فومو یکی از اصطلاحات رایج در بین معامله‌گران می‌باشد که مخفف عبارت “Fear Of Missing Out” به معنای ترس از دست دادن است. این اصطلاح که هم در مسائل اجتماعی و هم بازارهای مالی استفاده می‌شود می‌تواند مشکلات زیادی برای شما ایجاد کند. این پدیده در بازارهای مالی با تحت تاثیر قرار دادن قوانین مدیریت سرمایه، باعث ضرر معامله‌گر شده و استرس و فشارات روحی او را افزایش می‌دهد. در این مقاله از مزدکس با تاثیرات فومو در بازارهای مالی بیشتر آشنا خواهیم شد و استراتژی‌هایی که می‌توانید به کمک آن بر فومو غلبه کنید را با هم بررسی خواهیم کرد.
فومو چیست؟
زمانی که شما احساس می‌کنید دیگران بیشتر لذت می‌برند، زندگی بهتری دارند یا لحظات بهتری نسبت به شما تجربه می‌کنند، دچار فومو شده‌اید. شما در این حالت عمیقاً احساس حسادت می‌کنید و اعتماد به نفستان خدشه‌دار می‌شود. امروزه شبکههای اجتماعی مثل اینستاگرام سهم زیادی در بروز این احساسات دارند. اختلال فومو صرفاً مختص این نیست که شاید می‌توانستید شرایط بهتری داشته باشید، بلکه حس می‌کنید یک چیز مهم و اساسی را که دیگران در حال تجربه‌ی آن هستند، از دست داده‌اید. در بازارهای مالی نیز مشابه این حس را در مورد از دست دادن فرصت‌های سودآور خواهید داشت. حتی ممکن است به دلیل همین احساس وارد دنیای رمزارز و بورس شوید. در بازارهای مالی فومو حالتی است که احساس می‌کنید همه در حال سود کردن از رشد یک دارایی خاص هستند و شما هم برای آنکه از این سود سرشار جا نمانید باید معامله کرده و سرمایه خود را چند برابر کنید. تفکراتی نظیر اینکه اگر امروز فرصت را از دست دهم، فردا باید با قیمت بالاتری همین سهم را بخرم یا اگر اکنون نخرم، به‌خاطر بالا رفتن قیمت، سود کمتری نصیبم خواهد شد؛ همه اینها نوعی از احساس فومو هستند.
تاریخچه فومو
FOMO اولین بار در سال 1996 توسط استراتژیست بازاریابی، دکتر دان هرمان مورد مطالعه قرار گرفت، اما به احتمال زیاد قرن‌هاست که وجود داشته است. در سال 2004، پاتریک مک گینس، دانشجوی MBA دانشگاه هاروارد، مقاله‌ای با این اسم را در روزنامه دانشجویی دانشکده بازرگانی هاروارد منتشر کرد و این اصطلاح از آن به بعد در مقالات استفاده شد. FOMO در طول دهه 2010 به فرهنگ لغت‌های اصلی اضافه شد و یکی از نامزدهای پیشرو برای کلمه سال انجمن گویش آمریکایی در سال 2011 بود. اگر بخواهیم از دید بازارهای مالی به تاریخچه این کلمه نگاه کنیم، می‌توانیم مهاجرت افراد به آمریکا برای یافتن طلا را مثال بزنیم ولی قابل لمس‌ترین نمونه این پدیده برای ما ایرانیان، بازار بورس سال 99 است. در این زمان شاخص بورس کشور با سرعت زیادی در حال رشد بود و افراد سودهای چند برابری همدیگر را مشاهده می‌کردند و وارد دنیای بورس می‌شدند. در همین شرایط بود که بسیاری از مردم دچار FOMO یا ترس از دست دادن شده و حتی بدون اینکه با اصول سرمایه‌گذاری در بورس آشنا شوند به سراغ آن رفته و در نهایت بخش زیادی از سرمایه خود را از دست دادند. متاسفانه این پدیده چندین بار در بازار املاک، ارز دیجیتال و بازارهای مالی مختلف در ایران مشاهده شده است.
