توکن سازی کالا چیست؟

توکن سازی کالا، مالکیت جزئی دارایی‌های دنیای واقعی را با استفاده از توکن‌های دیجیتال روی بلاکچین امکان‌پذیر می‌کند. کالاهای توکن شده نسخه دیجیتالی اقلام دنیای واقعی مانند طلا، نفت یا محصولات کشاورزی هستند که در بلاکچین ثبت شده‌اند. هر توکن بخشی از یک کالا را نشان می‌دهد و تقسیم و تجارت آن را آسان‌تر می‌کند. این امر خرید و فروش بخش‌های کوچک کالا را برای عموم سرمایه‌گذاران ساده می‌کند، نقدینگی را افزایش و دسترسی به بازارهایی که معمولاً معامله در آنها دشوار است را تسهیل می‌کند.

تصور کنید پیتزای غول‌پیکری دارید که آنقدر بزرگ است که یک نفر به تنهایی نمی‌تواند آن را بخورد. به جای اینکه کل پیتزا را به یک نفر بدهید، آن را تکه تکه کرده تا هر فرد به میزان اشتهای خود آن راخریداری کند. توکنایز کالاهای فیزیکی به طور مشابه عمل می‌کند. کالا، مانند طلا یا نفت است که کل آن (که می‌تواند بسیار گران و غیر عملی باشد)، به قطعات کوچکتری به نام توکن تقسیم می‌شود. هر توکن نشان دهنده بخش کوچکی از کالا است.

فرآیند توکن سازی

آیا تا به حال به داشتن بخش کوچکی از یک بشکه نفت یا کسری از شمش طلا فکر کرده‌اید؟ اینها کالاهای توکن شده هستند، جایی که فناوری بلاکچین با دارایی‌های سنتی ملاقات می‌کند. کالاها تبدیل به توکن دیجیتال می‌شوند و کانال جدیدی را برای تجارت و دسترسی سرمایه گذاران باز می‌کنند. در اینجا مراحل دخیل در فرآیند توکن سازی آمده است:

ایجاد توکن: توکن‌هایی را که نشان دهنده یک کالا هستند را ایجاد کنید. یکی از راه‌ها این است که هویت مالک به‌عنوان یک شخص حقوقی مشخص شود. توکن ها دارندگان خود را قادر می‌سازند تا در ارزش کالا سهم داشته باشند.

اجرای قراردادهای هوشمند: قراردادهای هوشمند فرایند توزیع، نظارت و پرداخت پاداش حاصل از توکن‌های دیجیتال را اجرا می‌کنند. این برنامه‌ها پس از اجرا، بدون دخالت انسان عمل می‌کنند.

توزیع و فروش توکن: توکن‌ها از طریق قراردادهای هوشمند و فروش خصوصی، فروش عمومی یا ترکیبی از یک مدل لیست سفید بین سرمایه‌گذاران توزیع می‌شوند. لیست سفید تنظیماتی است که فقط به کاربران، نهادها یا اقداماتی از قبل تایید شده یا مورد اعتماد، اجازه فعالیت می‌دهد.

مدیریت دارایی: پس از فروش توکن‌ها، دارندگان جدید می‌توانند در مدیریت کالای اساسی شرکت کنند. قراردادهای هوشمند میزان و حدود کنترل و فرآیند تصمیم گیری دارندگان توکن را مشخص می‌کند.

معامله در بازارهای ثانویه: توکن ها را پس از راه اندازی می‌توان در بازارهای ثانویه مبادله و نقدینگی ایجاد کرد. برخلاف سرمایه‌گذاران کالاهای سنتی که ممکن است برای فروش سهام مشکل داشته باشند، دارندگان توکن می‌توانند سهام خود را با سهولت بیشتری معامله کنند.

انواع کالاهای قابل تبدیل به توکن

فناوری بلاکچین می‌تواند به توکنایز کالاهای مختلف از جمله منابع انرژی، املاک و مستغلات، فلزات گرانبها و کالاهای کشاورزی کمک کند. بیایید نگاهی بی‌اندازیم به انواع کالاهای توکن شده:

فلزات گرانبها: توکن کردن فلزات گرانبها مانند پلاتین، طلا و نقره، سرمایه‌گذاران را قادر می‌سازد تا بخش‌های کوچک این فلزات را بدون دردسرهای ذخیره‌سازی فیزیکی، نگهداری کنند. این امر تنوع پرتفوی و پوشش ریسک را تسهیل کرده و در عین حال دسترسی به این دارایی‌ها را افزایش می‌دهد.

