) فعلی تجزیه و تحلیل ممکن است به مرور زمان تغییر کند و یا اینکه روندهای جدیدی در بازار شکل بگیرند که باعث ایجاد معیارهای جدیدی شوند.

مقایسه داده‌های درون‌زنجیره‌ای چند دارایی رمزارزی مختلف مستلزم دقت و تفسیر بسیار دقیقی است. همه بلاک‌چین‌ها مساوی نیستند. به عنوان مثال، بیت‌کوین با هدف تبدیل شدن به طلای دیجیتال فعالیت می‌کند. در این حالی است که بلاک‌چین اتریوم جنبه کاربردی و کارکردی بیشتری داشته و طیف وسیعی از اپلیکیشن‌ها از آن استفاده می‌کنند.

در ادامه برخی از محدودیت‌های تحلیل آنچین را بررسی می‌کنیم:

– کمتر از یک دهه داده برای تحلیل تاریخی بیت‌کوین وجود دارد و این مدت زمان در مورد بسیاری از رمزارزهای دیگر به شکل بسیار چشمگیری کمتر است. برخی از معیارها ممکن است با گذشت زمان کمتر قابل‌اعتماد شوند یا تفسیر آنها ممکن است تحت‌تأثیر داده‌های متناقض قرار بگیرد.

– راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری لایه ۲ (مانند شبکه لایتنینگ و زنجیره‌های جانبی برای BTC، پلاسما و zkRollups برای اتریوم) پتانسیل ایجاد تغییر اساسی در حجم تراکنش‌ها را دارند. بنابراین، معیارهایی که از داده‌های مربوط به حجم تراکنش‌ها استفاده می‌کنند اعتبار خود را از دست می‌دهند. برای استفاده مجدد از این معیارها نیاز به گذر زمان است تا مجدداً تغییرات باثبات شوند.

– تحلیل زنجیره‌ای ممکن است برای نوسان‌گیران و معامله‌گران کوتاه‌مدت ارزش چندانی نداشته باشد، زیرا این معیارها معمولاً سیگنال‌هایی را برای چرخه‌های بازار بلندمدت صادر می‌کنند. با این حال، معامله‌گران کوتاه‌مدت می‌توانند با استفاده از ترکیب بخشی از داده‌های آنچین با تحلیل تکنیکال، در مورد معاملات خود تصمیم‌گیری کنند. به عنوان مثال، آن‌ها موقعیت‌های درون‌زنجیره (on-chain) را می‌توان با داده‌های تابلو معاملات (Order book) مقایسه کرده تا مناطق حمایت و مقاومت مهم را شناسایی کنند.

معروف‌ترین پلتفرم‌های تحلیل آنچین

استخراج داده‌ها از داخل گره‌های بلاک‌چین،  ذخیره‌سازی، نگهداری و تفسیر آن‌ها مستلزم زمان، هزینه و انرژی بسیار زیادی است. بنابراین، شاید به‌صرفه نباشد که هرکس این کار را به‌تنهایی و بری خود انجام دهد. خوشبختانه، شرکت‌ها و پلتفرم‌های مختلفی برای انجام این کار شکل گرفته‌اند و اطلاعات خام و یا تحلیل شده را در اختیار کاربران قرار می‌دهند. در ادامه برخی از معروف‌ترین آن‌ها را معرفی خواهیم کرد.

Coin Metrics

این شرکت در سال ۲۰۱۷ و با هدف ارائه دسترسی عمیق سرمایه‌گذاران به اطلاعات بنیادی بازار تأسیس شد. آن‌ها محصولات مختلفی را ارائه می‌کند:

• اطلاعات شبکه (ابزارهای نمایش، جریان معاملات صرافی‌ها، معیار سن سکه‌ها و …)

• اطلاعات بازار از ۲۰ صرافی برتر دنیا

• شاخص‌ها

• اطلاعات سوم‌شخص (مثل نبض احساسات توییت‌های مرتبط)

Glassnode

این شرکت که در کشور سوئیس مستقر است، به‌واسطه پیشرفت‌های و نوآوری‌های همیشگی خود در زمینه ارائه ابزارها و اندیکاتورهای تحلیل آنچین شناخته می‌شود. به لطف رابط کاربری عالی این پلتفرم، استفاده از آن بسیار آسان است. حتی با استفاده از یک ثبت‌نام و اشتراک رایگان، شما به طیف زیادی از اطلاعات دسترسی خواهید داشت. از طریق بخش آکادمی این پلتفرم نیز می‌توانید دانش خود در زمینه تحلیل on-chain را تقویت کنید.

