ارزش خالص دارایی (NAV) صندوق سرمایه‌گذاری چیست؟

ارزش خالص دارایی صندوق یا NAV اصطلاحی است که ارزش دارایی‌های یک صندوق اعم از صندوق ETF یا صندوق مشترک را به سرمایه‌گذار نمایش می‌دهد. اما NAV چگونه به ما در معاملات سهام کمک می‌کند و نحوه محاسبه آن به چه شکل است؟ برای پاسخ به این سوالات ادامه این مقاله در آکادمی مزدکس را مطالعه کنید.

ارزش خالص دارایی (NAV)چیست؟

ارزش خالص دارایی یا NAV مخفف عبارت Net asset value و به معنای حاصل کل دارایی‌های یک شرکت، منهای کل بدهی‌های آن است. این اصطلاح به قیمت‌گذاری صندوق سرمایه‌گذاری هم اطلاق می‌شود که با تقسیم تفاوت بین مقدار دارایی و بدهی بر تعداد سهام محاسبه می‌شود.  NAV صندوق نشان‌دهنده ارزش «به‌ازای هر سهم» صندوق است، که استفاده از آن را برای ارزش‌گذاری و معامله سهام آسان‌تر می‌کند.

NAV = (مجموع دارایی‌ها – مجموع بدهی‌ها) / تعداد کل سهام موجود

NAV اغلب نزدیک یا برابر با ارزش دفتری هر سهم است. شرکت‌هایی که چشم‌انداز رشد بالایی دارند به طور سنتی سهام آنها بیش از آنچه که NAV پیشنهاد می‌کند ارزش‌گذاری می‌شوند. 

نحوه محاسبه ارزش خالص دارایی

صندوق‌های سرمایه‌گذاری باید حداقل یک بار در روز کاری، معمولاً پس از بسته شدن صرافی‌های بزرگ، NAV خود را محاسبه کنند. یک شرکت سرمایه گذاری، NAV یک سهم را با تقسیم NAV کل بر تعداد سهام موجود محاسبه می‌کند. به عنوان مثال، اگر یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک 100 میلیون دلار NAV داشته باشد و سرمایه‌گذاران مالک 10،000،000 سهم صندوق باشند، NAV هر سهم صندوق 10 دلار خواهد بود. 

از آنجا که عدد NAV روزانه و بر اساس تعداد سهام سرمایه‌گذاران متغیر است، بنابراین NAV هر سهم نیز روزانه تعیین می‌شود. قیمت سهام صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک بر اساس NAV آنهاست. یعنی قیمتی که سرمایه‌گذاران برای خرید صندوق مشترک می‌پردازند، معادل هر سهم NAV به اضافه کارمزد صندوق است.

بیایید باهم نحوه محاسبه ارزش خالص دارایی یک صندوق را محاسبه کنیم: 

فرض کنید یک صندوق سرمایه گذاری مشترک، 100 میلیون دلار سرمایه در اوراق بهادار مختلف دارد که بر اساس قیمت بسته شدن روزانه برای هر دارایی محاسبه می‌شود. این صندوق، همچنین دارای 7 میلیون دلار وجه نقد یا معادل نقدی و 4 میلیون دلار مطالبات است. درآمد روزانه این صندوق 75000 دلار، بدهی کوتاه مدت و بلند مدت آن به ترتیب 13 و 2 میلیون دلار، هزینه‌های تعهدی 10000 دلار و تعداد سهم آن 5 میلیون عدد است. بنابراین با استفاده از فرمول بالا، NAV به صورت زیر محاسبه می‌شود:

NAV = ($100,000,000 + $7,000,000 + $4,000,000 + $75,000)  

– 

($13,000,000 + $2,000,000 + $10,000)

 /

 5,000,000 =>

NAV = ($111,075,000 – $15,010,000) / 5,000,000 = $19.21

بنابراین برای یک روز معین، سهام صندوق سرمایه گذاری مشترک با قیمت 19.21 دلار به ازای هر سهم معامله می‌شود.

صندوق های سرمایه گذاری مشترک و NAV

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، پول را از تعداد زیادی سرمایه‌گذار جمع‌آوری و سپس از آن برای خرید اوراق بهادار مانند سهام، اوراق قرضه و ابزارهای بازار مالی استفاده می‌کنند. هر سرمایه‌گذار به نسبت مبلغ سرمایه‌گذاری شده خود، تعداد مشخصی  سهم دریافت می‌کند که قیمت گذاری هر سهم بر اساس عدد NAV است.

قیمت‌گذاری صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک برخلاف سهامی که تغییرات قیمت آن در طول روز ثبت می‌شود، در پایان روز بر اساس عملکرد اوراق بهادار در صندوق است. در پایان روز معاملاتی، مدیران صندوق، قیمت پایانی تمام اوراق بهادار موجود در پرتفوی را محاسبه، ارزش هر دارایی مازاد و بدهی‌ها را تعیین و ارزش خالص دارایی را بر اساس تعداد سهام موجود به دست می‌آورند.

