ارز دیجیتال چیست؟ آشنایی کامل به زبان ساده

بدون شک سردرگمی و وجود هزاران سوال در فضایی که کمتر از 15 سال عمر دارد، طبیعی است. ارز دیجیتال همان فضای مورد بحث ما است. با این‌که حوزه رمزارزها هر روز با سرعت و قدرت بیشتری در حال پیشروی هستند اما هنوز تعداد کمی از ما از حضور آن‌ها خبر داریم! چه برسد به این‌که اصطلاحات و عبارات مربوط به این حوزه را بشناسیم. البته باید گفت که فرصت کمی تا شناسایی و آشنایی کامل با ارزدیجیتال داریم؛ چراکه دنیای ارز دیجیتال با سرعت بالایی در حال بزرگ شدن است. بنابراین باید هر چه زودتر از فرصت استفا‌د‌ه کنیم و با تمام زوایای این حوزه از چرایی تا جنبش‌ها، اصطلاحات و مفاهیم آن آشنا شویم. در این مقاله از آکادمی مزدکس، شما را به صورت کامل با رمزارز به زبان ساده آشنا می‌کنیم.

داستان پول و دارایی

حمله حیوانات وحشی، بلایای طبیعی و محافظت دسته‌جمعی اولین دلایلی بودند که انسان اولیه را به زندگی دسته‌جمعی متمایل کردند. نیازها و این‌که انسان باالطبع موجودی اجتماعی است باعث شد تا داد و ستد و معاوضه‌ها برای رفع نیازهای روزمره میان انسان‌ها شکل بگیرد. اما مانند همان ابزاری که در دست انسان نخستین پیشرفت کرد و گرزهای از چوب و سنگ تبدیل به پیکان‌های از جنس مفرغ و سنگ آهن شد، جنس داد و ستدها هم تغییر کرد و کم کم انسان به این فکر افتاد که در معاوضه کالا به کالا دچار مشکلاتی شد‌ه است و باید به یک واحد ارزشمند برای معاملاتش دست پیدا کند. از مشکلات اصلی معاوضه کالا به کالا می‌توانیم به نکات زیر اشاره کنیم:

برخی از کالاها مانند سبزیجات و میوه‌ها و به طور کلی مواد غذایی زمانی که با کالای دیگری معاوضه می‌شدند مشکلاتی را ایجاد می‌‌کردند. امکان فاسد شدن مواد غذایی معاوضه شده تا معامله کالا به کالای بعدی بسیار زیاد بود و همین موضوع باعث متضرر شدن بسیاری از معامله‌‌گران می‌شد.

استفاده از کالاهایی که مصرف می‌شدند باعث می‌شد تا اندوخته‌ای برای هر دو طرف معامله وجود نداشته باشد. از گندم و غلات گر‌فته تا حیوانات اهلی و حتی ابزاری که کالا به کالا می‌شد‌ند بعد از مدتی یا مصرف و یا دیگر غیر قابل استفاد‌ه می‌شدند.

تا این که طبق کشفیات تاریخی فلزاتی مانند طلا، نقره و مس و دیگر فلزات برای ضرب اولین سکه‌ها مورد استفاده قرار گرفتند. از دلایل اصلی انتخاب فلزات برای ساخت اولین واحد پولی می‌توان به ارزش وجودی این فلزات اشاره کرد. اسکناس‌هایی که در اختیار داریم تنها با قراردادهای دولتی دارای ارزش هستند اما سکه‌ها به خاطر جنس خودشان صاحب ارزش ذاتی هستند. از طرف دیگر، فلزات به راحتی از بین نمی‌روند و تاب‌آوری بسیار بالایی دارند.  

و اما جنبش سایفرپانک‌ها…

حالا که گریزی از ار زدیجیتال که امروز در حال تبدیل شدن به واحد پول الکترونیک جهانی شده به تاریخچه پول زدیم کمی هم نگاهی به جنبش سایفرپانک‌‎ها بیندازیم که ما را به آیند‌ه پرتاب می‌کنند. بی‌شک شنیده‌ایم که افرادی در میان ما طوری حرف می‌زنند و رفتار می‌کنند که انگار از آینده آمده‌اند. نمی‌توان تاریخ دقیقی برای شروع فعالیت سایفرپانک‌ها در نظر گرفت. اما با حضور ارز دیجیتال، داده رمزنگار‌ی شد‌ه سایبرفانک هم به وجود آمد. سال 1970 میلادی زمان تقریبی این جنبش به حساب می‌آید. زمانی که رمزنگاری‌ها از انحصار نیروهای نظامی و جاسوسی کشورها خارج شدند و وجه عمومی پیدا کردند.

کار اصلی سایفرپانک‌ها این بود که در کنار حریم خصوصی افراد که با کد-کلید خاص نگه‌داری می‌شد کد-کلید عمومی برای حفاظت بیش‌تر از همان کلید خصوصی به وجود آوردند. مارتین هلمن و دیفی، دو آمریکایی بودند که استفاده عمومی رمزنگاری را منتشر کردند و دولت وقت ایالات متحده هم الگوریتمی استاندارد به نام (DES) برای این استفاده عمومی معرفی کرد. جالب است بدانیم که نام سایفرپانک از کلمه (Cypher) به معنای رمزنگاری شدن و (Punk) به معنای «اهالی یا مردم»  است. این ترکیب اسمی از یکی از داستان‌های علمی تخیلی گر‌فته شد‌‌ه است.