فومو چه تاثیری بر بازارهای مالی دارد؟
فومو می‌تواند باعث افزایش بسیار زیاد قیمت‌ها با درصدهای غیر معمول و سریع شود. چرا که افراد ناآشنا به بازار، سرمایه‌های خود را وارد بازار کرده و منتظر افزایش ارزش دارایی خود می‌شوند. معمولاً این افراد در انتهای یک روند صعودی وارد بازار شده و پس از کاهش رفتارهای هیجانی بازار و ریزش قیمت از بازار خارج می‌شوند. این امر بیشتر اوقات باعث می‌شود که پس از عبور از FOMO، شاهد کاهش چشمگیر قیمت‌ها باشیم. افزایش شدید قیمت بیت کوین در سال 2017 مثال خوبی از فومو و ورود افراد تازه‌کار به بازار است. قیمت بزرگ‌ترین رمز ارز در دسامبر ۲۰۱۷ نزدیک به ۲۰ هزار دلار شد؛ دلیل این افزایش قیمت، اخبار مرتبط با معاملات آتی BTC بود. مدتی بعد از آن، قیمت بیت کوین به محدوده ۱۱ هزار دلار سقوط کرد. بنابراین افرادی که سرمایه خود را صرفا بر اساس فومو انجام داده بودند از بازار خارج شدند و ریزش تا 3000 دلار ادامه‌دار شد. در مثالی دیگر از بازار بورس ایران بعضی از نمادها با گذشت چند سال و با در نظر گرفتن تورم هنوز به قیمت زمان فومو ایجاد شده در سال 99 نرسیده‌اند. در تصویر زیر تاثیر فومو و سپس تخلیه ناگهانی هیجان بازار قابل مشاهده است.
نشانههای معاملات فومو
می‌توان گفت در صورتی که در معاملات و سرمایه‌گذاری خود یکی از چهار حالت زیر را تجربه کردید، شما دچار فومو شده‌اید و پیشنهاد می‌شود اقدام احساسی انجام نداده و طبق استراتژی خود عمل کنید:
معامله بدون نقطه ورود و خروج مشخص: یکی از نشانههای معاملات فومو این است که شما هیچ ایده‌ای در مورد نقطه ورود و خروج و میزان ریسکی که متحمل خواهید شد ندارید. شما ممکن است بر اساس یک حرکت احساسی، یک خبر یا شایعه وارد معامله شوید و استراتژی همیشگی خود را برای ورود رعایت نکنید. در این حالت شما بدون در نظر گرفتن ریسک به ریوارد و داشتن حد ضرر وارد معامله خواهید شد و نوسانات بازار از لحاظ روانی شما را خسته خواهد کرد.
ورود به معامله‌ای که جز سبک‌های معاملاتی شما نیست: یکی دیگر از نشانه های معاملات فومو این است که شما وارد معاملاتی می‌شوید که هیچ نسبتی با برنامه معاملاتی یا شیوه سرمایه‌گذاری معمول شما ندارد. ممکن است تایم‌فریم یا نمادی که معامله می‌کردید را به صورت احساسی تغییر داده و وارد دنیای ناآشنایی شوید. در این حالت احساس ضعف و سردرگمی خواهید داشت و ممکن است کل سرمایه شما تحت تاثیر این اشتباه از دست برود.
معامله بر اساس تاثیرات شبکههای اجتماعی: سومین نشانه معاملات فومو این است که شما به دلیل تاثیرپذیری یا فشار مطالب شبکههای اجتماعی وارد معامله شوید. در این حالت شما پس از دیدن سودهای سایر معامله‌گران و یا نظرات آنها در مورد یک دارایی وارد معامله می‌شوید و فقط به دلیل اینکه از بازار عقب نمانید وارد شده‌اید. در این حالت در صورتی که بازار خلاف جهت حرکت کند اعتماد به نفس شما ضعیف‌تر شده و ممکن است معاملات دیگر شما هم با مشکل مواجه شود.
معاملات بدون برنامه قبلی و نداشتن تمرکز کافی: زمانی که معالمات را بر اساس فومو انجام می‌دهید آمادگی و تمرکز ورود به بازار را ندارید و ممکن است به دلیل احساس خستگی یا بیکاری وارد معامله شوید. برای مثال به عنوان فردی که روزانه معامله می‌کند صرفا جهت اینکه معامله‌ای انجام داده باشید بدون برنامه وارد یک بازار ناآشنا می‌شوید. در این حالت شما بدون در نظر گرفتن شرایط بازار وارد معامله شده تا صرفا هیجان معامله شما را ارضا کند. این معامله سرمایه شما را در معرض ریسک سنگینی قرار خواهد داد.
نحوه جلوگیری از معاملات فومو
برای جلوگیری از انجام معاملات فومو، باید علائمی که احساس می‌کنید از فومو ظاهر شده‌اند را بشناسید. این نشانه‌ها در بخش قبلی به صورت کامل معرفی شدند، معاملات قبلی خود را چک کنید، سعی کنید متوجه شوید کدام یک از این معاملات بر اساس احساس بی قراری، تمایل دائمی به معامله کردن و هیجان سود زیاد انجام شده‌اند.
توقف معاملات فومو با ایجاد یک استراتژی منطقی انجام‌پذیر است. شما در این استراتژی باید مشخص کنید چه مقدار از سرمایه وارد هر معامله می‌شود. نظم معاملاتی خود را سفت و سخت رعایت کنید و فقط معاملاتی انجام دهید که با تعریف شما از یک معامله ایده‌آل مطابقت دارد.
