مروری بر تاریخچه توکن سازی دارایی‌های دنیای واقعی

مفهوم توکن سازی دارایی‌های دنیای واقعی یک پدیده جهانیست که در سال‌های اخیر بسیار همه‌گیر شده است. تحلیلگران بر این باورند که تا سال 2030، توکن‌سازی برای بیش از 16 تریلیون دلار فعالیت‌ اقتصادی مختلف، تاثیر خواهد گذاشت.

امروزه شرکت‌های سرمایه‌گذاری برجسته‌ای مانند BNY Mellon ،JP Morgan و BlackRock شروع به ترویج طرح‌های توکن‌سازی خود کرده‌اند. با این حال، پتانسیل توکن سازی برای دموکراتیک کردن امور مالی و ارائه فرصت‌های سرمایه‌گذاری گسترده‌تر برای عموم مردم از طریق سرمایه‌گذاری «خرد شده» بسیار بیشتر است. این مقاله آکادمی مزدکس با بررسی تاریخچه توکن سازی، توضیح می‌دهد که چگونه این نوآوری در مدت کوتاهی به جریان اصلی بازار تبدیل شد.

تاریخچه توکن سازی

توکن سازی فرآیند تبدیل حقوق دارایی‌های دنیای واقعی به توکن‌های دیجیتال است. این کار معمولاً مستلزم استفاده از یک بلاکچین برای ذخیره و پردازش داده‌هاست. توکن سازی، تسویه در لحظه، انتقال و مالکیت کسری دارایی‌ها را تسهیل می کند. همچنین دارایی‌های سنتی با موانع ورود بالا مانند کالا، املاک، مستغلات و آثار هنری توسط توکن سازی می‌توانند به سهام کوچک‌تر و در دسترس‌ تقسیم شوند. توکن‌سازی می‌تواند در تبادلات بین‌المللی چندطرفه برای تضمین یکنواختی دفتر کل بین شرکت‌کنندگان و مقصد نهایی مورد استفاده قرار گیرد. استفاده از بلاکچین برای ذخیره و پردازش داده‌ها، دسترسی را دموکراتیک کرده و مشارکت در اقتصاد جهانی را افزایش می دهد.

در حال حاضر، بازیگران بزرگی در زنجیره تامین جهان، توکن‌سازی در بلاکچین را برای کنترل بهتر سهام و ارتباطات خود پیاده‌سازی کرده‌اند. حجم کالاهایی که تحت توکنیزاسیون قرار می‌گیرند، همچنان رو به افزایش است و فرآیندهای قانونی مرتبط با توکن سازی منسجم‌تر از گذشته‌ شده و به خوبی تعریف می‌شوند.

تاریخچه توکن سازی قبل از ظهور بلاکچین (دهه 1990)

تاریخچه توکن سازی به پیش از فناوری بلاکچین باز می‌گردد و در گذشته توکن‌های دیجیتال متعددی از دارایی‌های فیزیکی خلق شده‌اند. املاک، مستغلات، صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) و صندوق‌های سرمایه‌گذاری ملک (REITs) به ترتیب شناخته شده‌ترین ابزارهای توکنایز دارایی در گذشته بوده‌اند. دیجیتالی کردن طلا توسط E-gold از طریق استفاده از گواهی‌های قابل بازخرید یکی از اولین تلاش‌ها برای نشان دادن یک کالای ملموس برای بازارهای خرده‌فروشی بود. علیرغم موفقیت محدود E-Gold در مقیاس بزرگ، موضوع توکن کردن کالاها برای بازار خرده‌فروشی همچنان یک نگرانی بزرگ است.

اما پیش از ظهور بلاکچین، توکن‌سازی تقریباً منحصر به ابزارهای مالی بود. موفقیت‌های ETF و REIT به عنوان نمونه بارزی است که نشان می‌دهد دیجیتالی کردن کانال‌های تراکنش می‌تواند به طور قابل توجهی دسترسی و نقدینگی را افزایش دهد. با این وجود، در غیاب محاسبات غیرمتمرکز و اجماع استاندارد، توکن سازی برای مدیریت پایگاه داده ذاتاً به شخص ثالث وابسته است. بنابراین محدودیت فوق، اجرای عملی فرآیند توکن سازی را تا اوایل دهه 2010، یعنی زمانی که بلاکچین‌های غیرمتمرکز ظهور کردند، متوقف نمود.