منابع انرژی: توکنیزاسیون انرژی به تبدیل منابع انرژی واقعی مانند انرژی خورشیدی یا بادی به واحدهای دیجیتال در یک پلتفرم بلاکچینی اشاره دارد. این مساله، موارد استفاده جدید مرتبط با انرژی را تسهیل می‌کند، مانند تبادل انرژی خورشیدی مازاد بین همسایگان، تسهیل اعتبارات انرژی‌های تجدیدپذیر و بهبود مدیریت شبکه.

منابع کشاورزی: ​​بلاکچین توکن سازی منابع کشاورزی را امکان‌پذیر کرده و سوابق امنی را ایجاد می‌کند که نشان دهنده محصول مبادله شده در یک دفتر دیجیتال است. این  امر کارایی، ایمنی، باز بودن و کاهش هزینه را برای تجارت کالا برای سرمایه گذاران خرد به ارمغان می‌آورد.

املاک و مستغلات: سرمایه‌گذاران می‌توانند یک ملک را با تقسیم آن به قطعات کوچکتر و استفاده از قراردادهای هوشمند برای خودکارسازی عملیات به توکن تبدیل کنند. با این کار سوابق معاملات ملک در یک سیستم دیجیتال امن ذخیره می‌شود. صاحب ملک می‌تواند مالکیت خود را با استفاده از کلید خصوصی اثبات کند. هر کسی که علاقه‌مند به خرید، اجاره یا تامین مالی ملک است، به راحتی می‌تواند تاریخچه آن را با استفاده از این سیستم بررسی کند. در این سیستم پیشینه معاملات ملک، از جمله هرگونه بدهی معوق، به عنوان سوابق شفاف و غیرقابل تغییر نشان داده می‌شوند.

مقایسه کالاهای توکن شده و ارزهای با پشتوانه کالا

ارزهای با پشتوانه کالا، دارایی‌های دیجیتالی هستند که پایدارتر ازسایر ارزهای دیجیتال هستند. این ثبات با پیوند دادن ارزش آنها به کالاهای ملموس مانند املاک، طلا یا نفت حاصل می‌شود.

یک شرکت یا سازمان، کالاهای دنیای واقعی را نگهداری و در ازای آن توکن‌هایی صادر می‌کند که نشان‌دهنده مقدار مشخصی از آن کالاست. بنابراین ارزش توکن مطابق با هزینه کالای اساسی در نوسان است.

به عنوان مثال، ارزهای رمزنگاری شده با پشتوانه طلا (تترگلد و پکس گلد) هر دو با طلای واقعی پشتیبانی می‌شوند. به طور مشابه، سایر ارزهای دیجیتال می توانند توسط کالاهایی مانند ذخایر نفت یا سایر کالاهای گرانبها پشتیبانی شوند.

جدول زیر تفاوت کالاهای توکن شده با ارزهای رمزنگاری شده با پشتوانه کالا را توضیح می‌دهد.

	توکنایز کالا	رمزارز با پشتوانه طلا
هدف	معامله و مالکیت کسری کالا در بلاکچین	جایگزینی پایدار برای رمزارزها
نمایندگی	کالای واقعی	صدور کننده توکن
مالکیت	مالکیت کسری کالا	مالکیت غیر مستقیم کالا
ریسک	بازار، قانونگذاری و حضانت	بازار، قانونگذاری، صادر کننده توکن

مزایای توکن سازی کالا

توکنایز کالاها حق مالکیت را شفاف کرده، مالکیت کسری را فعال، تجارت را ساده و فعالیت بازار را تقویت می‌کند.

بیایید با استفاده از مثال توکن با پشتوانه طلا، مزایای کالاهای توکن شده را بررسی کنیم.

افزایش نقدینگی: یکی از مزیت های قابل توجه توکنایز کالا افزایش نقدینگی است. با تبدیل کالاهایی مانند طلا به توکن دیجیتال، این فلز گرانبها به راحتی در پلتفرم‌های بلاکچینی قابل معامله است. این به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا بخش‌هایی از طلا را بدون واسطه خرید و فروش کنند که این هزینه و مدت معاملات را کاهش می‌دهد.