«هدف اصلی جنبش سایفرپانک این بوده است که افراد در فضای دیجیتال بتوانند حریم شخصی خود را داشته باشند. متاسفانه تا مدت‌ها این باور وجود داشت که این جنبش قصد مخفی‌کاری دارد و وجودش خطرناک است. در حالی که حفظ حریم شخصی به معنای پنهان کردن نیست. داشتن حریم شخصی به ما این فرصت را می‌دهد تا آن قسمتی از اطلاعات را به نمایش بگذاریم که به خوبی به آن فکر کردیم و برنامه فکر شده‌ای برای آن داریم.»

از تاریخچه رمزنگاری چه می‌دانید؟

این تصور را کنار بگذاریم که رمزنگاری از دوره ارز دیجیتال و یا چند دهه قدیم‌تر از آن وجود داشته است. تاریخچه رمزنگاری از همان ابتدای تشکیل تمدن‌های بزرگ یکی از مهم‌ترین ابزار در دست بشر بوده است. نگاهی به مایاها بیاندازیم. اصلا چرا راه دور برویم؟ سلسله‌های باستانی مصر و ایران نشان از حضور رمز و رمزنگاری با قدمت بیش از 4000 سال را به ما نشان می‌دهند. پاپیروس‌هایی که بیش از هزار سال قدمت دارند هم با رسم الخطی ویژه نشان از حضور رمزنگاری در تمدن‌های کهن می‌دهند.

اروپای درگیر قرون وسطی

یکی از دورانی که می‌توان گفت چهره رمزنگاری را به خاطر ذات سیاهی که داشت بد جلوه داد قرون وسطی است. در این دوران سیاهی که بر اروپا گذشت به خاطر درگیری‌های میان عثمانی و بیزانس که مرکز اروپا به حساب می‌آمد رمزنگاری به یکی از مهم‌ترین ابزار برای جابه‌جایی اطلاعات بدل شد. در واقع سزار با همین رمزنگاری توانست سال‌ها قشون‌های جنگی  دشمن‌اش را در جنگ‌های صلیبی تار و مار کند.

از دوران طلایی رمزنگاری در کشور خودمان ایران هم می‌توان با مستندترین آن‌های یعنی دوران حسن صباح اشاره کرد که نیروهایی کارآزموده در این زمینه داشت.

عصر امروز و انقلاب صنعتی

قرن‌ها از پی قرن‌ها گذشت و رمزنگاری هم مانند بسیاری از تولیدات و اختراعات بشر از حالت مکانیکی و کاغذ و قلم بعد از چند موج انقلاب صنعتی و ورود اولین رایانه‌ها شمایلی دیجیتالی به خود گرفت. نام توماس جفرسون که رمزنگاری چرخشی را در سال 1790 ابداع کرد به عنوان اولین‌ها در تاریخ این حوزه گنجانده شد. یعنی هر کس که تا به امروز نام‎اش با ارز دیجیتال شناخته شد‌ه است باید خود را مدیون مهندسین و دانشمندان رمزنگاری قرن 18 و 19 بداند، زمانی حلقه‌های فلزی و چوبی محدود برای ساخت رمزها استفاد‌ه می‌شد و ابزار امروز و صفحات روشن و دیجیتالی حتی از ذهن کسی عبور نمی‌کر‌د.

گفتنی است که جنگ جهانی دوم به لطف وجود رمزنگاری‌ها و شکستن رمزهای نازی‌ها پایان یافت. امروز نیز تیم‌های متخصص در علم داده و الگوریتم به استخدام ارتش‌های بزرگ در می‌آیند تا از حملات سایبری جلوگیر‌ی کنند و همچنین بتوانند از مواضع پدافند غیرعامل دفاع کنند. باری، در خانه خود هم که سر بچرخانیم جایی را پیدا می‌کنیم که ربطی به رمز و رمزنگاری پیدا کند. ارز دیجیتال که هر روز اخبار داغ آن را می‌شنویم هم بر پایه رمزنگاری پایه‌گذاری شد‌ه است.  

رمزنگاری متقارن و نامتقارن چیست؟

ارز دیجیتال و رمزنگاری رابطه‌ای جدانشدنی دارند. در واقع می‌توان گفت که رمزنگاری پایه و اساس به وجود آمدن ارزهای دیجیتال به حساب می‌‎آید. برای این‌که امنیت رمزهای نوشته شده چه در رمزارزها و چه در جاهای دیگر دچار مشکل نشوند و کسی توانایی دسترسی و سرقت آن‌ها را نداشته باشد. سیستم‌های مالی و پرداختی مانند همین ارزهای دیجیتال یکی از زمینه‌های رمزنگاری هستند که به شدت در معرض خطر هستند. به همین دلیل الگوریتم‌هایی برای امنیت هرچه بیش‌تر چیدمان رمزگذاری‌ها استفاده می‌شوند. دو سبک رمزنگاری متقارن و نامتقارن از دسته همین الگوریتم‌ها هستند. اول به سراغ شناخت و معرفی رمزنگاری متقارن می‌رویم و بعد نامتقارن؛