مقدمه ای بر بلاکچین (دهه 2010)

به دلایل مختلف، معرفی بلاکچین‌های عمومی باعث رشد قابل توجه توکن سازی دارایی‌ها شدند.

بلاکچین‌ها افراد را قادر می‌سازند تا مستقیماً در معاملات قابل تایید و اعتماد شرکت کنند و نیاز به واسطه‌های پیچیده و اغلب گران‌قیمت را دور بزنند. این دسترسی به شدت برای بخش انبوهی از جامعه مفید است و به عدالت کلی بازارها کمک می کند.

بلاکچین‌های عمومی، سوابق شخص ثالث را از حساب‌های غیرقابل تغییر و تأیید فعال می‌کنند. این قابلیت اطمینان گزارش، برای همه دارایی‌های مشهود حیاتی است و به طور قابل توجهی هزینه اجرای توکن سازی را کاهش می‌دهد.

تلاش‌های اولیه برای توکن سازی دارایی‌های واقعی در بلاکچین بیت کوین از طریق برنامه‌هایی مانند مستر کوین و کوین‌های رنگی با موانعی مواجه شدند. اگرچه این رویکردها نوآورانه بودند، اما نتوانستند استانداردها، الزامات و علاقه بازار خرده فروشی را برآورده کنند.

با معرفی بلاکچین اتریوم؛ توکن‌سازی مبتنی بر قرارداد هوشمند برای دارایی‌های پیچیده تسهیل گردید. اما سختگیری‌های نظارتی و محدودیت‌های تکنولوژیک مانع از پیشرفت‌های اولیه اتریوم با هدف تمرکززدایی ابزارهای مالی مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری شد.

بهبود توکن سازی دنیای واقعی

در حال حاضر، آینده دارایی‌های توکن شده در حال شکل گیری هستند. بلاکچین و دیگر نوآوری‌ها، پایه و اساس توکن‌سازی دارایی‌های دنیای واقعی را شکل می‌دهند. نوآوری‌های مختلف به طور مداوم به عنوان کاتالیزوری برای تکامل مقررات و اصلاح فناوری‌ها در این بخش عمل می‌کنند. برخی از این نوآوری‌ها عبارتند از:

انعطاف پذیری برنامه ریزی قرارداد هوشمند

بدون تردید، قراردادهای هوشمند، انقلابی در حوزه توکن‌سازی ایجاد کرده‌اند. قراردادهای اتریوم madSmart، که دانشمند کامپیوتر نیک سابو برای اولین بار در سال 1994 پیشنهاد کرد، در سال 2015 با راه‌اندازی اتریوم در دسترس عموم قرار گرفت. این قراردادهای خود اجرا شونده که به صورت کدهای دستوری نوشته شده‌اند، تایید، انتقال و مدیریت مالکیت دارایی را بدون نیاز به واسطه امکان‌پذیر می‌کنند. این اتوماسیون، پایه و اساس حیاتی برای توکنایز دارایی‌های مشهود هستند و شروع به حذف اصطکاک در مدیریت دارایی‌های سنتی می‌کند.

بهبود استانداردسازی و قابلیت همکاری

استاندارد ERC-20 از زمان معرفی توسط اتریوم، به سرعت به عنوان “زبانی جهانی” برای توکن‌ها پذیرفته شد. البته استانداردهای دیگری هم برای پرداختن به انواع طبقات دارایی ظهور کرند؛ مثل ERC-1400 و ERC-721 که استانداردهایی برای توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) هستند، و یا ERC-1155 که به طور خاص برای توکن بهادار طراحی شده است. بنابراین گسترش استانداردهای توکن سازی نقشی اساسی در تسهیل انتقال روان بین پلتفرم‌ها، خدمات مختلف و تضمین قابلیت همکاری ایفا کرده است. اجرای این استانداردسازی باعث بهبود نقدینگی دارایی‌ها شده است.