دارایی‌ها

بخش دارایی صندوق سرمایه‌گذاری مشترک شامل ارزش بازار تجمعی سرمایه‌گذاری یک صندوق خاص، مطالبات، وجه نقد، معادل‌های نقدی و سایر درآمدهای انباشته شده است. این ارزش بازار در پایان هر روز بر اساس قیمت پایانی اوراق بهادار موجود در پرتفوی صندوق محاسبه می‌شود. این وجوه ممکن است شامل درصدی از سرمایه به صورت دارایی نقدی و همچنین موارد دیگری مانند پرداخت سود (سود سهام و غیره) باشد.

بدهی‌ها

بخش بدهی‌ها، شامل پرداخت‌های معوق، پول بدهکار به وام دهندگان، و سایر کارمزدها و هزینه‌هایی است که به واحدهای بدهی مرتبط می‌شود. جدای از اینها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک ممکن است بدهی‌های خارجی نیز داشته باشند که می‌تواند شامل سهام برای افراد غیر مقیم، پرداخت معوق به شرکت‌های خارجی و درآمدهای مختلف فروش باشد.

بدهی‌ها همچنین می‌تواند شامل هزینه‌های تعهدی مختلف از جمله آب و برق، حقوق کارکنان، هزینه‌های عملیاتی، توزیع، هزینه‌های مدیریت و غیره باشد. بنابراین، برای محاسبه ارزش خالص دارایی صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، مقدار بدهی‌ها و دارایی‌های فوق تا پایان یک روز خاص در نظر گرفته می‌شود.

صندوق قابل معامله در بورس و NAV

صندوق قابل معامله در بورس (ETF) شباهت زیادی به صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک دارند، اما بیشتر شبیه سهام معامله می‌‌شود. ETF ها ارزش خالص دارایی خود را روزانه محاسبه می‌کنند، اما NAV را هر 15 ثانیه در طول روز کاری تخمین می‌زنند. این برآورد در چندین وب سایت مالی منتشر می‌شود. یک ETF ممکن است در هر زمان معین با حق پرمیوم یا تخفیف در NAV خود معامله شود. معامله‌گران حرفه‌ای گاهی اوقات استراتژی‌های معاملاتی را دنبال می کنند که به دنبال استفاده از حق پرمیوم یا تخفیف ETF است. این معامله‌گران امیدوارند رویکرد آنها منجر به معامله ETF در نزدیکی ارزش اصلی یا NAV باشد و به آنها اجازه دهد سود آربیتراژ کسب کنند. 

NAV و عملکرد صندوق

سرمایه‌گذاران صندوق‌های سرمایه‌گذای اغلب سعی می‌کنند عملکرد یک صندوق را بر اساس تفاوت NAV بین دو تاریخ ارزیابی کنند. یک سرمایه‌گذار ممکن است NAV آذر را با NAV دی ماه مقایسه و تفاوت این دو مقدار را به‌عنوان معیاری از عملکرد صندوق ببیند. با این حال، تغییرات در NAV بین دو تاریخ بهترین نمایش عملکرد صندوق سرمایه‌گذاری نیست. زیرا صندوق‌های سرمایه‌گذاری معمولاً تمام درآمد خود مانند سود سهام و بهره به دست آمده را به سهامداران خود پرداخت می‌کنند.

از آنجایی که این دو جزء، درآمد و سود، به طور منظم پرداخت می‌شوند، NAV بر این اساس کاهش می‌یابد. بنابراین، اگرچه سرمایه‌گذار صندوق درآمد کسب می‌کند، اما سود فردی در مقادیر مطلق NAV در مقایسه بین دو تاریخ منعکس نمی‌شود.

یک معیار قابل اعتماد برای بررسی عملکرد هر صندوق، بازدهی کل سالانه است، که نرخ سود واقعی یک سرمایه‌گذاری یا مجموعه‌ای از سرمایه‌گذاری‌ها را در یک دوره ارزیابی می‌کند. سرمایه‌گذاران و تحلیلگران همچنین به نرخ رشد مرکب سالانه (CAGR) نگاه می‌کنند که بیانگر میانگین نرخ رشد سالانه یک سرمایه‌گذاری در یک دوره مشخص (بیش از یک سال) است.

ارزش خالص دارایی چگونه برای سرمایه گذاران مفید است؟

اکثر سرمایه‌گذاران، ارزش خالص یک دارایی را با قیمت سهام آن یکسان می‌دانند. با این حال، محاسبات آنها با یکدیگر متفاوت است، زیرا فقط دارایی‌های نقدی یک شرکت برای تعیین قیمت سهام درج می‌شود، در حالی که برای محاسبه NAV، ارزیابی دارایی‌های نقدی و غیر نقدی لازم است.

بنابراین، کل حقوق صاحبان سهام صرفاً نشان دهنده سرمایه در گردش یک شرکت است، در حالی که ارزش خالص یک دارایی، کل ارزش پولی یک شرکت را نشان می‌دهد. بنابراین دانستن عدد NAV برای تصمیم‌گیری مناسب در مورد وجوهی که فرد برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کند، امری لازم و ضروری است.