الگوریتم رمزنگاری متقارن

 از شناخته‌ شده‌ترین و البته با سابقه‌ترین الگوریتم رمزنگاری شروع می‌کنیم. این الگوریتم از یک حالت واحد که به دو قسمت رمزگذاری یا همان encryption و رمزگشایی decryption تشکیل شد‌ه است. شیوه عملکرد این الگوریتم استفاده از عدد تصادفی ایمن است. همان‌طور که از اسم‌اش پیدا است این الگوریتم متقارن به صورت تصادفی (Random) اعداد را انتخاب می‌کند. کسانی که از الگوریتم متقارن استفاده می‌کنند برای تبادل اطلاعات در رمزنگاری‌شان باید کلید خاص را مبادله کنند. این نوع رمزنویسی باعث می‌شود کسی که مالک کلید نیست از خواند‌ن رمز ناتوان باشد. الگوریتم متقارن دارای پنچ شاخصه است که به آن‌ها خواهیم پرداخت؛

متن ساده، قسمت محرمانه

گام اول plaintext یا همان متن ساده است. این متن همان پیام اصلی است که باید رمزنگاری شود تا افراد غیرمجاز توانایی خواندن آن را ند‌ا‌شته باشند. داده‌های موجود در این متن بسیار حساس هستند و با لو رفتن‌شان همه چیز به دست غیر می‌افتد.

کلید، قسمت رمزگشایی

قبل‌تر گفتیم که کلید رمزنگاری در الگوریتم متقارن از دو قسمت رمزگذاری و رمزگشایی تشکیل شد‌ه است. کلید برای رمزگشایی به کار می‌آید. طوری که اگر کلید نباشد نمی‌توان متن رمزنگاری شده را باز کرد و خواند. کلید برای ما حکم تعویض‌کننده حالت را دارد و راه را برای خواندن متن برای ما باز می‌کند. در واقع این کلید است که برای انتقال داده میان فرستنده و گیرنده به اشتراک گذا‌شته می‌شود.

متن رمزنگاری، آما‌ده ارسال

متن رمزنگاری (CypherText) همان متنی است که آماده ارسال است و با رمزنگاری که انجام شده خطری متوجه متن آماده شده نیست. در این مرحله تعدادی عدد انتخاب شد‌ه به صورت تصادفی از متن ساد‌ه محافظت می‌کند.

الگوریتم رمزگذاری

همان‌طور که در دوران تحصیل خواندیم الگوریتم‌ها در جهان رمزنگاری و ارزدیجیتال همان معادلات ریاضی هستند که شکلی یکپارچه دارند. این الگوریتم‌ها که از ترکیب اعداد تصادفی هستند را می‌تواند به متن ساده تبدیل کرد.

الگوریتم رمزگشایی، کلید مخفی

کلیدی که بر متن رمزنگاری شد‌ه قرار دارد همان الگوریتم رمزگشایی است. فن اجرای این الگوریتم به صورت برعکس عمل می‌کند و رمزگشایی را به این صورت انجام می‌دهد.

انواع الگوریتم متقارن

الگوریتم متقارن دو نوع دارد که هر کدام با شیوه‌ای مخصوص به خود رمزگذاری می‌کند؛

·الگوریتم متقارن قطعه‌ای یا قالبی (Cypher Block): در این الگوریتم تلاش می‌شود اطلاعات به بلوک‌های کوچک‌تر خرد شود. اندازه‌‌گیری بلوک‌ها به روش 64، 128 یا 256 انجام می‌شود. اگر نام RC6، IDEA، DES، RC5 را شنیده باشید بدانید که از همین الگوریتم ساخته شد‌ه‌اند.

·الگوریتم متقارن جریانی (Stream Cypher): حال در این الگوریتم به جای این که اطلاعات در بلوک‌های متعدد تقسیم شوند اطلاعات مربوط به هر کاراکتر به طور مجزا رمزنگاری می‌شوند. به عنوان مثال RC4 از شناخته‌شده‌ترین نمونه‌های الگوریتم جریانی است.

«الگوریتم‌ها چه در قالب متقارن و یا نامتقارن در ارزدیجیتال استفاده می‌شوند»

الگوریتم‌های متقارن چه مزایایی دارند؟

 در مقایسه با الگوریتم نامتقارن باید بگوییم که الگوریتم‌های متقارن با ساختاری قدیمی‌تر هنوز پرطرفدار هستند و البته مانند الگوریتم‌های نامتقارن به پردازنده‌های سنگین نیازمند نیستند و به دنبال آن خرج سنگین و ضررهای شبکه‌ای به همراه ندارند.

معایب الگوریتم‌های متقارن چیست؟

از طرفی هم مدیریت کردن کلیدهایی که در معرفی الگوریتم‌های متقارن از آن‌ها حرف زدیم یک نقطه ضعف محسوب می‌شود. فرسودگی کلید یکی از ضایعه‌هایی است که در این نوع الگوریتم می‌تواند به عنوان عیب به حساب بیاید. در هر بار جابه‌جایی اطلاعات در الگوریتم متقارن، الگوی کلید لو می‌رود و دفعات متعدد اشتراک‌گذاری کلید باعث فرسودگی آن می‌شود. تخصیص داده هم از دیگر معایب الگوریتم متقارن در رمزگذاری به حساب می‌آید؛ متاسفانه بر خلاف رمزگذاری‌های نامتقارن که می‌توان برای قسمت کلید عمومی که دارای داده‌های زیادی هستند تاریخ انقضا و امکان کنترل قرار داد در این الگوریتم چنین امکانی وجود ندارد. مدیریت کلید در مقیاس بزرگ همچنین از دیگر معایب این الگوریتم است. همان‌طور که از نام‌اش پیدا است برای مدیریت کلیدها برای مقیاس بزرگ نمی‌توان از امکانات الگوریتم متقارن که تنها برای اندازه‌های کوچک و متوسط طراحی شد‌ه است به خوبی استفاد‌ه کرد.