انطباق و مقررات

به تدریج، چارچوب‌های نظارتی شفاف شروع به تاثیرگذاری بر فرآیند توکن‌سازی در دنیای واقعی کردند. کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC) در ایجاد استانداردهای نظارتی با پیگیری اقداماتی علیه پروژه‌های ناسازگار نقش مهمی ایفا کرده و در نتیجه، محیط نظارتی شفاف‌تر شد. پیش از این، عدم شفافیت نظارتی منجر به خروج حجم انبوهی از معاملات در برخی کشورها شده اما توکن سازی اوراق بهادار، پتانسیل معکوس کردن این روند را دارد.

امروزه مقررات بازارهای دارایی دیجیتال (MiCA) و دستورالعمل ابزارهای مالی (MiFID II) استانداردهای سختگیرانه‌ای را برای حمایت و شفافیت سرمایه‌گذار در اروپا تحمیل کرده‌اند. این نظارت‌ها به سرمایه‌گذاران نهادی و مخاطبان گسترده در اروپا این امکان را داده که دارایی خود را با اطمینان توکن کنند.

چین تاکنون در خط مقدم حمایت از دارایی‌های توکن شده در منطقه آسیا و اقیانوسیه بوده است. هرچند دولت چین استفاده از ارزهای دیجیتال را ممنوع کرده، اما به طور فعالانه‌ای توکن سازی دارایی‌های فیزیکی را برای اهدافی مانند کارایی در زنجیره تامین و تراکنش‌های فرامرزی بررسی می‌کند. اسکناس‌های دولتی توکن شده در هنگ کنگ نمونه‌ای از این اقدامات است که نشان می‌دهد چگونه چین چشم‌اندازهای جدیدی را برای توکن سازی دارایی در یک چارچوب تنظیم شده ایجاد کرده است.

توکن سازی در سال 2024

مفهوم و اجرای توکن سازی دارایی مستلزم انتقال دارایی‌های دنیای واقعی به بلاکچین (روی زنجیره) است. از آنجایی که بازارهای مالی که بخش اعظم آن از سهام و اوراق قرضه گرفته تا صندوق‌های سرمایه‌گذاری متقابل و صندوق‌های بورسی (ETF) در جستجوی دقت و کارایی مدیریت پرتفوی هستند، توکن بهادار به‌عنوان محصولی جدید برای بازارهای عمومی و خصوصی نویدبخش تحولاتی شگرف است.

موضوعات اصلی مربوط به دارایی‌های دیجیتال در سال 2023 نسبتاً ثابت باقی ماندند و عمدتا بخش‌های خرده فروش و نهادی را در بر می‌گرفتند. فعالیت بانک‌های سرمایه‌گذاری در سال 2023 از سر گرفته شد. ABN AMRO ،Goldman Sachs ،UBS و HSBC از جمله موسسات مالی هستند که به طور فعال اوراق بهادار دیجیتال را در این دوره منتشر کردند.

هدف کوتاه مدت آنها تبدیل دارندگان استیبل کوین و کریپتو به محصولات سرمایه گذاری ملموس است. از آنجایی که اکوسیستم ما به طور فزاینده‌ای دیجیتالی می‌شود، بازارهای ثانویه توکن بهادار و دارایی توکن شده، که در مجموع 15 میلیارد دلار در املاک، سهام، صندوق‌های سرمایه گذاری و سایر طبقات دارایی ارزش دارند، فضای کافی را برای توسعه فراهم می‌کنند.

کلام آخر

 تا به امروز، توکن سازی دارایی‌های دنیای واقعی، موفقیت‌های زیادی را تجربه کرده‌اند.  اگرچه این سفر هنوز در ابتدای مسیر خود است، اما بینش ارزشمندی را در مورد آینده دارایی های توکن شده ارائه می‌دهند. فراتر از دارایی‌های دیجیتال، نهادها نیز قابلیت توکن‌سازی را دارند. امکان توکن کردن دارایی‌های ملموسی مانند املاک و مستغلات، آثار هنری و فلزات گرانبها را در نظر بگیرید. در آینده نزدیک، توکن‌سازی توسعه‌دهندگان را قادر می‌سازد تا مجموعه‌ای از محصولات، خدمات و برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) خود را ر بلاکچین معرفی کنند.