مهمتر از همه، زمانی که در حال تصمیم‌گیری هستید، باید تمام تمرکز خود را بر روی بازار قرار دهید. فرصت‌های زیادی وجود خواهد داشت که با برنامه معاملاتی شما مطابقت ندارد. شما فقط باید منتظر فرصت‌هایی باشید که شروط برنامه معاملاتی شما را داشته باشد. علاوه بر این نکات کلی، این چهار اصل را هم باید رعایت کنید:
دنباله رو نباشید: شاید متوجه شده باشید که هر شخص روحیات و میزان سرمایه متفاوتی برای ورود به هر بازاری دارد. اگر روی معاملات تریدر دیگری تمرکز نکنید، هیچ کس را نخواهید داشت تا موجب حواس‌پرتی شما شود و به راحتی روی اهداف معاملاتی خودتان متمرکز خواهید شد. به جای دنبال کردن معامله‌گران دیگر فقط روی خودتان تمرکز کنید. در این صورت اگر شکست هم بخورید می‌توانید به صورت منطقی دنبال خطای سیستم خود باشید و رفته رفته استراتژی شما نسبت به شخصیت مالی شما بهینه‌تر خواهد شد. تمام سرمایه‌گذاران و معامله‌گران موفق این مسیر را طی کرده و پس از چند سال سعی‌وخطا در یک بازار به موفقیت رسیده‌اند.
توجه به روانشناسی معاملات: فومو که با مفاهیمی چون ترس و طمع ارتباط نزدیک دارد، از جمله مسائل روانشناسی بازار تلقی می‌گردد. مادامی که احساسات بر شما غلبه کند، تصمیمات‌تان زیر سوال خواهد رفت. بنابراین به جای این تفکر که فرصت معاملاتی را از دست داده‌اید و یا اینکه دیگران توانستند از این فرصت استفاده کنند و شما نتوانستید، سعی کنید افسار احساسات خود را در دست بگیرید تا بتوانید فرآیند تصمیم‌گیری را درست طی کنید. برای انجام این کار بهتر است نقاط ضعف و قوت خود را ارزیابی کرده و مقالات مربوط به روانشناسی معاملات را بیشتر مطالعه و تمرین کنید.
مدیریت ریسک: در صورتی که هر کدام از احساسات ترس و یا طمع محرک شما به انجام معامله باشد، بهره‌گیری از مدیریت ریسک راهکار مقابله با آن خواهد بود. اگر فکر می‌کنید همه در حال معامله هستند پس بازار برای ورود مساعد است، ریسک معاملات شما به شدت افزایش خواهد یافت. برای مقابله با آن باید آشنایی کامل بر احساسات خود داشته باشید و بتوانید آنها را به موقع کنترل کنید.
نداشتن حس پشیمانی: یکی از تفکراتی که برای هر سرمایه‌گذار و معامله‌گر بسیار خطرناک است ذهن پشیمان می‌باشد. شاید این جمله را چندین بار شنیده باشید که “اگر زمانی که قیمت بیت کوین 10 دلار بود آن را می‌خریدم، اکنون میلیاردها تومان پول داشتم” یا “اگر اتریوم را در قیمت 3 دلار خریده بودم، الان بنز سوار می‌شدم”. اینگونه جملات، حالت حسرت و پشیمانی دارند و باعث می‌شوند احساسی عمل کنید، دچار فومو شده و به امید تبدیل ارز مورد نظر به بیت کوین آینده، بر روی رمزارزهایی سرمایه‌گذاری کنید که ارزش خاصی ندارند.
کلام آخر
پدیده فومو یک احساس رایج است که معامله‌گران و سرمایه‌گذاران آن را تجربه می‌کنند و می‌تواند باعث از بین رفتن کل سرمایه افراد شود یا آنها را از ادامه مسیر معاملاتی‌شان دلسرد کند. همیشه این را به یاد داشته باشید معامله‌گری و سرمایه گذاری مانند دوی ماراتن بوده و شما در بلند‌مدت به اهداف خود خواهید رسید. صعودی بودن بازار همیشگی نیست و نزولی بودن بازار نیز مقطعی است؛ پس با انجام معاملات متعدد و منطقی همیشه شانس سود کردن را خواهید داشت. با قبول اینکه ضرر کردن و از دست دادن سرمایه در بازارهای مالی یک امر غیر قابل اجتناب است؛ ولی با کمک استراتژی مشخص می‌توانید تا حد زیادی جلوی حرکت‌های اشتباه را بگیرید.
شما آخرین فومو بازار را کی تجربه کرده‌اید؟ در بخش نظرات تجارب خود را با ما به اشتراک بگذارید.
لینک کوتاه کپی شد
https://mazdax.ir/academy/?p=11587