الگوریتم رمزنگاری نامتقارن و تاریخچه آن

الگوریتم نامتقارن (Asymmetric cryptography) به دست دو محقق در دانشگاه استفورد طراحی شد. مارتین هلمن و ویتفیلد دیفی دو محقق و البته بنیانگذار این الگوریتم بودند. الگوریتم نامتقارن که در رمزنگاری و همچنین ارز دیجیتال بسیار مورداستفاده قرار می‌گیرد در واقع نسخه‌ای پیشرفته از یک الگوریتم رمزنگاری است. این الگوریتم به رمزنگاری کلید عمومی نیز مشهور است. بلاکچین و فناوری مربوط به آن رابطه مستقیمی با الگوریتم نامتقارن دارند؛ چراکه امنیت در این نوع از الگوریتم بسیار بالاتر از نسخه متقارن است.

«الگوریتم رمزنگاری نامتقارن از دو کلید به نام‌های خصوصی (private) و عمومی (public) تشکیل شده است که به واسطه رابطه ریاضی مشخص این دو کلید به هم مرتبط شد‌ه‌اند. برای فهم بهتر عملکرد الگوریتم نامتقارن از یک مثال کمک می‌گیریم؛ در فیلم‌های ماجراجویی دیده‎‌ایم که دزدان دریایی به صندوقچه گنجی برمی‌خورند که شکل قفل آن متفاوت از دیگر قفل‌ها است. یعنی صندوقچه دو جای کلید برای باز شدن دارد. به طوری که باید هر دو کلید را به همراه داشته باشید. اگر کلید حفره دومی را داشته باشید با مکانیزم جالبی جای کلید اول باز می‌شود و اگر کلید اول را داشته باشید، جای کلید دوم باز خواهد شد. الگوریتم نامتقارن هم رویکردی شبیه به همین صندوقچه طلا دارد.»

الگوریتم نامتقارن چه ویژگی‌هایی دارد؟

تا به این‌جا متوجه پیچیدگی الگوریتم نامتقارن شدیم. شکل خاص این الگوریتم باعث می‌شود تا فناوری بلاکچین برای جابه‌جایی بلاک‌های دارای اطلاعات از آن استفاده کند. رمزنگاران از ویژگی کلید عمومی و خصوصی الگوریتم نامتقارن در جاهای خاصی از رمزنگاری استفاده می‌کنند.

حال تصور کنیم که در تریدرهای به‌روز و فعالی مانند مزدکس که از اولین پلتفرم‌های کریپتو به کریپتو است چه تعداد قابل توجه‌ای از این کلیدها در جای خود می‌چرخند و به جهان ارزدیجیتال جان می‌بخشند.

الگوریتم نامتقارن چه مزایا و معایبی دارد؟

یکی از اولین مزایای الگوریتم رمزنگاری نامتقارن این است که نیازی به کلیدها – مانند الگوریتم متقارن – برای جابه‌جایی اطلاعات ندارد. گفتنی است که همین موضوع باعث بالا رفتن سطح ایمنی شبکه و روند جابه‌جایی اطلاعات در ارزدیجیتال و یا هر فعالیت رمزنگاری دیگر می‌شود. از معایب این الگوریتم می‌توان به این نکات اشاره کرد؛

• کند بودن روند پردازش نسبت به الگوریتم متقارن
• عدم نیاز به تایید هویت در این الگوریتم از طرفی در فناوری بلاکچین به کار می‌آید اما از طرف دیگر در بعضی از گروه‌های دیگر یک عیب محسوب می‌شود
• در صورت گم شدن کلید خصوصی (Private)، رمزگشایی امکان‌پذیر نخواهد بود

 از نمونه‌های مهم الگوریتم‌های نامتقارن می‌توان به دو الگوریتم RSA و DH اشاره کرد!

رمزارز چطور کار می‌کنند؟

در دنیای دیجیتال مدتی است جایی برای ارزدیجیتال و انواع آن باز شد‌ه و فصلی جدید در حوزه‌های مالی ایجاد شد‌ه است. با این‌که کارکرد رمزارزها همگی به یک شکل است اما هر کدام از آن‌ها به دلیلی به وجود می‌آیند. نحوه کارکرد این رمزارزها از طریق بلاکچین صورت می‌گیرد. ساختار بلاکچین که از سه قسمت بلوک، هش و نانس تشکیل شده است اطلاعات هر رمزارز را که با الگوریتم‌های متقارن یا نامتقارن جابه‌جا می‌شوند را در طول معاملات جا به جا می‌کنند. اطلاعات رمزگذاری شده بلوک‌های یک رمزارز از طریق این شبکه جابه‌جا می‌شوند. بعضی از این رمزارزها مانند بیت کوین از نوع مثلی هستند و می‌توان آن را در واحدهای خرد شد‌ه خرید کرد. کارکرد بعضی از آن‌ها مانند توکن‌های غیر مثلی یا همان NFT ها بیش‎تر برای معاملات آثار هنری استفاده می‌شوند.   

چگونگی تولید و استخراج رمزارز

انجام تولید و استخراج ارزدیجیتال به دست ماینرها انجام می‌شود. ماینرها همان متخصصینی هستند که از رایانه‌های تنظیم شده برای استخراج کردن استفاده می‌کنند. ماینینگ یا به زبان فارسی همان استخراج کردن ارزدیجیتال با استفاده از روش‌های حل معادلات ریاضی در این کامپیوترها انجام می‌شود. اگر بخواهیم برای تولید و استخراج مراحلی را مشخص کنیم باید 7 گام در نظر بگیریم.