مالکیت کسری: مالکیت کسری یکی دیگر از مزایای مهم توکنایز کالا است. این به سرمایه‌گذارانی که شاید بودجه لازم برای خرید واحدهای کامل طلا را نداشته باشند، اجازه می‌دهد تا به این فلز گرانبها دسترسی داشته باشند. این امر باعث می‌شود که طلا برای طیف سرمایه‌گذار بیشتری در دسترس‌تر باشد و سبدهای خود را متنوع کنند.

امنیت و شفافیت: توکن سازی از بلاکچین استفاده می‌کند که مانند یک دفتر دیجیتال است و سابقه هر تراکنش در آن  ثبت می‌شود. اطلاعات این دفتر قابل دستکاری نیست که این امر شفافیت و امنیت را تضمین می‌کند. (همه می‌توانند ببینند مالک چه کسی است.)

معامله آسان: روش های سنتی معامله طلا می‌تواند زمان بر و پیچیده باشد. توکن‌های طلا به کاربران اجازه می‌دهند تا به راحتی در هر زمان (24/7) و از هر مکانی مبادله کنند و فرآیند سرمایه‌گذاری ساده می‌شود.

چالش‌های توکن سازی کالا 

در حالی که توکنایز کالا تحولی بزرگ در دنیای مالی محسوب می‌شود، اما با چالش‌هایی هم روبرو است. قوانین مالی همیشه واضح نیستند، زیرا قوانین موجود ممکن است همه چیز را به طور کامل پوشش ندهد. فناوری زیربنایی کالاهای توکن شده باید به طور مناسب مورد آزمایش قرار گیرد تا پیچیدگی ایجاد و معامله این توکن‌ها را کنترل کند.

در ادامه مثال توکن‌های دارای پشتوانه طلا، بیایید به ریسک‌های مرتبط با کالاهای توکن‌شده بپردازیم.

نقدینگی: اگر بازار ثانویه به اندازه‌ای که بتواند حجم معاملات را مدیریت کند بزرگ نباشد، توکن‌سازی کاربرد چندانی ندارد. ایجاد عمق بازار نیازمند اعتماد بین سرمایه‌گذاران نهادی با استفاده از فناوری بلاکچین و بازیگران سنتی بازار است.

استانداردسازی و قابلیت همکاری: ادغام کالاهای توکن شده با سیستم‌های مالی موجود نیازمند استانداردسازی و قابلیت همکاری است. استانداردهای توکن سازگار، قراردادهای هوشمند و فرمت‌های داده در پلتفرم‌های بلاکچینی و بازارهای کالا برای تسویه تراکنش کارآمد و انتقال دارایی، امری ضروری هستند.

امنیت سایبری: حفاظت از یکپارچگی توکن‌ها، مستلزم کلیدهای خصوصی و داده‌های تراکنش حساس به اقدامات امنیتی قوی مانند رمزگذاری و احراز هویت دو مرحله‌ای (2FA) است. بنابراین نظارتی مستمر برای محافظت در برابر سرقت و هک مورد نیاز است.

چالش های نظارتی: کالاهای فیزیکی توکن شده تابع قوانین حاکم بر اوراق بهادار، تجارت کالا و بازارهای مالی هستند. برای پیروی از این قوانین، نظارت قوی باید ایجاد شود تا از هرگونه تقلب، دستکاری بازار و نقض مقررات جلوگیری شود.

کلام آخر

در این مقاله مروری کردیم بر اهمیت توکن سازی کالا در بلاکچین و مزایای و چالش‌های آن را بر شمردیم. بدون شک، با محبوبیت روزافزون دارایی‌های دیجیتال انتظار می‌رود طی سال‌های پیش رو شاهد تحولات بزرگی در زمینه معاملات دارایی های توکن شده در بستر بلاکچین باشیم.

مزدکس اولین پلتفرم ایرانی است که تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار، همگام با ترندهای جهانی حرکت کرده و از معاملات توکن طلای کهربا در بستر بلاکچین پشتیبانی می‌کند.