Dappradar

این پلتفرم وضعیت بیش از ۳۰۰۰ اپلیکیشن غیرمتمرکز را به صورت آنی ردیابی و پیگیری می‌کند. این پلتفرم همچنین رتبه‌بندی محبوب‌ترین برنامه‌های کاربردی در سیستم‌های محاسباتی توزیع شده را معرفی می‌کند. Dappradar همچنین به عنوان یک کانال توزیع برای توسعه‌دهندگانی عمل می‌کند که به دنبال گسترش دامنه دسترسی خود و همچنین ارائه امکانات تبلیغاتی برای dappهای جدید هستند.

Dune Analytics

پلتفرم Dune Analytics بیشتر با داده‌های آنچین اتریوم سروکار دارد و به کاربران اجازه می‌دهد تا به نمودارهایی از وضعیت قراردادهای هوشمند و تجزیه و تحلیل آن‌ها دسترسی داشته باشند. این وب‌سایت تحلیل‌ها و گزارش‌های عملی از بازار را ارائه می‌کند که بر اساس داده‌های آن‌چنین انجام شده‌اند.

CryptoQuant

پلتفرم CryptoQuant در سئول استقرار داشته و بر تحلیل بیت‌کوین،  اتریوم و استیبل کوین‌ها تمرکز دارد. آن‌ها داده‌های خود را از طریق API،‌ مستقیماً در پایتون، R و یا از طریق اکسل در اختیار کاربران قرار می‌دهند. این داده‌ها در ۴ مجموعه اصلی طبقه‌بندی می‌شوند: داده‌های آنچین، داده‌های صرافی، داده‌های ماینرها، داده‌های شبکه

Xangle

این پلتفرم سعی دارد تا با ترکیب کردن داده‌های آنچین (On-chain) و آف‌چین (Off-chain)، چشم‌اندازی کامل و منحصر به فرد از بازار ارزهای دیجیتال ارائه کند.

IntoTheBlock

مجموعه IntoTheBlock اطلاعات خود را در ۴ گروه اصلی طبقه‌بندی کرده است.

مالکیتی: اطلاعاتی با تمرکز بر بحث مالکیت دارایی‌های دیجیتال

مالی: پوشش اطلاعات قیمتی جهت ارائه سیگنال‌هایی جهت سوددهی و یا ارزش مالی تراکنش‌ها

شبکه: رشد کاربران، الگوهای فعالیت کاربران و تراکنش‌ها، هزینه‌ها

اجتماعی: بررسی وضعیت و احساسات غالب بر اجتماعات سرمایه‌گذاران در تلگرام و Github

سایر شرکت‌ها

در میان سایر شرکت‌ها و پلتفرم‌های ارائه‌کننده داده‌های آنچین، می‌توان به Dapp.com، Elementus، Alethio و Anyblock Analytics Index نیز اشاره کرد.

جمع‌بندی

طیف وسیعی از ابزارهای تحلیل آنچین وجود دارد که می‌تواند به شما کمک کند تصویر واضح‌تری از سلامت شبکه به دست آورید. سرمایه‌گذاران عمده زیادی (مثلاً ark invest) و تحلیلگرانی (مثلاً ویلی وو) وجود دارند که از این ابزارها برای تصمیم‌گیری‌های حیاتی در مورد معاملات خود استفاده می‌کنند. برخلاف ماهیت سایر بازارهای مالی سنتی، ماهیت باز و شفاف بلاک‌چین به شما هم این اجازه را می‌دهد تا به این اطلاعات دسترسی داشته و از آن‌ها برای تحلیل استفاده کنید. بسیاری تحلیل‌گران و پلتفرم‌ها، نتایج بررسی، تحقیق و تحلیل خود را به صورت رایگان منتشر می‌کنند که استفاده از آن‌ها می‌تواند نقطه شروع مناسبی برای افراد مبتدی و علاقه‌مند به یادگیری تحلیل آنچین باشد.

این صنعت بر پایه یک فناوری پیشرفته ساخته شده است.  با ادامه گسترش بلاک‌چین، افراد بیشتری از سراسر جهان تجربه و دانش و تحلیل‌های خود را ارائه کرده و همراه با آن، ایده‌ها و رویکردهای جدیدی هم می‌آیند.