گام‌های هفت‌گانه در استخراج رمزارز

گام اول؛ اقدام از این قسمت شروع می‎‌شود که فرد می‌خواهد از کیف پول دیجیتال خود تراکنشی انجام دهد و توکن خود را به شخص یا فروشگاهی که مدنظر دارد منتقل کند.

گام دوم؛ اجازه تراکنش در کیف پول صادر می‌شود و شخص دارنده توکن منتظر یک ماینر برای جابه‌جایی می‌ماند. تا زمانی که یک ماینر انجام این جابه‌‎جایی را به عهده نگرفته است تراکنش به حالت تایید نشده باقی می‌ماند و در شبکه بلاکچین قرار نمی‌گیرد.

گام سوم؛ در گام سوم ماینرها به سراغ تراکنش در حال انتظار می‌روند و آن را از استخر تراکنش‌ها به شکل یک بلوک در دامنه بلاکچین به اضافه اطلاعات اضافی و امضا دیجیتالی و تایمر یا همان زمان سنج جابه‌جا می‌کند و به مقصد می‌رساند.

گام چهارم؛ هر تراکنش که با یک بلاک تبدیل می‌شود یک معادله ریاضی منحصر به فرد به حساب می‌آید و برای تایید در بلاکچین نیاز به اثبات کار و امضا دارند. که این گام هم انجام می‌شود.

گام پنجم؛ تا گام چهارم ماینینگ انجام شده است. اما گام پنجم به ماینرها مرتبط می‌شود. به محض اینکه اولین ماینر بتواند امضا را به دست آورد، امضا منتشر شده برای دیگر ماینرها نیز منتشر می‌شود.

گام ششم؛ ماینرهای دیگر با استفاده از هش خروجی به صحت امضا ماینر تایید شده می‌پردازند و اعلام می‌کنند که امضا معتبر است یا خیر. الگوریتم اجماع به ماینرها این امکان را می‌دهند که بتوانند با تجمیع آرا در خصوص تایید امضای منتشر شده برسند. بعد از تایید، امضا در همان بلوک مربوطه‌اش به بلاکچین اضافه می‌شود و نودهای دیگر هم نسبت به آن مطلع می‌شوند.

گام هفتم؛ در قسمت آخر، زمانی که بلوک به بلاک چین اضافه شد به طور مداوم به دست بلاک‌هایی بعد از آن می‌آیند و مدام تایید می‌شود.

چه چیزی ارز دیجیتال را منحصر به فرد می‌کند؟

می‌توان گفت منحصربه‌فردترین موضوعی که ارزدیجیتال را خاص و یکتا می‌کند تنها خود ارز دیجیتال است. ماهیت یک پول الکترونیک که وجود آن هنوز برای عده‌ای غیر قابل باور است. این که بتوان به حوزه مالی، پولی را اضافه کرد که از مسیر فناوری بلاکچین بدون حضور فیزیکی به نقطه تسلط بسیاری از بازارهای داد و ستد رسیده است و از امنیتی برخوردار است که بزرگ‌ترین سازمان‌های مالی پول نمی‌توانند چنین امنیتی را برای هیچ ارزی فراهم آورند.

تفاوت ارزهای دیجیتال و پول‌های معمولی (فیات)

پول معمولی یا همان پول فیات مانند سکه‌های طلا و نقره به خودی خود پشتوانه ندارند. این دولت‌ها و میزان عرضه و تقاضا است که به پول کاغذی یا همان ارز دولتی اعتبار می‌بخشد. نمونه‌هایی از پول فیات همین ارزهای دولتی مانند تومان و دلار و یورو است که ما روزانه به خرج آن‎ها برای برآورده کردن نیازهای‌مان مشغولیم. کلمه «فیات» در لاتین به معنای «باید بشود» است. اما ارز دیجیتال تنها بر اساس عرضه و تقاضا معتبر می‌شود و صورت فیزیکی نیز ندارد. ارزهای دیجیتال به صورت مستقل به وجود آمدند و هر چه بیش‌تر از حضورشان می‌گذرد بیش‌تر به مراحل به رسمیت شناخته شدن نزدیک می‌شوند.

کلید خصوصی چیست؟ کیف پول ارز دیجیتال چیست؟

رشته‌ای از اعداد و حروف انگلیسی  که تنها برای دارنده ارز دیجیتال است را کلید خصوصی می‎‌گویند. هر رمزارز یک کلید خصوصی دارد و در صورت انجام جابه‌جایی باید از طریق کلید خصوصی کار را انجام دهد. کلید عمومی آدرس کیف پول دیجیتال ما است که برای انجام معاملات استفاده می‌شود. اما انجام کامل جابه‌جایی مبلغ تنها با کلید خصوصی امکان‌پذیر است. نام کیف پول ارز دیجیتال به میان آمد. باید بگوییم که همگی با ابزاری به نام کیف پول آشنایی داریم. در جهان دیجیتال و جابه‌جایی رمز ارزها هم کیف پول دیجیتالی به کار می‌آید. کیف پول ارز دیجیتال در واقع نرم افزار و یا در مواقعی سخت افزاری است که برای دریافت، ارسال و ذخیره ارزهای دیجیتال استفاده می‌شود. گفتنی است که کیف پول دیجیتال انواع متنوعی دارد.

انواع کیف پول رمزارز

ارتباط کلید شخصی و کیف پول ارزدیجیتال را متوجه شدیم. بد نیست که با انواع کیف پول دیجیتال آشنا شویم. کیف پول موبایل، افزونه مرورگر، کیف پول تحت وب، کیف پول دسکتاپ، کیف پول سخت افزاری و کیف پول کاغذی همگی از انواع کیف پول دیجیتال هستند.

کیف پول کاغذی

بی شک با شنیدن نام کیف پول کاغذی متعجب می‌شویم که در جهان دیجیتال چه جای کاغذ است؟ در پاسخ باید گفت که کیف پول دیجیتال به همان کلید خصوصی که در موردش صحبت کردیم اشاره دارد. این کیف پول به خاطر چاپ شدن بازیابی رشته کد کلید خصوصی روی کاغذ – مثل همان کاغذهای رمزی که از بانک دریافت می‌کنیم – جز خطرناک‌ترین کیف پول‌های دیجیتال به حساب می‌آورند.

کیف پول سخت افزاری

این کیف پول‌ها مانند گاوصندوق از اطلاعات کلید خصوصی و رشته کدهای ارز دیجیتال ما محافظت می‌کنند. کیف پول سخت‌افزاری برای محافظت از رمزارزهای ما به صورت آفلاین استفاده می‌شود.

کیف پول دسکتاپ

هر کدام از ما از یکی از ابزار فناوری برای نگه داری کلیدهای خصوصی رمزارزهای خود استفاده می‌کنیم؛ بنابراین برای هر کدام از این ابزار یک نسخه کیف پول ارز دیجیتال وجود دارد. زمانی که از دسکتاپ استفاده می‌کنیم باید از نرم افزار کیف پول دسکتاپ بهره‌مند شویم. کیف پول اکسودوس از این دست کیف پول‌ها است.

افزونه مرورگر

از پرطرفدارترین کیف پول‌های موجود افروزنه های مرورگر هستند که به صورت اکستنشن (Extension) به مرورگرهای ما اضافه می‌شود و مورد استفاده برای معاملات قرار می‌گیرند. به عنوان مثال می‌توان به کیف پول متامسک (Metamask) اشاره کرد که با نشان سر روباه معروف است. نکته جالب این دست کیف پول‎‌ها این است که می‎توانند مرورگرهای ما را به مرورگر بلاکچین تبدیل کند.

کیف پول تحت وب

کیف پول‎‌هایی که با امکان وب قابل استفاده هستند و به (Web Wallet) معروف هستند. از مزایای این کیف پول می‌توان به دردسترس بودن آن اشاره کرد. کیف پول بلاکچین یکی از مشهورترین نسخه‌های کیف پول تحت وب است.

کیف پول موبایل

از آن‌جایی که استفاده از گوشی همراه بسیار زیاد شده است پس مهم است که کیف پول ‌هایی هم برای این ابزار فراهم شود. کیف پول‌های موبایل مانند اپ روی گوشی‌های هوشمند قابل نصب هستند. تراست والت یکی از انواع پرطرفدار این کیف پول است.

دلیل اهمیت ارز دیجیتال چیست؟

از بذر تا سکه راه طولانی را برای جایگزین کردن واحدهای باارزش و قراردادی مالی در تاریخ طی کرده‌‌ایم. امروز می‌توانیم ادعا کنیم که ارز دیجیتال نه تنها در حوزه مالی یک انقلاب تمام عیار به حساب می‌آید بلکه شکل معاملات و قدرت اقتصادی را تغییر داده است. پول الکترونیک یک تصور بود که امروز به واقعیت تبدیل شده است و تمام نهادهای رسمی کشورهای جهان در حال تایید آن و وارد کردن‌اش به حوزه‌های رسمی مالی خود هستند. از زمانی که نظام‌های بانکی از کلاهبرداری‌ها و اختلاس‌ها و چاپ پول‌های تقلبی به تنگ آمده‌اند سال‌های بسیاری می‌گذرد.

می‌شود این امید را داشت که ارزدیجیتال با استفاده از فناوری بلاکچین و منحصر به فرد بودن رشته کدهای تعریف شده در هر رمزارز می‌تواند به معنای واقعی امنیت مالی پی برد و بسیاری از راه‌های نادرست در حوزه مالی بی معنا خواهند شد. از طرف دیگر، سرعت در نقل و انتقالات مالی در معاملات با کمک ارزهای دیجیتال بالا رفته است. تنوع در تولید انواع ارزهای دیجیتال هم به نوبه خود امکان معاملات بیش‎‌تر در شکل‌های متنوع را تامین می‌کند.

انواع ارز دیجیتال و کاربردهای آنها

ازردیجیتال انواع مختلفی دارد. از بیت کوین به عنوان مشهورترین رمزارز دیجیتال تا اتریوم، کاردانو، داش، آیکون و کاوا و دیگر رمزارزها برای اهداف متنوعی به وجود آمده‌‎اند. ارزهای دیجیتال بر اساس کاربرد و ماهیت‌شان طبقه بندی می‌‌شوند. به معرفی سطوح تعریف شده خواهیم پرداخت.

ارزدیجیتال های خدماتی

این دست از ارزدیجیتال‌ها را برای انجام کارهای روزمره و در دنیای واقعی استفاده می‌کنیم. رمزارز خدماتی به پیوند سوابق ما از دنیای واقعی به دنیای دیجیتال می‌پردازند. رمز ارزهایی مانند دنتا کوین (Dentacion)، استورج (Storj) از دسته ارزدیجیتال‌های خدماتی هستند.

ارزدیجیتال های مالی

برای کاهش کارمزد صرافی‌ها و کارهایی مانند قرض و وام دهی می‌توان از ارزدیجیتال‌های مالی استفاده کرد. برای مدیریت و معامله رمزارزها هم می‎‌توان از این دست ارزهای دیجیتال استفاده کرد.

ارزدیجیتال های زیرساختی

بلاکچین و استفاده از آن یکی از ابعاد مهم جهان ارزهای دیجیتال است. ارزدیجیتال‌های زیرساختی برای استفاده از این فناوری به وجود آمده‌اند. برای پرداخت کارمزدهای رایانه‌هایی که انجام کارهای مختلف بلاک چین را به عهده دارند می‌توان از نوع زیرساختی ارزهای دیجیتال استفاده کرد.

ارزدیجیتال های پرداختی

برای پرداخت دیجیتالی می‌توان از ارزدیجیتال‌های پرداختی استفاده کرد. پرداخت محصولات و خدمات و خرید از فروشگاه‎ها با این رمزارز قابل انجام است. حتی بعضی از نهادهای دولتی در بعضی کشورها از این نوع ارز دیجیتال به طور موازی با دلار و یورو بهره‌مند می‌شوند.‌     

بهترین ارز دیجیتال برای سرمایه‌گذاری

سرمایه‌گذاری در ارزدیجیتال مانند دیگر زمینه‌های سرمایه‌گذاری نیاز به تحلیل دارد. همان‌طور که می‌دانیم هر رمز ارز بنا بر اعتبار، سرمایه گذاران و از همه مهم‌تر بر اساس عرضه و تقاضا کسب ارزش می‌کنند. این که سبد ارز دیجیتال ما باید شامل چه کوین‌هایی باشد تا یک سرمایه‌گذاری موفق به حساب بیاید کاملا به تحلیل‌های روزانه بستگی دارد. اما می‌توان گفت که بعضی از رمزارزها از اعتباری بسیار بالا برخوردار هستند و جز بهترین ارزهای دیجیتال برای سرمایه‌گذاری به حساب می‌آیند. به عنوان مثال می‌توان به بیت کوین با ارزشی بسیار بالا در میان کوین‌های دیگر اشاره کرد. زیرشاخه‌های بیت کوین مانند آلت کوین و اتریوم نیز از موفق‌های جهان ارز دیجیتال به حساب می‌آیند. توکن‌های غیر مثلی NFT یا همان توکن‌های غیر قابل تعویض هم بنابر منحصر به فرد بودن‌شان از دارایی‌های ارزشمند و آینده‌دار به شمار می‎‌آیند.

معروف‌ترین ارزهای دیجیتال

تا بحث در مورد ارزهای دیجیتال موفق برای سرمایه‌گذاری داغ است پس بهتر است به معرفی تعدادی از معروف‌ترین ارزدیجیتال‌ها بپردازیم؛

1.مونرو (XMR)

 یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد رمز ارز مونرو (Monero) ایمن بودن آن است. امنیت مونرو به خاطر غیر قابل ردیاب بودن آن است. این رمز ارز در سال 2014 معرفی شد و در کم‎ترین زمان ممکن طرفداران خود را به دست آورد. امضاهای حلقوی از فنون مورد استفاده مونرو است. این فن برای تمرکز زدایی در فضای بلاکچین و بالا رفتن هر چه بیش‌تر (XMR) استفاده می‌شود.

2.تتر (USDT)

از پرطرفدارترین رمزارزهای موجود در دنیای ارزدیجیتال است. تتر (USDT) با کاهش نوسانات بازار وارد عرصه شد.

3.استلار (XLM)

بی‌شک بعد از جان گرفتن و قطور شدن زوایای بازار ارزهای دیجیتال نیاز به تراکنش‌های حجیم‌تر داریم. برای چنین تراکنش‌هایی نیاز به ارزدیجیتال قدرتمندی مانند استلار (XML) است. این رمز ارز برای استفاده شرکت‎ها و موسسه‌های مختلف به وجود آمد و مورد استقبال هم قرار گرفت.

چطور از صرافی های متمرکز خرید و فروش ارز دیجیتال کنیم؟

صرافی متمرکز بر خلاف صرافی غیر متمرکز دارای دستگاه مدیریتی است. در پلتفرم صرافی متمرکز تمام معاملات تحت نظارت هستند و مدیریت دارایی‌های کاربران به عهده گرفته می‌شود. صرافی‌های متمرکز را تعداد زیادی از رایانه‌ها در سراسر دنیا اداره می‌کنند و برای انجام خرید و فروش ارز دیجیتال از طریق این صرافی باید مراحل ثبت نام و احراز هویت را به طور کامل انجام دهیم.

چطور از صرافی های غیر متمرکز خرید و فروش رمزارز کنیم؟

صرافی‌های غیر متمرکز به دست هیچ نهاد و شخصی اداره نمی‎‌شوند. در واقع باید بگوییم که این نوع صرافی برای خرید و فروش ارز دیجیتال یک پروژه کدنویسی است که بر اساس بستر بلاکچین نوشته شده است. امنیت صرافی غیرمتمرکز به قدرت و دقتی است که در کدنویسی‌اش به کار رفته است. برای انجام خرید و فروش در این صرافی‌ها نیاز به احراز هویت و ثبت نام نیست. تنها باید کیف پول دیجیتال خود را به صرافی متصل کنیم و معامله رمزارز را به راحتی انجام دهید. پلتفرم DEX که همان صرافی غیرمتمرکز است امکان بلوکه کردن دارایی‌ها را ندارد. 

چطور ترید ارز دیجیتال کنیم؟

ترید (trade) با زبان فارسی همان معامله کردن معنا می‌شود. ذات معامله نیز به این شکل است که در ارزان‌ترین حالت بخریم و در گران‌ترین موقعیت بفروشیم. در مورد ارزدیجیتال هم چنین است که معامله‌گرها به نگه‌داری طولانی مدت رمزارز تن نمی‌دهند و در موقعیت‌های مناسب اقدام به خرید و فروش می‌کنند. با این حساب تعریف تریدر یا همان معامله‌گر هم مشخص شد. اما خرید و فروش یا همان ترید کردن ارزهای دیجیتال در آغاز فعالیت یک معامله‌گر تازه وارد باید با رعایت نکاتی همراه باشد. انجام تریدهای اولیه باید سبک انجام شود تا معامله‌گر به شناخت بازار دست پیدا کند. بعد از آن باید تلاش شود تا از طریق سوشال تریدینگ با سبک‌های موفق تریدینگ آشنا شویم و هر آن‎‌چه که حرفه‌ای‎های بازار انجام می‌دهند را سرمشق خود در معاملات کنیم.  

نقاط قوت ارزهای دیجیتال چیست؟

با تمام توضیحاتی که ارائه دادیم می‌توانیم با اطمینان کامل اعلام کنیم که ارزهای دیجیتال شامل مزایای قابل توجه‌ای هستند که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

   سرعت

از مهم‎ترین دلایلی که ارزدیجیتال‌ها در انواع متنوع‌شان توانستند محبوبیت بالایی در معاملات کسب کنند سرعت‌شان است. تراکنش‌هایی که در رمزارزها انجام می‌شود در هیچ نظام مالی همتا ندارند. طولانی‌ترین زمان برای انجام یک تراکنش در جهان دیجیتال تنها ده دقیقه بوده است.

جهان شمول بودن

باید اعتراف کرد که ارزهای دیجیتال توانسته‌اند سلطه‌ای جهانی به دست آورند. می‌توان گفت که در حال حاضر هر نفر در هر کجای دنیا امکان انجام عملیات کریپتوکارنسی را دارد.  این نوع تقسیم بندی عادلانه باعث می‌شود تا سرانه استفاده از کریپتوکارنسی در جهان سر به فلک بکشد.

امنیت

حضور رشته‌ کدها و کلیدهای خصوصی در هر رمز ارز باعث شده است تا رونوشت کردن، تقلب و رانت در جهان دیجیتال بی‌معنا شود. وجود کلید خصوصی تنها به صاحب اصلی رمز ارز امکان دسترسی می‎‌دهد.

نقاط ضعف ارزهای دیجیتال چیست؟

ناگفته نماند که همیشه جایی برای رفع نقص هم وجود دارد و ارزهای دیجیتال هم از داشتن معایب و کمبودهای قابل رفع مبرا نیستند. ترس در جهان ارزدیجیتال آن‌جایی است که مبادا کلید خصوصی رمز ارز لو برود. در این حالت باید سرمایه را از دست رفته تلقی کرد. گرچه ممکن است این اتفاق هیچ وقت پیش نیاید، در هر صورت باید این جنبه را در نظر گرفت.

ریسک‌های سرمایه گذاری در بازار ارز دیجیتال چقدر می‌دانید؟

 هر نوع سرمایه گذاری بی شک ریسک‎‌هایی هم دارد و ارزهای دیجیتال هم از این قاعده مستثنی نیستند. نوسان و دستکاری قیمت، عدم وجود قانون و برخی مشکلات امنیتی که کمابیش با گونه‌های آن آشنا هستیم از ریسک‌های سرمایه گذاری ارزهای دیجیتال هستند.

فرصت‌های سرمایه گذاری در بازار رمزارز

نسبت به این موضوع آگاه باشیم که فضای بلاکچین و ارزدیجیتال در اولین و مهم‎‌ترین گام‌های‌شان هستند. با توجه به پیشرفت‌ها و برآورده شدن انتظارات در این فضا باید دانست که آینده از آن ارزهای دیجیتال است. فرصت‌های سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال برای کسانی که امروز پا به این عرصه می‌گذارند می‌تواند آن‌ها را چندین گام به موفقیت‌های مالی نزدیک کند. تراکنش‌های پرسرعت و راحت و کوتاه شدن دست واسطه و شفافیت مالی از ویژگی‌هایی هستند که می‎‌توانند چشم‌اندازی روشن از این بازار را ارائه دهند.

جمع‌بندی

بررسی تاریخچه پول و اشکال مختلف دارایی در طول تاریخ، ما را با تحولات بزرگ و گاها باورنکردنی‌ای روبرو می‌کند که هرکدام از این تحولات می‌تواند قسمت منحصربه‌فردی از ویژگی‌های پول را برای ما معین کند. ورود فناوری بلاکچین به این زمینه و ایجاد تحول در ماهیت پول و بازار مالی توسط این تکنولوژی، دریچه‌های جدیدی را به روی ما گشوده است که ابعاد مختلف این تحول را در این مقاله از آکادمی مزدکس مورد بررسی قرار دادیم.